Türk eğitim sisteminde sivil toplum kuruluşlarının STK'ların konumları ve işlevlerine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri

Eğitim hizmetlerinin yürütülmesine toplumun katkısının alınması, karşılaşılan engellerin aşılmasında hayatî önem arz ettiği gibi, toplumsal taleplerin eğitim politikalarına yansıtılması da ancak bu yolla gerçekleştirilebilir. Bu çalışmanın amacı, sivil toplum kuruluşlarının (STK) eğitim hizmetlerine ne amaçla, ne şekilde ve ne boyutta katkı sağladığını okul yöneticilerinin görüşleri çerçevesinde betimleme ve okul yöneticilerinin STK algılarını analiz etmektir. Araştırmaya İstanbulda özel ve resmi ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan 201 müdür ve müdür yardımcısı katılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen ve 34 sorudan oluşan bir anket ile toplanmıştır. Okul yöneticilerinin STKlar ile işbirliği konusunda ihtiyatlı bir yaklaşım sergiledikleri, STKlar ile yeterli sayıda işbirliği ve çalışma yapmadıkları, işbirliklerini daha çok yardım/hayırseverlik alanlarına hasrettikleri, yeni müfredata ilişkin temelli bilgilere sahip olmadıkları, yeni yasa, yönetmelik, genelge ya da sair açıklama ve tartışmaları yakından takip etmedikleri, okul-aile birliklerinden ve mezun derneklerinden beklenen faydayı göremedikleri bulgulanmıştır. Türk eğitim sisteminde STKların konumlarını güçlendirmek ve işlevlerini artırmak için (a) merkezî yönetimin, (b) STKların ve (c) okul yöneticilerinin sorumluluk alması gerekmektedir.

The views of school managers about location and functions on non- governmental organizations (NGO) In Turkish education system

As receiving the contribution of the society is vital in carrying out educative services and overcoming various obstacles faced, it is also the sole way of reflecting social demands on education policies. The purpose of this study is to describe the aim, means and extent with which the non-governmental organiztions (NGO) contribute to education services according to school managers and to analyze school managers perception of NGOs. 201 private primary and secondary schools principal or assistant principal in Istanbul participated to the study. Data were collected through a questionnaire developed by the author. It was found out that school managers approach NGOs cautiously, that they do not enter into sufficient cooperation and joint works with the NGOs, they usually limit their cooperation with NGOs in terms of grants/charity works, that they lack the basic information on the new curriculum, that they do not follow new laws, regulations, circulars or other announcements and discussions, and that they do not receive the expected benefit from parent-teacher associations. Considering the findings of the study it is determined that, in order to strengthen the positions of and enhance the functions of NGOs (a) central administration, (b) NGOs and (c) school managers should take on responsibility.

