Yükseköğretimin Finansmanı

Özet Bir hizmetin sunumunu belirleyen önemli etkenlerden birisi, o malın maliyetidir. Eğitimin topluma maliyeti, kamusal ve özel öğretim harcamaları ile vazgeçme maliyetlerinden oluşmaktadır. Finansman da, eğitimin maliyetlerini karşılamak için gereken parasal kaynaklardır. Yükseköğretimin finansmanı; yükseköğretimin kamusal bir mal, yarı kamusal bir mal ya da özel bir mal olarak görülmesi ile belirlenir. Bu makalede Türkiye'de yükseköğretimin finansmanı ele alınmış, 1980'li yıllardan bu yana gelişimi incelenmiş ve bazı ülkelerle karşılaştırılmıştır.

Financing of Higher Education

Abstract The cost of a good or service is one of the main factors of to supply it. The cost of the education consists of the public and individual educational ex¬penses and opportunity cost. Therefore, the finance of education is the resour¬ces that to be needed to meet educational costs. Financing of the higher education is impressed by the exception of the higher education as a public good or private well by the society. In this article, it's discussed the financing of the higher education and developments in higher education in Turkey since 1980. Finally, Turkey higher education system com¬pared with other countries in terms of financing.

PDF

___

Kaynakça ÂDEM, Mahmut. (1993). Ulusal Eğitim Politikamız ve Finansmanı. Ankara: Ankara Üniversite¬si Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayın No: 172. AKTAN, Coşkun Can. (1998). Değişim ve Devlet. Ankara: Türkiye İşveren Sendikaları Konfede¬rasyonu (TİSK) İnceleme Yayınları No: 22. Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi. (26.03.1971). Sayı: 9, Ankara: 1972; Resmi Gazete. Sayı: 13790. ' ATAÜNAL, Aydoğan. (1998). Türkiye'de Yükseköğretim (1923-1998). Ankara: Milli Eğitim Ba¬kanlığı Yükseköğretim Genel Müdürlüğü Yayını. Cumhuriyet, 04.05.1996. Cumhuriyet. 07.12.1997. Cumhuriyet. 19.05.1999. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE). (1985). Türkiye İstatistik Yıllığı 1985. Ankara: Yayın No: 1150. DİE. (1988). Türkiye İstatistik Yıllığı 1987. Ankara: Yayın No: 1250. DİE. (1990). Türkiye İstatistik Yıllığı 1989. Ankara: Yayın No: 1405. DİE. (1992). Türkiye İstatistik Yıllığı 1991. Ankara: Yayın No: 1528. DİE. (1998). Türkiye İstatistik Yıllığı 1997. Ankara: Yayın No: 2110. DİE. (2002). Türkiye İstatistik Yıllığı 2001. Ankara: Yayın No: 2690. DİE. (2004). Türkiye İstatistik Yıllığı 2003. Ankara: Yayın No: 2895. DİE. (2005). Türkiye İstatistik Yıllığı 2004. Ankara: Yayın No: 2945. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (2000a). Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yılhk Kalkınma Planı: 2001-2005. Ankara. DPT. (2000b). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Yükseköğretim Özel İhtisas Komisyonu Rapo¬ru. Ankara. GÜRÜZ, Kemal. (2001). Dünyada ye Türkiye'de Yükseköğretim: Tarihçe ve Bugünkü Sevk ve İdare Sistemleri. Ankara: ÖSYM Yayınları No: 2001-4. HESAPÇIOĞLU, Muhsin. (1994). İnsan Kaynaklan Yönetimi ve Ekonomisi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ. http/ / www.yok.gov.tr. (12.12.2000, 04.12.2004, 05.07.2005) "2002 Yılı Programı". Resmi Gazete. Sayı: 24567, 28.10.2001 (Mükerrer). "2004 Yılı Programı". Resmi Gazete. Sayı: 25273, 28.10.2003 (Mükerrer). KARAKÜTÜK, Kasım. (1999). "1999 Yılı Bütçesinden Eğitime Ayrılan Kaynaklar", Öğretmen Dünyası Dergisi. Sayı: 236, Ankara: s. 16-18. KARAKÜTÜK, Kasım. (2001a). "Yükseköğretimde Finansman Darboğazı ve Vakıf Yükseköğre¬tim Kurumlarına Yapılan Parasal Devlet Yardımları", Eğitim Araştırmaları, Sayı: 