Tanzimat Dönemi’nden Önce Osmanlı Hukuku’nda Evlilik Dışı İlişkilere Verilen Cezalar

Evlilik dışı ilişkinin İslâm Hukuku’ndaki cezası, recm veya yüz değnek sopa cezası şeklinde uygulanan hadd cezalarıdır. Fakat suçun ispat şartlarındaki güçlükler veya suçun unsurlarındaki eksiklikler nedeni ile genellikle bu cezalar hapis ve sürgün şeklindeki tazir cezalarına dönüştürülmüştür. Osmanlı Devleti’nde bu cezalara, örfi hukuktan gelen para cezaları da eklenmiştir. Ayrıca sürgün, hapis, kalebentlik, kürek ve ölüm cezaları da uygulanmıştır.

Punishments for extra-marital affairs in Ottoman jurisprudence before the tanzimat period

Punishments for extra-marital affairs in Islamic law consisted of hadd (punitive) sentences such as rajm (stoning) or caning with one hundred strokes of the cane. But because of the difficulty of proving the crime or the lack of criminal elements, these sentences were generally turned into tazir (censure/chastisement) punishments such as prison or exile. In the Ottoman Empire, pecuniary fines, originating from civil law, were also added to these sentences. Moreover, exile, prison, confinement in a fortress, hard labor or death sentences were also given.

___

A) Arşiv Belgeleri ve Şeriyye Sicilleri

Cevdet Tasnifi/Zabtiye: 4021, 4124, 4351.

Hatt-ı Hümayun Tasnifi: 10077, 10845, 11055.

135 Numaralı Adana Şeriyye Sicili.

13 Numaralı Ankara Şeriyye Sicili.

B 176/393 Numaralı Bursa Şeriyye Sicili.

77 Numaralı İstanbul Davudpaşa Mahkemesi Şeriyye Sicili

415 Numaralı İstanbul Üsküdar Mahkemesi Şeriyye Sicili.

B) Kitap ve Makaleler

Ahmet Cavid; Hadika-i Vekayi, haz. Adnan Baycar, Ankara, 1998.

Akgündüz, Ahmet; Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri, C.I ve II (İstanbul 1990); C. III (İstanbul, 1991); C.IV (İstanbul, 1992); C.VII ve VIII (İstanbul, 1994).

Aktan, Hamza; “İslâm Aile Hukuku”, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. II, Ankara, 1992, s. 396-433.

Amir, Abdülaziz; El-Ta’zir fi’ş-Şeriati’l-İslâmiyye, Kahire, 1957. Aydın, Mehmet Akif; Türk Hukuk Tarihi, İstanbul, 2005.

Bilmen, Ömer Nasuhi; Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, C. III, İstanbul, ty.

Cin, Halil ve Akgündüz, Ahmet; Türk-İslâm Hukuk Tarihi, C. I, İstanbul, 1990.

Cin, Halil ve Akyılmaz, Gül; Türk Hukuk Tarihi, Konya, 2003.

Daşcıoğlu, Kemal; İskân, Suç ve Ceza. Osmanlıda Sürgün, İstanbul, 2007.

Demir, Aydoğan; “Zina Üzerine Düşünceler”, Tarih ve Toplum, S. 169, İstanbul, 1998, s. 4-14.

Düzdağ, Ertuğrul M.; Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi Fetvaları Işığında 16. Asır Türk Hayatı, İstanbul, 1972.

Ebu Zehra, Muhammed; İslâm Hukukunda Suç ve Ceza, C. II, çev. İbrahim Tüfekçi, İstanbul, 1994.

Erim, Neşe; “18. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda Kürek Cezası”, IX th International Congress of Economic and Social History of Turkey, Dubrovnik, 20-23 August, 2002, s. 179-189.

Esen, Hüseyin; İslâm Hukukunda Malî Cezalar, İstanbul, 2006.

Gaziantep Şer’i Mahkeme Sicillerinden Örnekler, haz. Cemil Cahit Güzelbey, Hulûsi Yetkin, C. 81-141, Gaziantep, 1970.

Imber, Colin; “Zina in Otoman Law”, Collection Turcica III, Contributions a l’histoire economique et sociale de I’Empire Ottoman, Paris, 1983, s. 59-92.

İpşirli, Mehmet; “XVI. Asrın İkinci Yarısında Kürek Cezası İle İlgili Hükümler”, Tarih Enstitüsü Dergisi, S. 12, 1982, s. 203-248.

Karaman, Hayreddin; Mukayeseli İslâm Hukuku, C. I, İstanbul, 1991.

Köse, Osman; “XVIII. Yüzyıl Sonları Rus ve Avusturya Savaşları Esnasında Osmanlı Devletinde Bir Uygulama: İstanbul’da İçki ve Fuhuş Yasağı”, Turkish Studies, Volume 2, Issue 1, 2007, s. 104-123.

Mumcu, Ahmet; Osmanlı Devleti’nde Siyaseten Katl, Ankara, 1985.

Mutaf, Abdülmecit; XVII. Yüzyılda Balıkesir’de Kadınlar, Basılmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2002.

Ortaylı, İlber; Osmanlı Toplumunda Aile, İstanbul, 2001.

Özkorkut, Nevin Ünal; Türk Hukuk Tarihinde Zina Suçu, Ankara, 2009.

Selaniki Mustafa Efendi; Tarihi Selaniki, Haz. M. İşpirli, C. II, Ankara, 1999.

Tucker, Judith E.; In the House of the Law, California, 1998.

Ûdeh, Abdülkâdir; İslâm Ceza Hukuku ve Beşeri Hukuk; C. I, çev. Akif Nuri, İstanbul, 1976.

Üçok, Coşkun; “Osmanlı Kanunnamelerinde İslâm Ceza Hukukuna Aykırı Hükümler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. IV, 1947, s. 48-73.

Üçok, Coşkun; Mumcu, Ahmet; Bozkurt, Gülnihal; Türk Hukuk Tarihi, Ankara, 2008.