PDF

___

Acı, E. (2003). Kalkınma sürecinde STKnın yeri ve işlevi. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydagül, B. (2007). Eğitim: Türkiyenin Avrupa yolunda olmazsa olmazı. İstanbul: Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Eğitim Reformu Girişimi.
Balcı, A. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler (7. Baskı). Ankara: Pegema Yayıncılık.
Balcı, A. (2007). Yeni paradigmalar ışığında türkiye eğitim sisteminin örgütlenmesi ve yönetimi.
Eğitim Bir Sen (Ed.), Türk eğitim sisteminde yeni paradigma arayışları sempozyumu (4-5 Kasım 2006) bildiriler kitabı (syf. 248-267). Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
Balcı, M. (2007). Avrupa Birliği eğitim stratejileri. Eğitim Bir Sen (Ed.), Türk eğitim sisteminde yeni paradigma arayışları sempozyumu (4-5 Kasım 2006) bildiriler kitabı (syf. 224- 231). Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
Bilici, N. (1997). Avrupa Birliği malî yardımları ve Türkiye. Ankara: Akçağ Yayınları.
Cılızoğlu, G. Y. ve Karagöz, E. Ö. (2007). Sivil toplum örgütlerinin kamuoyu oluşturma süreci: Petrol-İş Sendikası kampanya analizi. İstanbul: Ful Ajans.
Coşkun, H. (2006). Türkiyede Kültürlerarası Eğitim. M. Hesapçıoğlu ve A. Durmuş (Ed.), Türkiyede Eğitim Bilimleri: Bir Bilanço Denemesi (syf. 275-296). Ankara: Nobel.
Çaha, H. (1997). Çıkar ve Baskı Gruplarının İktisadî Analizi. Yeni Türkiye (Sivil Toplum Özel Sayısı), (18), ss. 417-428.
Çaha, Ö. (2000). Aşkın Devletten Sivil Topluma, İstanbul: Gendaş Yayınları. Çaha, Ö. (2003). Liberalizm ve Sivil Toplum.
http://www.fatih.edu.tr/omercaha/Turkce%20Makaleler.htm [12 Aralık 2003].
Çengel, Y. A. (2007). AB Sürecinde Eğitimin Modern Dünya Standartlarına Çıkarılması.
Eğitim Bir Sen (Ed.), Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Sempozyumu (4-5 Kasım 2006) Bildiriler Kitabı, (syf. 195-225). Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
Çerçi, T. (2008). İTO, 2008 Yılı İş Programını Açıkladı: Eğitim ve İstihdam Yılı. İTOVİZYON, 6(60), 26-31.
Çizakça, M. (2003). STKlar İslam Dünyası ve Demokrasi. Sivil Toplum Dergisi, 1(1), 47-49.
Dernekler Dairesi Başkanlığı (2012). Derneklere ilişkin istatistikler.
http://www.dernekler.gov.tr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&i d=51&Itemid=66&lang=tr
Doğan, İ. (2002). Özgürlükçü ve Totoliter Düşünce Geleneğinde Sivil Toplum. İstanbul: Alfa Yayınları.
Dursun, D. (2007). Küresel Çağda Eğitim Üzerine Notlar. Eğitim Bir Sen (Ed.), Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Sempozyumu (4-5 Kasım 2006) bildiriler kitabı (syf. 232-242), Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
Erdoğan, M. (2007). Eğitim ve Öğretimi Özgürleştirmek. Eğitim Bir Sen (Ed.), Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Sempozyumu (4-5 Kasım 2006) Bildiriler Kitabı, (syf. 284-289). Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
Erdoğan, M. (2005). Eğitim, Üniversite ve Sivil Toplum. Sivil Toplum Dergisi, 3(12), 135-138.
Erdoğan, R. T. (2004). Konuşmalar: Sivil Toplum ve Özel Sektörle Birlikte Düşünmek. Ankara: Ak Parti Medya ve Tanıtım Başkanlığı.
Eren, H. (2005). Özel Okullar. İstanbul: Türkiye Özel Okular Birliği Yayınları.
ERG (2007a). Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesine İlişkin Değerlendirme., İstanbul: Sabancı Üniversitesi, İstanbul Politikalar Merkezi Eğitim Reformu Girişimi Raporları.
ERG (2007b). Ortaöğretim Geçiş Sistemine İlişkin Değerlendirme ve Öneriler. İstanbul:
Sabancı Üniversitesi, İstanbul Politikalar Merkezi Eğitim Reformu Girişimi Raporları.
Gönel, A. (1998). Araştırma Raporu: Önde Gelen STKlar. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.
Gür, B. S. ve Çelik, Z. (2009). Türkiyede millî eğitim sistemi: Yapısal sorunlar ve öneriler, Ankara: SETA Vakfı.
Hesapçıoğlu, M. (2001a). Postmodern/Küresel Toplumda Eğitim, Okul ve İnsan Hakları. O.
Oğuz vd. (Ed.), 21. Yüzyılda Eğitim ve Türk Eğitim Sistemi (syf. 39-80) İstanbul: Sedar Yayınları.
Hesapçıoğlu, M. ve Akbağ, M. (1996). Eğitimde Özgürlükçü Paradigma. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (8), 1-13.
