DP İZMİR İL ÖRGÜTÜ’NÜN BEŞİNCİ KONGRESİ VE AMERİKAN KONSOLOSU E. F. RIVINUS’UN KONGREYE DAİR İZLENİMLERİ

Demokrat Parti’nin kuruluşundan itibaren İzmir, partinin en kuvvetli olduğu merkezlerden biri olmuş, 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan genel seçimler sonrası bu önem artarak devam etmiştir. İktidara geldikten sonra gerçekleştirilen ilk kongre olan Demokrat Parti İzmir il örgütünün 1951 tarihli beşinci kongresine Başbakan Adnan Menderes ile birlikte bazı bakanlar ve milletvekilleri de katılmış olması nedeniyle kongre yerel niteliğinden uzaklaşmış ve tüm yurtta ilgi uyandıran bir boyuta taşınmıştır. Kongre sırasında delegeler tarafından; birçok vaatle iktidara gelmiş bir siyasal partiden beklentiler ortaya konulmakta, il örgütü içinde meydana gelen “hizipleşmeler” meselesi tartışılmakta ve parti genel merkezinin yerel örgütle olan ilişkisi üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmanın amacı Amerika’nın İzmir Konsolosu Rivinus’un “Demokrat Parti İzmir il örgütü kongresi” başlığı ile 13 Şubat 1951’de söz konusu bu kongreye ait izlenimlerini Amerikan Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiği rapor üzerinden incelemek ve analiz etmektir. Bu raporda DP’nin beşinci İzmir il kongresindeki gelişmelere, Adnan Menderes ve diğer bakanların açıklamalarına yer verilmiştir. İl kongresinde bizzat bulunan Rivinus’un raporu hem kongre sırasındaki gelişmeleri ayrıntılı olarak anlatması hem de konsolosun kişisel görüşlerine yer vermesi sebebiyle önemlidir.

The Fifth Congress of the Democrat Party Izmir Provincial Board and the Impressions of E.F. RIVINUS, the American Consul

Izmir, since the establishment of the Democrat Party, had become one of the strongest centers of the party, and this importance continued increasingly following the general elections which was held on 14 May 1950. The fifth Izmir provincial Democrat Party congress which was the first one taking place after the party came to power moved away from its local character and gained a dimension of interest in the whole country because Prime Minister Adnan Menderes and some ministers and deputies joined. During the congress, delegates announced their expectations; “schism” within the provincial organization and relations between the party headquarters and the local organization was discussed. The purpose of this study is to analyze the impressions of Rivinus, The US Consul in Izmir, through the report he sent to the US State Department dated 13 February 1951 and titled “Demokrat Party Congress of the Izmir Vilayet Board”. This report mentions the developments at the congress and statements of Menderes and other Ministers. The report of Rivinus is important not only he explains the events at the congress in detail but also includes personal views of Rivinus.

PDF

___

Akşam,
Anadolu,
Cumhuriyet,
Demokrat İzmir,
Halkın Sesi,
İzmir,
Milliyet,
Ulus,
Vatan,
Yeni Asır,
Zafer.
(Ed.) Süleyman İnan-Ercan Haytoğlu, Yakın Dönem Türk Politik Tarihi, Anı Yayıncılık, Ankara 2011
Celal Bayar’ın Söylev ve Demeçleri, 1946-1950, Demokrat Parti’nin Kuruluşundan İktidara Kadar Politik Konuşmalar, Der. Özel Şahingiray, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 1999
Cem Eroğul, Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi, İmge Kitabevi, Ankara 1990
Cemil Koçak, İkinci Parti Türkiye’de İki Partili Siyâsî Sistemin Kuruluş Yılları (1945-1950), C.1, İletişim Yayınları, İstanbul 2010
Cemil Koçak, İktidar ve Demokratlar Türkiye’de İki Partili Siyâsî Sistemin Kuruluş Yılları (1945-1950), C.2, İletişim Yayınları, İstanbul 2012
Cemil Koçak, Rejim Krizi Türkiye’de İki Partili Siyâsî Sistemin Kuruluş Yılları (1945-1950), C.3, İletişim Yayınları, İstanbul 2013
Cihad Baban, Politika Galerisi, Timaş Yayınları, İstanbul 2009
Demokrat Parti İzmir 5.inci İl Kongresi 3 Şubat 1951, Berrin Matbaası, İzmir 1951
Feroz Ahmad, Demokrasi Sürecinde Türkiye, Hil Yayın, İstanbul 2010
Fevzi Çakmak, “Çok Partili Hayata Geçiş Süreci ve İzmir (1946-1950)”, İzmir Kent Ansiklopedisi-Tarih, C.2, İzmir Büyükşehir Belediyesi Yay., İzmir 2013
Fevzi Çakmak, “Demokrat Parti İktidarında İzmir (1950-1960)”, İzmir Kent Ansiklopedisi-Tarih, C.2, İzmir Büyükşehir Belediyesi Yay., İzmir 2013
Filiz Çolak, Demokrat Parti’nin İzmir’de Kuruluşu ve Gelişimi (1946-1950), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 1995
H. Bayram Kaçmazoğlu, Demokrat Parti Dönemi Toplumsal Tartışmaları, Doğu Kitabevi, İstanbul 2012
Hakan Postallı, Demokrat Parti’nin Din Politikaları (1949-1954), Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, İstanbul 1998
M. Serhan Yücel, Demokrat Parti, Ülke Kitapları, İstanbul 2001
Mahmut Goloğlu, Demokrasiye Geçiş (1946-1950), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2013
Metin Toker, Tek Partiden Çok Partiye1944-1950, Bilgi Yayınevi, Ankara 1998
Milletvekili Genel Seçimleri 1923-2007, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara 2008
Muammer Aguş, Demokrat Parti’nin İzmir İl Kongreleri (1945-1960), Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, İzmir 2009
Mustafa Albayrak, Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Phoenix Yayınları, Ankara 2004
Sabahattin Nal, “Demokrat Parti’nin 1950-54 Dönemi Din Siyaseti”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:60, Sayı:3, Ankara, 2005, SS.137-171
Samet Ağaoğlu, Arkadaşım Menderes İpin Gölgesindeki Günler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2011
Samet Ağaoğlu, Demokrat Parti’nin Doğuş ve Yükseliş Sebepleri Bir Soru, Baha Matbaası, y.y.y. 1972
Şevket Süreyya Aydemir, Menderes’in Dramı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1969
Taner Timur, Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş, İmge Kitabevi, Ankara 2003
Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasi Partiler 1859-1952, Arba Yayınları, İstanbul 1995
Tekin Erer, On Yılın Mücâdelesi, Ticaret Postası Matbaası, İstanbul y.y.y.
Tekin Erer, Türkiye’de Parti Kavgaları, Ticaret Postası Matbaası, İstanbul 1963
Tevfik Çavdar, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi (1950-1995), İmge Kitabevi, Ankara 1996
https://www.bornova.bel.tr/eski-baskanlar/