"Yeni Miras"lar ve uluslararası sözleşmelerde sürdürülebilir kalkınma stratejileri

Son yıllarda kültür ve mirasla ilgili sözleşmeler küresel kavramları da içine alan kapsayıcı çözüm önerileri sunmaktadırlar. Bunlar arasında sürdürülebilir kalkınma, ön plana çıkan kavramlardan biridir. Bu makalede hedeflenen, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin 10. yılında kültür ve miras kavramlarını yan yana getiren uluslararası sözleşmelerde sürdürülebilir kalkınma stratejile- rini analiz etmektir. Miras, koruma, sürdürülebilirlik, kültür ve kültürel miras gibi kavramlara getiri- len yaklaşımlar geçtiğimiz on yıllarda yeniden gündeme gelerek farklı açılardan yorumlanmıştır. Gerek siyasi gerek toplumsal, gerekse gündelik yaşamda sürekli biçim değiştiren bu kavramları uluslararası sözleşmeleri inceleyerek yeniden yorumlamak hem sözleşmeler arasındaki nüansların görünürlüğünü artırır hem de sürdürülebilir kalkınma stratejilerinde uygulanan kültür politikalarının belirlenme süreç- lerini aydınlatır. Makalede söz konusu sözleşmelerin bütünsel koruma ve sürdürülebilirlik kavramları- na yaklaşımlarının somut olmayan kültürel mirasla birlikte düşünülebilecek yönlerine odaklanılmıştır. Bu bağlamda makalede yeni sözleşmelerden birinde tanımlanmış olan somut olmayan kültürel mirasın uluslararası toplum tarafından algılanış biçimi ve bu algının yönetilme stratejileri tartışılmıştır. Bunu yaparken merkeze Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi konulmuştur. Bu çerçevede, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi (Paris, 2003), Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi (Paris, 2005) ve Toplum İçin Kültürel Mirasın Değeri Çerçeve Sözleşmesi (Faro, 2005) gibi uluslararası metinler sürdürülebilir kalkınma kavramına teorik ve pratikteki yaklaşımları ile karşılaştırılmıştır. Kültürel miras ve sürdürülebilir kalkınmayı işaret eden bu metinlerin birbirleriyle olan dirsek teması değerlendirilerek küresel kültür politikalarının izlediği yol irdelenmiştir.

New heritages' and the sustainable development strategies in international conventions

In recent years, conventions on culture and heritage have been proposing comprehensive solutions that also include global concepts. Among these, sustainable development has been in the front line. The aim of this article is to analyse the sustainable development strategies that bring together the concept of culture and heritage in the 10th year of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. The approaches towards concepts such as heritage, safeguarding, sustainability, culture, cul- tural heritage has been on the United Nations and European Commissions agenda and interpreted in various ways in past decades. These concepts are continuously redefined in political, social and daily life. Examining them by reviewing international conventions will help to reinterpret them and also increase their visibility. It will also enlighten the visibility of the differences among the conventions. This article focuses on the approaches of the concept of holistic safeguarding and sustainability that are in connection with cultural heritage. In this context, the article discusses how the intangible cultural heritage, as one of the new heritages, is perceived by the international society and what the strategies of the management of this perception are. While studying this, the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage has been taken as a central element with reference to other conventions. In this framework, the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage (Paris, 2003), Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions (Paris, 2005) and The Faro Convention on the Value of Cultural Heritage for Society (Faro, 2005) has been compared in terms of their theoretical and practical approaches to the concept of sustainable development. Evaluating the connection of these texts, all of which point out cultural heritage and sustainable development allows us to study the road map of a global cultural policy.

PDF

___

Binyıl Kalkınma Hedefleri; Erişim tarihi 25.11.2013; _____www.undp.org/content/turkey/ tr/home/mdgoverview>

Charter on the Preservation of Digital Heritage; Erişim tarihi 22.11.2013; _____http:// portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ ID=17721&URL_DO=DO_TOPIC&URL_ SECTION =201.html >

Conclusions of the Seventh Annual Regional meeting on Intangible Cultural Heritage in South East Europe; Erişim tarihi 22.11.2013; _____http://www.unesco.org.tr/dokumanlar/somut_ olmayan _km/7_annual_ regional.pdf>

Dundes, Alan. Halk Kimdir? Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar. Ankara: Millî Folklor Yay., 2003.

Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme; Erişim tarihi 22.11.2013; _____

Ertürk, Eylem. Yerel Kültür Politikaları El Kitabı. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yay., 2011.

European Landscape Convention; Erişim tarihi 22.11.2013; _____http://conventions.coe.int/ Treaty/en/ Treaties/ Html/176.htm >

Fairclough, Graham. Mirasın Gelecek İçin Değeri. Kültür Politikaları ve Yıllığı, 2011.

Folklorun ve Geleneksel Kültürün Korunması Tavsiye Kararı. (Çev. Yerkesh Özer); Erişim tarihi 22.11.2013;_____http://www.unesco. org.tr/dokumanlar/somut_olmayan_km/folklor.pdf>

Gürçayır, Selcan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Üzerine Eleştirel Bir Okuma. Millî Folklor 92, 2011:5-13.

Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi, (Çev. M. Öcal Oğuz,Yeliz Özay ve Ebru Demircan). Millî Folklor 81, 2009: 106-115.

Kültürel Mirasın Toplum İçin Değeri Konulu Avrupa Konseyi Çerçeve Sözleşmesi. (Çev. Mert Erdil, Gözde Şakar); Erişim tarihi 22.11.2013; _____www.kumid.net/ euproject/ admin/userfiles/dokumanlar/K-Kulturel- Mirasin-Toplum-icin-De%C4%9Feri- Konulu-AK-Sozlesmesi,2005.pdf >

Nabi Avcı Konuşması; Erişim tarihi 13.12.2013 _____ www.unesco.org.tr/dokumanlar/ duyurular/meb_ bakan _konusma.pdf >

Oğuz, M. Öcal. Somut Olmayan Kültürel Miras Nedir? Ankara: Geleneksel Yay., 2009.

______. UNESCO ve Geleneğin Ustaları. Millî Folklor 77, 2008: 5-11

______. Somut Olmayan Kültürel Miras ve Kültürel İfade Çeşitliliği. Millî Folklor 82, 2009: 6-13

______. Ekici, Metin vd. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar. Ankara: Millî Folklor Yay., 2003.

Pascual, Jordi. Kültür Politikaları, Sürdürülebilirlik ve Katılım Üzerine Yerel Kültür Politikaları El Kitabı. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yay., 2011.

Recommendations of the Chengdu International Conference on the Intangible Cultural Heri- tage in Celebration of the Tenth Anniversary of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage.16 Haziran 2013. ITH/13/EXP/8. Chengdu, China; Erişim tarihi 22.11.2013; _____http://www.unesco. org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00482 &activityID=00055>

Round-table Chengdu International Conference on the Intangible Cultural Heritage in Celebration of the Tenth Anniversary of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage.29 Mayıs 2013. ITH/13/EXP/7. Chengdu, China http://www. unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&p g=00482&activityID=00055> Erişim tarihi 22.11.2013

Somut Olmayan Kültürel Mirasın Koruması Sözleşmesi. (Çev. M. Öcal Oğuz, Yeliz Özay ve Pulat Tacar). Millî Folklor 65, 2005: 163- 171.

Tarihi Kentsel Peyzaja İlişkin Tavsiye Kararı. (Çev. Sema Dinçer, Yeliz Özay); Erişim tarihi 22.11.2013; _____http://www.unesco.org.tr/ resimler/PeyzajTavsiyeKarari.pdf>

The Hangzhou Declaration Placing Culture at the Heart of Sustainable Development Policies; Erişim tarihi 16.11.2013; _____http://www. unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/ HQ/CLT/images/FinalHangzhouDeclarati- on20130517.pdf >

The Future We Want, Outcome Document; 20.11.2013; _____http://sustainabledevelopment. un.org/futurewewant.html>

Thérond, Daniel. Heritage and Beyond. European Council: Publishing Editions, 2009.

Sürdürülebilir Kalkınma İçin Somut Olmayan Kültürel Miras: Somut Olmayan Kültürel Mirasın 10. Yılı Anma Sergisi; Erişim tarihi 6.12.2013; _____http://en.unesco.org/events/in- tangible-cultural-heritage-sustainable-development-exhibition-commemoration-tenth>

Ünsal, Deniz. Kültür Politikaları ve Yönetimi (KPY) Yıllık 2011. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yay., 2011.

What is Sustainable Development? Environmental, economic and social well-being for today and tomorrow; Erişim tarihi 23.11.2013; _____http://www.iisd.org/sd/#one>