Hesapçıoğlu, M. (2005). Türk Eğitim Sisteminde Paradigma Değişikliği: Davranışçılıktan Oluşturmacılığa Geçiş. Forum, Ocak 2005. s. 25.
Hesapçıoğlu, M. (1994). İnsan Kaynakları, Yönetimi ve Ekonomisi. İstanbul: Beta Yayınları.
Hesapçıoğlu, M. (1998). Öğretim İlke ve Yöntemleri: Eğitim Programları ve Öğretim (Genişletilmiş 5. baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Hesapçıoğlu, M. (2001b). Türkiyede Makro Düzeyde İnsan Kaynakları Planlaması. Ankara: Anı Yayınları.
Kaymakcan, R. (2007). Yeni Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programı İnceleme ve Değerlendirme Raporu. İstanbul: Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Eğitim Reformu Girişimi Raporları.
Kuş, E. (2003). Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri: Sosyal Bilimlerde Araştırma Teknikleri Nicel mi? Nitel mi?. Ankara: Anı Yayıncılık .
Lee, J. (2004). NGO Accountability: Rights and Responsibilities. Geneva: Programme on NGOs and Civil Society, CASIN.
http://www.casin.ch/web/pdf/ngoaccountability.pdf [20 Şubat 2007].
MEB (2006). On Yedinci Millî Eğitim Şûrâsı kararları. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Şûrâ Genel Sekreterliği.
MEB (2005a). İlköğretim ve Orta Öğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği, Resmî Gazete, 13 Ocak 2005, Sayı: 25699.
MEB, (2005b). Milli Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği, Resmî Gazete, 31 Mayıs 2005, Sayı: 25831.
MEB (2006). On Yedinci Milli Eğitim Şûrası Kararları. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Şûra Genel Sekreterliği.
MEB (2005c). Öğrenci - Veli - Okul Sözleşmesi Konulu Genelge. Genelge No: 2005/92, 10 Ekim 2005.
http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2005/OgrenciOkulVeli/OgrOkulVeliGenelge.ht m [11 Aralık 2007].
MEB, (2002). Öğrenci - Veli İş birliği Konulu Genelge, Genelge No: 2002/27, 20 Şubat 2002.
http://orgm.meb.gov.tr/Mevzuat/genelgeler/27OKULaileisbirligi.htm [11 Aralık 2007].
Özden, Y. (2007). Yeni Eğitim Yeni Okul. Eğitim Bir Sen (Ed.), Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Sempozyumu (4-5 Kasım 2006) Bildiriler Kitabı (syf. 244-247). Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
Seven, M. A. ve Engin, A. O. (2008). Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Journal Of Graduate School Of Socıal Scıences, 12(2) 546-538.
http://edergi. atauni.edu.tr/index.php/sbed/article/viewarticle/546.
Sutton, M. and Arnove R. F.(2004). Civil society or shadow state? State/NGO relations in education.
Greenwich, Connecticut: IAP (Information Age Publishing).
Şimşek, H. & Tanaydın, D. (2002). İlköğretimde veli katılımı: öğretmen-veli-psikolojik danışman üçgeni. İlköğretim-Online1(1), 12-16. http://www.ilkogretim-online.org.tr
Şişman, M. (2008). Bireyi Özgürleştirme Süreci Olarak Eğitim. Yeni Anayasada Eğitim ve Özgürlükler: Panel kitabı (syf. 38-43). Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
Topçu, N. (1998). Türkiyenin Maarif Davası (4. baskı). İstanbul: Dergah Yayınları.
Topsakal, C. (2003). Avrupa Birliği Eğitim Politikaları ve Bu Politikalara Türk Eğitim Sisteminin Uyumu. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Turan, S. (2007). Yarınların Türkiyesi İçin Okulu Yeniden Tasarlamak ve Düşünmek. Eğitim Bir Sen (Ed.), Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Sempozyumu (4-5
Kasım 2006) Bildiriler Kitabı (syf. 306-317). Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
Ülken, H. Z. (2001). Eğitim Felsefesi (2. Baskı). İstanbul: Ülken Yayınları.
Ünsal, N. (2007). Eğitim Politikası Oluşturma Süreçleri. Güvender Eğitim Bülteni, 5(19), 5-7.
Waite, D. (2008). Kapitalist Toplumda Eğitim, Okul, Sosyal Adalet ve Devletin Rolünü Yeniden Düşünmek. Eğitim Bir Sen (Ed.) Yeni Anayasada Eğitim ve Özgürlükler, (syf. 19-28), Ankara: Eğitim-Bir-Sen Yayınları.
Yaltı, A. (2003). STKların Eğitime Katkısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yaman, E. (2010). Kalabalık sınıfların etkileri: öğrenciler ne düşünüyor? Kastamonu Eğitim Dergisi 18 (2), 403-414. http://www.kefdergi.com/pdf/18_2/18_2_6.pdf.