AYDINLANMA DÖNEMİ’NİN DÖNEMİN ENTELEKTÜEL TAVRI AÇISINDAN BİLİM KÜLTÜRÜ TARİHİ İÇİNDEKİ YERİ

“Hakiki dünya” tektir, ama bu dünyayı anlamlandırmak maksadıyla kurgulanmış, farklı yöntemlere sahip, birden çok “zihni dünya” vardır. Bu “zihni dünya”lardan biri de, fertlere bilimsel seziş ve izan kazandırmayı hedefleyen, bilim kültürüdür. Bilim kültürü tarihçesinde, hem bir dönemi hem de bir anlamlandırma biçimini ifade eden önemli bir kesit ise “mutlak akıl çağı”, yani aydınlanma dönemidir. Bu çalışmanın amacı da, bu dönemin bilimsel “zihni dünya” tasarımının, siyasi, ekonomik ve toplumsal inşaya odaklanan içerik altında ezildiğini ve dönemin entelektüel tavrının da, buna zemin hazırladığını, bilimin parametreleri çerçevesinde eleştirel bir bakış tarzıyla değerlendirmektir.

Place of Enlightenment in the History of Science Culture and Intellectual Attitude

"genuine-world” is unique, but there are more than one “mind -world” that have different methods and are designed to make sense of this world. One of these “mindworlds” is the culture of science, which aims to provide individuals with a scientific sense and understanding. In the history of science culture, an important section that expresses both a period and a form of interpretation is the age of absolute intellect, ie the period of enlightenment. The purpose of this study is to critically evaluate that the scientific dünya world of mind ”design of this period was crushed under the context of political, economic and social construction, and that the intellectual attitude of the period prepared the basis for it.

PDF

___

Aydemir, C. & Güneş, H. H. (2006). Merkantilizmin ortaya çıkışı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 136-158.

Bloch, M. (2005). Feodal toplum (1 b.). (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.

Bulut, N. (2003). Feodaliteden küreselleşme Ekonomik İktidar Siyasal İktidar İlişkisi (1 b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Cevizci, A. (2017). Aydınlanma felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.

Çam, E. (2000). Çağdaş devlet sistemleri. İstanbul: Der Yayınları.

Demir, R. (1999). Türk aydınlanması ve Voltaire: Geleneksel düşünceden kopuş. Ankara: Doruk Yayımcılık.

Demir, R. (2014). Bilim kültürü. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.

Didier, J. (2009). John Locke. (A. Altınörs, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları. Dönmezer, S. (1984). Sosyoloji. Ankara: Savaş Yayınları.

Ekinci, E. (2016). Devrimden günümüze fransız siyasal sisteminin evrimi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 149-172.

Er, İ. (2008). Din sosyolojisi. Ankara: Akçağ Yayınları.

Eren, L. G. (Eylül 2017). Mitlerin kendini yeniden üretimi: Aydınlanma felsefesinden aydınlanma projesine. Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 115-129.

Foucault, M. (2005). Enteketüelin siyasi işlevi/seçme yazılar 1. (I. Ergüden, O. Akınhay, & F. Keskin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Foucault, M. (2005). Özne ve iktidar. (I. Ergüden, & O. Akınbay, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Gellner, E. (1992). Uluslar ve ulusçuluk. (B. E. Behar, & G. G. Özdoğan, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.

Gökalp, Z. (1968). Türkçülüğün esasları (7. b.). İstanbul: Ekin Basımevi.

Göze, A. (2015). Siyasal düşünceler ve yönetimler (15. b.). İstanbul: Beta Yayıncılık.

Güneş, B. (Kış 2003). Paradigma kavramı ışığında bilimsel devrimlerin yapısı ve bilim savaşları: Cephelerdeki fizikçilerden Thomas S. Kuhn ve Alan D. Sokal. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 23-44.

Güngör, E. (1999). Kültür değişmesi ve milliyetçilik (12. b.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.

Haviland, W. A., Prins, H. E., Walrath, D., & Mcbride, B. (2017). Kültürel antropoloji. (İ. E. Sarıoğlu, Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Hessen, B. (2010). Newton’un Principia’sının sosyoekonomik kökenleri. B. Balkız, & V. S. Öğütlü (Dü) içinde, Bilim Sosyolojisi İncelemeleri (E. Buğlalılar, Çev., s. 65-148). Ankara: Doğu Batı Yayınları.

Horkheimer, M. (2018). Akıl tutulması (3. b.). (O. Koçak, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık.

Jasanoff, S. (1999). STS and public policy: Getting beyond deconstruction. Science, Technology and Society, 4(1), 59-72.

Kant, I. (1993). Arı usun eleştirisi: Kritik der reinen Vernunft A 1781, B1787. (A. Yardımlı, Çev.) İstanbul: İdea Yayınevi.

Kaplan, M. (2009). Kültür ve dil (25. b.). İstanbul: Dergâh Yayınları.

Ketenci, T. (Haziran 2016). Saf aklın eleştirisi’nde önsözler ve işlevleri. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 6.(1), 115-140.

Leibniz, G. W. (1997). Monadoloji. (S. K. Yetkin, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

Leibniz, G. W. (1999). Metafizik üzerine konuşma. (E. Berköz, Dü., & A. Timuçin, Çev.) İstanbul: Çağdaş Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti.

Locke, J. (2004). İnsan anlığı üzerine bir deneme (2. b.). (V. Hacıkadiroğlu, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınevi.

Öktem, Ü. (2005). Fenomenoloji ve Edmund Husserl'de apaçılık (Evidenz) Problemi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 45(1), 27-55.

Rosenberg, N. & Birdzell, L. E. (1992). Batı nasıl zengin oldu. (E. Güven, Çev.) İstanbul: Form Yayınları.

Rousseau, J. J. (1997). Toplum anlaşması. (V. Günyol, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

Rousseau, J. J. (2003). İnsanları arasındaki eşitsizliğin kökeni. (E. Ergün, Çev.) Ankara: Yeryüzü Yayınevi.

Said, E. (2004). Entelektüel (2. b.). (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Tekeoğlu, M. (1993). İktisadi düşünceler tarihi. Adana: Çukurova Üniversitesi.

Turhan, M. (2018). Kültür değişmeleri (4. b.). Ankara: Altınordu Yayınları.

Ural, Ş. (2009). Bilim tarihi (7. b.). İstanbul: Çantay Kitabevi.

Ülgener, S. F. (2006). Zihniyet, aydınlar ve izm'ler. İstanbul: Derin Yayınları.

Wood, E. M., & Wood, N. (2008). İsyan borusu kapitalizmin yükselişi ve siyasal teori 1509-1688. (F. Bakırcı, Çev.) Ankara: Epos Yayınları.

Zelyüt, S. (2012). Dört Adalı Hobbes-Locke-Berkeley-Hume (3. b.). Ankara: Doğu Batı Yayınları