ALEVİ VE KADIN KİMLİKLERİN SİYASAL KATILIM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: MUSTAFA KEMAL ELBİSTAN GÜCÜK&ÇEVRE KÖYLERİ SOSYAL YARDIMLAŞMA VE KÜLTÜR DERNEĞİ ÖRNEĞİ

Alevi ve kadın kimlikleri temelinde şekillenen siyasal katılım ve davranışların hangi saiklerle ortaya çıktığı ve sürdürüldüğü sorunsalına odaklanan bu çalışma, siyasal davranışı mahallelerde kurulan ve örgütlenen hemşehri dernekleri özelinde ele alarak, mekânsal pratiklerin konumunu ve önemini de sorgulamaktadır. Hemşehri derneğine üye olan ya da etkinliklere katılan kadınların siyasal katılımları, Alevi ve kadın kimliklerinin katılım biçimlerine etkileri belirlenmeye ve yorumlanmaya çalışılmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın bulguları, Alevi toplumunun İstanbul’da yoğun olarak yaşadığı Mustafa Kemal Mahallesinde faaliyet gösteren Kahramanmaraş Elbistan Gücük&Çevre Köyleri Sosyal Yardımlaşma ve Kültür Derneği’nde yapılan alan araştırmasına dayanmaktadır. Çalışmanın temel amacını, bu kadınların kadın olma ve Alevi olmak üzerinden aidiyet geliştirdikleri kimliklerinin ve hemşehri derneğine üye olma ya da etkinliklerinde yer alarak toplumsallaşmanın ne düzeyde siyasal katılımlarını ve tercihlerini etkilediği belirlemektir. Bu çalışmada, yöntem olarak saha araştırması kapsamında derinlemesine görüşme benimsenmektedir. Çalışmanın teorik temelini feminist bir okuma ile kimlik ve siyasal katılım modelleri üzerinden bir analiz oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Alevi, Kadın, Hemşehri Derneği, Siyasal katılım.

