GAZETE KÖŞE YAZILARININ TANIKLIĞINDA “ÇEVİRİCİ”

Bu çalışmada, tarihsel bir yaklaşımla Türkçedeki “çevirici” sözcüğü ele alınmakta ve çevirmen odaklı bir yaklaşımla sözcüğün belli dönemlerdeki kullanımı ve çeviriciye ilişkin bakış açıları ortaya konulmaktadır. Betimleyici olabilmek ve örneklendirmek amacıyla, hem çevirmen hem de gazeteci olan Oktay Akbal, Rauf Mutluay ve Burhan Arpad’ın köşe yazılarının tanıklığına başvurulmaktadır. Kuramsal çerçevede, çeviribilimci James S. Holmes’un (1972/1988) alanın kurucu ifadesi olarak tanınan “The Name and Nature of Translation Studies” adlı makalesinden ve Andrew Chesterman’ın (2009) “The Name and Nature of Translator Studies” adlı çalışmasından yararlanılmaktadır. Çalışmada “çevirici” sözcüğünün ortaya çıkışı, çeviribilim alanının kuruluşu ile gelişimi ve çevirmen odaklı çalışmaların gerekliliği üzerinde durulmaktadır.

“Translator” in the Witness of Columns

In this study, the word of “çevirici” (“translator”) is scrutinized with a historical perspective and the use of the word in certain periods and perspectives are revealed from a translator oriented approach. With the purpose of being descriptive and providing examples, columns of Oktay Akbal, Rauf Mutluay and Burhan Arpad, who were both translators and journalists, act as witnesses. In the theoretical framework, translator scholar James S. Holmes’s (1972/1988) article called “The Name and Nature of Translation Studies” which is also accepted as the founding statement of translation studies and Andrew Chesterman’s (2009) article entitled “The Name and Nature of Translator Studies” are benefited from. This study dwells on the emergence of the word “çevirici” (“translator”), the foundation and development of translation studies and the necessity for the translator oriented studies.

PDF

___

Akbal, O. (1972, 09 Aralık). Can Yücel için. Cumhuriyet Gazetesi, s. 2.

Akbal, O. (1974, 16 Kasım). Yaşasın edebiyat. Cumhuriyet Gazetesi, s. 2.

Akbal, O. (1979, 30 Kasım). Dilin yaprakları sözcüklerdir. Cumhuriyet Gazetesi, s.2.

Akbal, O. (1982, 15 Şubat). Gece rüzgârının gazabı. Cumhuriyet Gazetesi, s.2.

Akbal, O. (1982, 26 Nisan). Güney Amerika şiiri. Cumhuriyet Gazetesi, s. 2.

Akbal, O. (1984, 10 Mayıs). Kısa öykü ve Sait Faik. Cumhuriyet Gazetesi, s.2.

Arpad, B. (1982, 3 Ağustos). Çeviricinin sorumluluğu. Cumhuriyet Gazetesi, s. 2.

Arpad, B. (1985, 13 Ağustos). Çeviri sorumluluğu. Cumhuriyet Gazetesi, s.2.

Chesterman, A. (2006). Questions in the sociology of translation. Ferreira Duarte, João/Assis Rosa, Alexandra/Seruya, Teresa (Ed.) Translation Studies at the Interface of Disciplines kitabı içinde. (ss. 9-27). Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins.

Chesterman, A. (2009). The name and nature of translator studies. Hermes 42, 13-22.

Hermans, T. (1985). The manipulation of literature: Studies in literary translation. Beckenham: Croom Helm.

Hermans, T. (1996). The translator’s voice in translated narrative. Target 8:1, 23-48.

Holmes, J. S. (1988). The name and nature of translation studies. Translated! Papers on Literary Translation and Translation Studies kitabı içinde. (ss. 66-80). Amsterdam: Rodopi.

Inghilleri, M. (2005). The sociology of bourdieu and the construction of the ‘object’ in translation and interpreting. Special issue of The Translator, Bourdieu and the Sociology of Translation and Interpreting. 11(2), 125-145.

Lefevere, A. (1992). Translation, rewriting and the manipulation of literary fame. London: Routledge.

Mutluay, R. (1972, 28 Eylül). Aklın yolunda. Cumhuriyet Gazetesi, s. 6.

Mutluay, R. (1972, 20 Temmuz). Bir edebiyat emekçisi: Ediz. Cumhuriyet Gazetesi, s. 2.

Olcayto, T. (2004). Gönlünce yaşayabilmek. 16 Şubat 2018 tarihinde http://www.ahmet-arpad.de/ adresinden erişildi.

Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Naklen Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav İle Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 10 Şubat 2018 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2016/03/ 20160314-1.htm adresinden erişildi.

Pym, A. (1998). Method in translation history. Manchester: St Jerome.

Rodoplu, A. (2016). Oktay Akbal’ın eserleri ve hayatı. 15 Şubat 2018 tarihinde http://www.leblebitozu.com/turk-edebiyatinin-koca-cinari-oktay-akbaldan-alintilar/ adresinden erişildi.

Sela-Sheffy, R. /Shlesinger, M. (2008). Strategies of image-making and status advancement of translators and ınterpreters as a marginal occupational group. A research project in progress. Pym, Anthony/Shlesinger, Miriam/Simeoni, Daniel (Ed.). Beyond Descriptive Translation Studies.

Investigations in Homage to Gideon Toury kitabı içinde. (ss. 79-80). Amsterdam /Philadelphia: John Benjamins.

Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe sözlüğü. Çevirici. 8 Ocak 2018 tarihinde http:// www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a 5698161d80a3.51470848 adresinden erişildi.

Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe sözlüğü. Tercüman. 8 Ocak 2018 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.G TS.5a5697bc15a7c6.92926633 adresinden erişildi.

Venuti, L. (1989). Skopos and commission in translational action. Reading in Translation Theory kitabı içinde. (Çev. Andrew Chesterman). (ss. 173-187). Helsinki: Oy Finn Lectura Ob.

Venuti, L. (1995). The translator’s ınvisibility: A history of translation. London and New York: Routledge.

Vermeer, H. J. (1996). A skopos theory of translation (Some Arguments for and against). Heidelberg: Textcon Text Verlag.

Wolf, M. (2007). The emergence of a sociology of translation. Wolf Michaela/Fukari, Alexandra (Ed.). Constructing a sociology of translation kitabı içinde (ss.1-36). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.

Yükseköğretim Kurulu. 10 Şubat 2018 tarihinde http://www.yok.gov.tr/ web/guest/devlet-universiteleri adresinden erişildi.