Servet ERDEM

“...Şu Tehlikeli Araç…” : Araba Sevdası’nda Dil Durumları

Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası’nı (1896) insanın okumayazma, dinleme-konuşma pratikleri üzerinden dille kurduğu ilişkinin ne derece tehlikeli olabileceğini anlatan bir metin olarak inceleyen bu makale, metnin farklı okumalar üretmek açısından ne derece üretici olduğunu göstermeye çalışmaktadır. Osmanlı-Türk metinlerinin Latin harflerine aktarımı sırasında ortaya çıkan kimi sadakatsizliklerin nasıl bir yanlış okumalar-yorumlamalar zinciri yaratabildiğini de gösteren bu yazı açıkça tartışmasa da şu temel soruları metnin tamamına yaymaya çalışmıştır: Osmanlı-Türk metinlerini gerçekten okuyabildik mi, bu metinleri okuma alışkanlıklarımız ne kadar uygun/doğru (idi)?

“...That Dangerous Supplement...” : Modes of Language in The Carriage Affair

This paper analyzes Recaizade Mahmut Ekrem’s The Carriage Affair as a text that manifests how individuals’ reading-writing and/or listening-speaking practices relating to language could become a dangerous process. In addition to analyzing of modes of language in The Carriage Affair, I also aim to demonstrate how some untrustworthy transliterations of Ottoman-Turkish texts with Arabic alphabet into Latin alphabet could give rise to misleading literary analyses and interpretations. As a result of the above-mentioned analysis, my objective is to invoke the questions that seem to be have been deliberately ignored so far: Could we indeed “read” late Ottoman-Turkish literary texts and how reasonable were/are our ways/habits of reading/approaching this texts?

___

Ahmet Mithat Efendi. Felatun Bey ile Rakım Efendi. Yayına haz. Şerife Baş Çağın. İstanbul: Özgür Yayınları, 2008.

Başlı, Şeyda. Osmanlı Romanının İmkânları Üzerine. İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.

Derrida, Jacques. Of Grammatology. Çev. Gayatri Chakravorty Spivak. Baltimore: The John Hopkins University Press, 1997.

Derrida, Jacques . Acts of Literature. Edited by: Derek Attrıdge. New York: Routledge, 2009.

Dino, Güzin. “Araba Sevdasının Kuruluşu Hakkında Bir Deneme”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Dergisi F.25. s.381, 1949.

Evin, Ahmet. Origins and Development of the Turkish Novel. Minneapolis: Bibliotheca Islamica, 1983.

Finn, Robert P. Türk Romanı (İlk Dönem/ 1872-1900). Çev. Tomris Uyar. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1984.

Gürbilek, Nurdan. Kör Ayna, Kayıp Şark: Edebiyat ve Endişe. İstanbul: Metis Yayınları, 2007.

Gürbilek, Nurdan. “Dandies and Originals: Authenticity, Belatedness, and the Turkish Novel” The South Atlantic Quarterly. Volume 102, Number 2/3, Spring/ Summer 2003, pp. 599-628

Gürpınar, Hüseyin Rahmi. Şık. İstanbul: Everest Yayınları, 2009.

Howells, Christina. Derrida: Deconstruction from Phenomenology to Ethics. Oxford: Polity Press, 1998.

Mardin, Şerif. “Tanzimat’tan Sonra Aşırı Batılılaşma”. Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları, 2006. (21-75)

Moran, Berna. Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları, 2001.

Naci, Fethi. “Araba Sevdası”. 60 Türk Romanı. İstanbul: Oğlak Yayınları, 1998.

Namık Kemal. İntibah. Yayına haz. Selda Akyol. İstanbul: Özgür Yayınları, 2008.

Parla, Jale. Babalar ve Oğullar: Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri. İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.

Parlatır, İsmail. Recai-zade Mahmut Ekrem: Hayatı- Eserleri- Sanatı. Ankara:

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Yayınları 340, 1983.

Recaizade Mahmut Ekrem. Araba Sevdası. İstanbul: Âlem Matbaası, 1896

Recaizade Mahmut Ekrem. Araba Sevdası. Yayına Hazırlayan: Mustafa Nihat Özön. İstanbul: Kanaat Yayınları, 1940.

Recaizade Mahmut Ekrem. Araba Sevdası. Yayına Hazırlayan: Sabahattin Çağın. İstanbul: Özgür Yayınları, 2009.

Sartre, Jean-Paul. “ ‘Aminadab’ or the Fantastic Considered as a Language”. Literary and Philosophical Essay. Translated by Annette Michelson. London: Rider and Company, 1955.

Tanpınar, Ahmet Hamdi. 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi, 1997.

Yenisey, Fazıl. Araba Sevdası. İstanbul: Kanaat Yayınları, 1963.