MİLLİLİK, MOBİLYA VE ZEVK TERBİYESİ: MİMAR VE DEKORATÖRLERİN MOBİLYA ÜZERİNE SÜRDÜRDÜKLERİ TARTIŞMALAR(1931-1950)

Bu makalede 1931-1950 yılları arasında Arkitekt/Mimar dergisinde mimarlar ve dekoratörlerin mobilya üzerine sürdürdükleri tartışmalar incelenmekte, mobilya tasarımı, kullanımı ve imalatına dönük kavramsallaştırmalarına yön veren kültürel, sosyopolitik ve profesyonel dinamikler üzerinde yoğunlaşılarak eleştirel bir söylem analizi gerçekleştirilmektedir. Bu metinde yakın okuma aracılığıyla dönemin mimar ve dekoratörlerinin barınma kültürünü ve mobilyayı hangi terimlerle ifade etmeye çalıştıkları, mesleki otonomi ve uzmanlık alanının sınırlarını nasıl çizdikleri ve savundukları, uzmanlık dilini nasıl inşa ettikleri, mobilya tasarım, üretim ve dağıtım süreçlerindeki diğer toplumsal aktörleri nasıl alımladıkları, ne tür bir milliyetçi ve didaktik ton geliştirdikleri sorularına cevap aranırken Erken Cumhuriyet'te mobilya algısı problematize edilmekte ve açımlanmaktadır

National Identity, Furniture and The Education of Taste: Debates on Furniture by Architects and Decorators in Turkey (1931-1950)

This article examines the debates on furniture carried out by architects and decorators in the journal of Architecture Arkitekt/Mimar between 1931 and 1950 through critical textual analysis. It concentrates on the formative years of the development of a professional language in the field of furniture design and it also problematizes and explicates social, political, ideological and economic dynamics of this complex process attempting to answer questions such as which analytical tools, cultural categories and narratives were used during theorizing, production, and consumption of furniture; how architects and decorators defined their professional territoriality, how they adapted a nationalist and didactic tone in their discourses and how they perceived other social/professional actors taking part in the creation of design and distribution of furniture

PDF

___

Abdullah Ziya. “Binanın İçinde Mimar”. Mimar. s.1 ( İkinci Kanun 1931): 14- 20.
Anonim. “Dâhili Mimari”. Mimar. s.5 (1932): 144-146.
Anonim. “Mobilya Meselesi”. Arkitekt. s. 7-8 (1948): 173-177.
Bayer, Herbert. Walter Gropius, Ise Gropius. Bauhaus 1919-1928. Boston: C. T. Branford, Co., 1952.
Bostancı, Kahraman. Mehmet Vahit Bey ve Güzel Sanatlar Üzerine Bir Terminoloji Risalesi, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2003.
Bozdoğan, Sibel. Modernizm ve Ulusun İnşası, Erken Cumhuriyet Türkiye’sinde Mimari Kültür. çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis, 2002.
Cezar, Mustafa. “Güzel Sanatlar Akademisi’nden 100. Yılda Mimar SinanÜniversitesi’ne”. Güzel Sanatlar Eğitiminde 100 Yıl. Basıma haz. Zeki Sönmez.
İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi Yayını, 1983: 5-84.
Davey, Peter. Arts and Crafts Architecture. London; New York: Phaidon, 2005.
Demir, Ataman. Arşivdeki Belgeler Işığında Güzel Sanatlar Akademisi’nde Yabancı Hocalar: Phlipp Ginther’den (1929)-1958 Kurt Erdmann’a Kadar. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi 2008.
(Eldem), Sedad Hakkı. “Evlerimizin içi”. Mimar. s. 7 (1931): 233-236.
_______. “Mobilya”. Mimar. s. 8 (Ağustos 1931): 273-274.
Fındıklı, Erhan Berat. "Erken Cumhuriyet Döneminde Sosyolojik Kavramların ve Siyasi Pozisyonların Dönüşümü Bağlamında Halkevleri". Toplum ve Bilim. s. 130 (2014): 36-58.
Millilik, Mobilya ve Zevk Terbiyesi: Mimar ve Dekoratörlerin Mobilya Üzerine Sürdürdükleri Tartışmalar (1931-1950) [113]
_______. “Düşsel Coğrafyalardan Toplumsal Mühendislik Projelerine: Abdullah Ziya Kozanoğlu’nun Mimarlık Metinlerinde Köy ve Kent”. Tarih Okulu/Journal of History. s. XXV (Mart 2016): 475- 506.
_______. “Türk Romanında Barınma Kültürü, Kübik Apartman İmgesi ve Toplumsal Cinsiyet (1930-1945)”. Sosyoloji Divanı. s. 7 (OcakHaziran: 2016): 37-70.
Kara, İsmail. “Les notions de ‘science’ (ulûm, fünûn) et d’ ‘art’ (san’at) à l’âge des Réformes ottomanes”. Médecins et ingénieurs ottomans à l’âge des nationalismes. ed. Méropi Anastassiadou-Dumont. Istanbul: IFEA, 2003.
Küçükerman, Önder. “1930’lu yıllarda Güzel Sanatlarda bir Kübizm Ustası: Ressam Zeki Kocamemi ve Mobilyaları”. Erken Cumhuriyet Döneminde Mobilya. ed. Umut Şumnu. Ankara: TMMOB, İçmimarlar Odası, 2013: 35-43.
_______. “1939-1945 Yılları Arasında Güzel Sanatlar Akademisi’nde ‘Dahili Mimari Şube Şefi’ Ünlü ‘Art Deco’ Sanatçısı: Marie Louis Süe”. Erken Cumhuriyet Döneminde Mobilya. ed. Umut Şumnu. Ankara: TMMOB, İçmimarlar Odası, 2013: 59-67.
Mortaş, Abidin. “Film ve Dekor”. Mimar. s. 2 (Şubat 1932): 48.
Nicolai, Bernd. Moderne und Exil: Deutschsprachige Architekten in der Türkei 1925-1955. Berlin: Verlag für Bauwesen, 1988.
Oygar, İsmail Hakkı. “Bir Süsleyici Sanatlar Sergisi”. Arkitekt. s. 10-11 (1941-1942): 250-251.
Sayar, Zeki. “Mobilya Meselesi”. Arkitekt. s. 3-4 (1950): 61-64.
Şumnu, Umut. Erken Cumhuriyet Döneminde Mobilya. Ankara: TMMOB, İçmimarlar Odası, 2013.
Sennett, Richard. Zanaatkâr. çev. Melih Pekdemir. İstanbul: Ayrıntı, 2008.
Süe, Marie Louis. “Tezyini Sanat”. Arkitekt. s. 11-12 (1941-1942): 262-264.
Tanpınar, Ahmet Hamdi. “Sanatkâr Zeki Kocamemiye dair”. Cumhuriyet Gazetesi. 28 Aralık, 1945, 5.
Temizan, Kenan. “Güzel Sanatlarda Süsleme Sanatları (Art décoratif)”. Arkitekt. s. 1-2 (1946):19-24. Erhan Berat Fındıklı [114]
Ünsal, Behçet. “Kübik Yapı ve Konfor”. Arkitekt. s. 3-4 (1939): 60-62.
Voigt, Wolfgang, Hartmut Frank. Paul Schmitthenner 1884-1972. Tübingen; Berlin: Ernst Wasmuth Verlag, 2003.
Yazıcı, Nurcan. Güzel Sanatlar Terimleri Alanında Öncü Bir Çalışma: Sanâyi’-i Nefîse Istılâhâtı Mecmuası. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Akademisi Yayınları, 2012