3-4, Ankara: Anı Yayıncılık, s. 70-82. KARAKÜTÜK, Kasım. (2001b). "Cumhuriyetin Kuruluşundan Planlı Döneme Kadar Eğitimin Finansmanı (1923-1960)", Milli Eğitim, Sayı: 149, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayını, s. 61-79. KARAKÜTÜK, Kasım. (2003). "Eğitimin Ekonomik Temelleri", Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Bölüm V. Editör: Veysel Sönmez, Genişletilmiş Üçüncü Basım, Ankara: Anı Yayıncılık, s. 143-181. KAVAK, Yüksel, C. Ergin EKİNCİ ve Feyyat GÖKÇE. (1997). İlköğretimde Kaynak Arayışları. Ankara. KORKUT, Hüseyin. (2001). Sorgulanan Yükseköğretim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. LİNDSTRÖM, Caj-Gunnar. "La Planification de L'Enseignement Superiur", (1984). Enseigne-ment Superieur en Europe. Vol: 9, No: 1, Paris: UNESCO CEPES. Maliye Bakanlığı. Bütçe ve Kesin Hesap Yasaları. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (1996). XV. Milli Eğitim Şûrası: 2000'li Yıllarda Türk Milli Eğitim Sistemi. İstanbul. MEB. (1998). Bütçe Raporu. Ankara. MEB. (Aralık 2001). 2002 Yılı Başında Milli Eğitim. Ankara. OCDE. Regards sur l'-ducation: Les Indicateurs de l'OCDE. (1995). Paris: Centre Pour la Rec¬herche et l'Innovation dans l'Enseignement. OECD. (2003). Education at a Glance: OECD Indicators 2003. Paris. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM). (2003). 2003 ÖSYS Yükseköğretim Programlan ve Kontenjanları Kılavuzu. Ankara, s.77-96. Radikal. 19.05.1999. 1998 Mali Yılı Bütçe Kanunu (4316 SK, 25.12.1997), Resmi Gazete. Sayı: 23213 (Mükerrer), 27.12.1997. 1999 Mali Yılı Bütçe Kanunu (4393 SK, 29.06.1999), Resmi Gazete. Sayı: 23741 (Mükerrer), 30.06.1999. 2000 Mali Yılı Bütçe Kanunu (4494 SK, 28.12.1999), Resmi Gazete. Sayı: 23922 (Mükerrer), 30.12.1999. 2001 Mali Yılı Bütçe Kanunu (4611 SK, 20.12.2000), Resmi Gazete. Sayı: 24273 (Mükerrer), 30.12.2000. 2002 Mali Yılı Bütçe Kanunu (4726 SK, 12.12.2001), Resmi Gazete. Sayı: 24618 (Mükerrer), 22.12.2001. 2003 Mali Yılı Bütçe Kanunu (4833 SK, 29.03.2003), Resmi Gazete. Sayı: 25065 (Mükerrer), 31.03.2003. 2003 Mali Yılı Katma Bütçeli İdareler Kanunu (4835 SK, 29.03.2003), Resmi Gazete. Sayı: 25068 (Mükerrer), 03.04.2003. 2004 Mali Genel ve Katma Bütçe Kanun Tasarıları ve Ekli Cetveller. Ankara: Maliye Bakanlığı, 2004. 2005 Mali Yılı Genel ve Katma Bütçe Kanun Tasarıları ve Ekli Cetveller. Ankara: Maliye Bakan- lığı, 2005. Resmi Gazete. Sayı: 23536, 27.11.1998. SÜZÜK, İbrahim. (2002). "İlköğretim Okul Harcamalarında Genel Bütçe Dışındaki Kaynakların Yerine İlişkin Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Görüşleri (Ankara İli Örneği)", Ya¬yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. TC Anayasası (2709 SK, 18.10.1982). Resmi Gazete. 7.11.1982. UNICEF Türkiye ve Milli Eğitim Bakanlığı. (1998). Kapsamlı Eğitim Analizi Çalışmaları. UNESCO.(1998a). 1998 Annuaire Statistique. Paris. UNESCO.(1998b). Rapport Mondial sur l'Education 1998. Paris. ÜSTÜNEL, Besim. (1997). Ekonominin Temelleri. Onyedinci Basım. İstanbul. YÜCEL, İlhan. (Nisan 1999). "Türk Üniversitelerinde Eğitim ve Öğretimin Yüksek Kalite Profil¬leri", Standart Dergisi. Sayı: 448, (Ankara: Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Yayını), s. 26. Yükseköğretim Kanunu (2547 SK, 04.11.1981), Resmi Gazete. Sayı: 17506, 06.11.1981. Yükseköğretim Kurulu (YÖK), (1996). Yükseköğretimin Finansman İhtiyacı. Ankara. YÖK. (2000). Avrupa Birliği Ülkelerinde Yükseköğretim: Yeni Gelişmeler. Ankara.. YÖK. (Mart 2004). Türk Yükseköğretiminin Bugünkü Durumu. "YÖK'ten Harçlara Yüzde 60 Zam". Cumhuriyet. 13.06.1999.