PDF

___

Akdemir, A. (2016). Kadınların Alevi kurumlarına Katılımı ve Güçlenme Süreci. F. Artar & A. Bakioğlu (Ed.), Farklılıklar, çatışmalar ve eylemlilikler çağında sosyoloji bildiriler kitabı içinde (ss. 51-57), VIII. Ulusal Sosyoloji Kongresi 01-03 Aralık 2016, Ankara: ODTÜ.
Akkaya, G. (2020). Yol Kurucusu-Kadıncık Ana. Kalkedon Yayınları.
Altıntaş, N. (2023). Söylemden Eyleme: Alevilikte Toplumsal Cinsiyet İlişkileri, Şükrü Aslan, Çiğdem Boz ve Cemal Salman (Ed.), Sosyal Bilimler Perspektifinden Aleviler ve Alevilik içinde, (s. 314, 342), Ütopya Yayınları.
Alvanoğlu, S. (2017). Türkiye’de Alevi Kimliği Tartışmaları Üzerine Bir Değerlendirme. Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 15, 173-189. DOI: 10.24082/abked.2017.15.008.
Atabey, G. & Hasta, D. (2018). Siyasal Katılım, Siyasal Yeterlik ve Toplumsal Cinsiyeti. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), 6/13, 484-516. DOI: 10.7816/nesne-06-13-10.
Ayata, A. G. (1990). Gecekondularda Kimlik Sorunu, Dayanışma Örüntüleri ve Hemşehrilik, Toplum ve Bilim, No: 51/52, 89-101.
Baykal, D. (1970). Siyasal Katılma, Bir Davranış İncelemesi. AÜSBF Yayınları.
Brady, H., Verba, S. and Schlozman, K. L. (1995). Beyond ses: A resource model of political participation. The American Political Science Review, 89/2, 271-294.
Bruinessen, M. V. (2020). Kürtlük, Türklük, Alevilik, Etnik ve Dinsel Kimlik Mücadeleleri. (Çev. H. Yurdakul). İletişim Yayınları.
Butler. J. (2008). Cinsiyet Belası. (Çev. B. Ertür). Metis Yayınları.
Creighton, J. L. (2005). The Public Participation Handbook. Jossey-Bass.
Connolly, W. E. (1995). Kimlik ve Farklılık. (Çev. F. Lekesizalın). Ayrıntı Yayınları.
Çaymaz, B. (2005). İstanbul'daki Niğdeli Hemşehri Dernekleri. European Journal of Turkish Studies, 2, 1-33.
Çakır, Ö. (2008). Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (31), 25-47.
Çiçek, M. (2009). Hemşehri Derneklerinin Sosyo-Kültürel Uyuma Etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
Dahl, R. (1976). Modern Political Analysis. Prentice Press.
Demir, E. (2023). Kadın ve Siyasal Katılım İlişkisi Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme: Antalya Örneği, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 78, No: 2, 291-310.
Erman, T. (2004). Gecekondu Çalışmalarında ‘Öteki! Olarak Gecekondu Kurguları, European Journal of Turkish Studies, Tematic Issues N. 1-Gecekondu, Erişim Adresi: http://ejts.revues.org/85.
Ertan, M. (2017). Aleviliğin Politikleşme Süreci: Kimlik Siyasetinin Kısıtlılıkları ve İmkanları. İletişim Yayınları.
Garipoğlu Kemahlı, F. & Şanlı Sezer, A. (2021). Etnisite, Toplumsal Cinsiyet ve Siyaset İlişkisini Erzincan’da Lom/ ‘Poşa’ Kadınlar Üzerinden Değerlendirmek. KAÜİİBFD, 12/23, 479-508.
Güldü, Ö., & Ersoy Kart, M. (2009). Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Siyasal Tutumlar: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64/3, 97-115.
Güneş-Ayata, A. (1991). Gecekondularda Kimlik Sorunu, Dayanışma Örüntüleri ve Hemşehrilik. Toplum ve Bilim, 51-52, 89-101.
Güvendi Ergül, N. (2022). Türkiye’de Yaşayan Farklı Etnik Gruplara Mensup Kadın Seçmenlerin Oy Verme Davranışlarında Eş ve Yakın Çevre Etkisi: Sivas İli Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 52, 269-282. DOI: 10.30794/pausbed.1076919.
Huckfeldt. R. R. (1979). Political participation and the neighborhood social context. American Journal of Political Science, 23/3, 579-592.
Jasper, L. M. & Zhelnina, A. (2022). Identity, Emotions, and Political Participation, M. Giugni & M. Grasso Ed), in Political Participation, (p. 652-667), Oxford Handbooks.
Kalaycıoğlu, E. (1984). Çağdaş Siyasal Bilim. Beta Yayınları.
Kalaycıoğlu, E. (2013). Siyasal Katılmanın Anatomisi. [Online dergi]. Bilim Akademisi Derneği, 34-179/148. Erişim tarihi: 10.03.2023. https://bilimakademisi.org/wp-content/uploads/2013/08/Siyasal-Katilmanin-Anatomisi.pdf.
Kılınç, B. (2019). Hemşehri dernekleri ‘kentli’ olma vasfını yitirirse kapanırlar (Prof. Dr. Gürbüz Özdemir röportaj). Sivil Sayfalar [online dergi]. Erişim tarihi: 15.03.2023 https://www.sivilsayfalar.org/2019/07/24/hemsehri-dernekleri-kentli-olma-vasfini-yitirirse-kapanirlar/.
Köse, T. (2012). Ideological or religious? Contending visions on the future of Alevi identity, Identities, Global Studies in Culture and Power, 19/5, 576–596. DOI:10.1080/1070289X.2012.734767.
Kurtoğlu, A. (2004). Hemşehrilik ve Şehirde Siyaset: Keçiören Örneği. İletişim Yayınları.
Kurtoğlu, A. (2012). Mekânsal Bir Olgu Olarak Hemşehrilik ve Bir Hemşehrilik Mekânı Olarak Dernekler. [Online dergi]. European Journal of Turkish Studies, Thematic Issue: Hometown Organization in Turkey(2)-. Erişim tarihi: 05.12.2022. URL: www.ejts.org/document375.htm, paragraph. 11.
Maalouf, A. (2013). Ölümcül Kimlikler. (Çev. Aksu Bora). YKY.
Manning, N. (2022). Feeling politics: the importance of emotions for understanding electoral (dis)engagement, Nathan Manning (Ed), in Political (Dis)Engagement, (p. 107-130, Cambridge University Press.
Menteşe, S. (2022). Siyasette Kadının Yeri ve Önemine İlişkin Bir Araştırma: Tunceli İl Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 1, 83-113.
Narlı, N. (2002). İlksel bağlar, hemşehrilik, gettolaşma. Erişim adresi: https://m.bianet.org/bianet/toplum/8376-ilksel-baglar-hemsehrilik-gettolasma.
Nie, N. H., Verba, S., Converse, P. vd. (1989). Siyasal Katılma Kamuoyu ve Oy Verme Davranışı. (Çev. İ. Turan &T. Karamustafaoğlu). S Yayınları.
Norris, P. (2002). Democratic Phoenix: Reinventing political activism. Cambridge University Press.
Okan, N. (2014). Alevilikte Kadın Erkek Eşitliği Söylemine Eleştirel Bir Yaklaşım. Antropoloji, 28, 27-42. DOI: https://doi.org/10.1501/antro_0000000301.
Önen, E. (1997). Kent Dayanışması ve Hemşehrilik Dernekleri. II. Ulusal Sosyoloji Kongresi: Toplum ve göç. Sosyoloji Derneği Yayını.
Özbudun, E. (1975). Türkiye’de Sosyal Değişme ve Siyasal Katılma. Ankara Üniversitesi Yayınları.
Özdemir, G. (2013). Tampon Mekanizmadan Siyasal Aktörlüğe Hemşehri Dernekleri. Turkish Studies, 8(6), 943-959.
Özkiraz, A. ve Acungil, Y. (2012). Hemşehri Derneklerinin Kentlileşme Sürecindeki Rolü (Tokat Örneği), Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 1, 247-272.
Parmar, P. (1998). Temsil Stratejileri. J. Rutherford (Ed.). Kimlik: Topluluk, Kültür, Farklılık içinde (Çev. İ. Sağlamer). Sarmal Yayınları.
Sancar, S. (2008). Türkiye’de Kadınların Siyasal Kararlara Eşit Katılımı. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 173-184.
Suhay, E. (2015). Explaining Group Influence: The Role of Identity and Emotion in Political Conformity and Polarization, Political Behavior, Vol. 37, No. 1, 221-251.
Tekdemir, O. (2018). Constructing a social space for Alevi political identity: Religion, antagonism and collective passion, National Identities, 20(1), 31-51. DOI: b10ç1080/14608944.2016.1247259.
Turan, İ. (1991). Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış. Der Yayınları.
Uluç, V. & Küçük, A. (2022). Cinsiyet Açısından Siyasal Katılım. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5(1), 177-197. DOI: https://doi.org/10.33712/mana.1059542.
Wedel, H. (2013). Siyaset ve Cinsiyet. (Çev. C. Kurultay), Metis Yayınları.