20258

ŞEYHU’L-İSLÂM MUSTAFA SABRİ’NİN ‘MEVKÎFU’L-BEŞER TAHTE SULTÂNİ’L-KADER’ İSİMLİ ESERİNİN KELÂM AÇISINDAN BİR TAHLİLİ

Şeyhu’l-İslâm Mustafa Sabri Efendi (1869-1954), Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerine tanıklık etmiş önemli bir şahsiyettir. Dinî-ilmî alanda birçok söz ve eserin sahibi olan Mustafa Sabri, inanç, görüş, düşünce ve eserleri itibariyle yaşadığı döneme damgasını vurmuş saygın bir bilim insanıdır. Ancak sürgün ve gurbet hayatına mahkûm edildiğinden genelde düşünce ve görüşlerini ya doğru şekilde ifade edememiş yahut da ifadeye çalışsa da yanlış anlaşılmıştır. Mustafa Sabri’nin kelâm alanında dikkate değer görüş ve düşüncelerinden en önemlisi irade ve insan fiillerine olan bakışıdır. Hiç kuşkusuz onun bu konudaki görüş ve düşüncelerinin totalini ifade etmesi açısından “Mevkîfu’l-Beşer Tahte Sultâni’l-Kader” isimli eserinin büyük bir önem ve kıymeti vardır.

As-Sayh al-Islam Mustafa Sabri and an Analysis from the Perspective of the Islamic Theology on ‘Mevkîf al-Beşer Tahte Sultan al-Kadar

Mustafa Sabri (1869-1954) was a person who witnessed to the last periods of the Ottoman Empire. He had many words and works in the scientific field, he was a respected scientist who struck the turning mark he lived with his belief, views and thoughts. However, since he was condemned to exile and dignity, he often misunderstood his thoughts and opinions if he could not express them correctly or tried to express himself. Mustafa Sabri’s view of thought and human actions was the most important of his remarkable views and thoughts in the field of the word of God. There is no doubt that his work titled ‘Mevkîf al-Beşer Tahte Sultan al-Kadar’ has great importance and value in terms of his total expression of opinions and thoughts on this subject.

PDF

___

Akbulut, A. (1992). Şeyhu’l-İslâm Mustafa Sabri ve görüşleri (1869-1954). İslâmî Araştırmalar Dergisi, c. VI: I, ss. 32-43, Ankara.

Altınsu, A. (1972). Osmanlı Şeyhulislâmları. B. Y. Y., Ankara.

Aydın, Ö. (2007). Mehmed Zâhid Kevserî ile Mustafa Sabri Efendi’nin kader konusundaki tartışması. Uluslararası Düzceli Mehmed Zâhid Kevserî Sempozyumu Bildirileri, ss. 637-647, Düzce.

Erdal, K. (2016). Gurbetteki Şeyhu’l-İslâm: Mustafa Sabri Efendi. http://www.iecmd. org/bookstore/ (28.12.2016).

Karaman, H. (1974). Mustafa Sabri Efendi’nin kader inancı üzerine bir tartışma. Diyanet Gazetesi, sayı: 103, ss. 3-16, Ankara.

Kurucu, A. U. (2016). Şeyhu’l-İslâm Mustafa Sabri. http://www. iec-md.org/bookstore/ (23.12.2016).

Mustafa Sabri Efendi, Ş. (1401/1981). Mevkîfu’l-‘akl ve’l-‘ilm ve’l-‘âlem min rabbi’l-‘âlemîn ve’l-‘ibâdihi’l-mürselîn, dâru ihyâ’i’t-türâsi’l-‘Arabî. Beyrut.

Mustafa Sabri Efendi, Ş. (1989). İnsan ve kader. trc. İsa Doğan, Bayrak Yayımcılık- Matbaacılık, İstanbul.

Mustafa Sabri Efendi, Ş. (1998). Yeni İslâm müçtehitlerinin kıymet-i ilmiyesi (Musâ Carullâh Bigiyef’e Reddiye). Bedir Yay., İstanbul.

Mustafa Sabri Efendi, Ş. (1969). Dinî mücedditler: Reformcular. Sebil Yayınevi, İstanbul.

Öğük, E. (2014). Mustafa Sabri Efendi’nin kader hakkındaki görüşlerinin tahlili. İslâmî İlimler Dergisi, Yıl: 9, IX: II, ss. 27-148, Ankara.

eş-Şehristânî, A. (1934). Nihayetu’l-ikdâm fî ‘ilmi’l-kelâm, nşr. Alfred Guillaume, Oxford University Press, London.

Yavuz, Y. Ş. (2006). Mustafa Sabri Efendi. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., c. XXXI, ss. 350-352, İstanbul.