AKAN SATAYEV’İN FİLMLERİNDE SOVYET KAZAKİSTAN’IN SON YILLARI

Akan Satayev, son dönem Kazakistan sinemasının en üretken yönetmenlerinden biridir. Televizyon Yönetmenliği alanında tamamladığı yükseköğreniminden ve farklı televizyon yapımlarındaki uzun süreli iş tecrübesinden sonra Sataifilm adıyla 2003 yılında kurduğu kendine ait film yapım şirketi aracılığıyla 300 civarında reklam filmi ve televizyona yönelik çok sayıda yapım üretmiştir. Sinemaya yönelik özel ilgisi sonucunda, yapımcı ve yönetmen olarak sinemaya yönelen Satayev, yönetmenliğini yaptığı ilk uzun metraj filmini 2007 yılında çekmiştir. Bu tarihten sonra Kazakistan sinema tarihinde iz bırakacak filmlere de imza atan Akan Satayev, her biri farklı başarılar elde eden ve Kazakistan sinema seyircisi tarafından beğeni gören 10 uzun metraj film daha yönetmiştir. Bu çalışma, Akan Satayev'in, konusu Sovyetler Birliği döneminde geçen filmlerinde Sovyetler Birliği'nin son yıllarının anlatımını ideolojik söylem bakımından ele almaktadır. Betimsel bir araştırma olup genel tarama modeliyle hazırlanan çalışmanın sınırlılığını Satayev'in Sovyetler Birliği'nin son yıllarında geçen olayları işlediği, “Racketeer / Haraççı” ve “Districts / Bölgeler” isimli filmleri oluşturmaktadır. İnceleme sonucunda elde edilen veriler Van Dijk'ın eleştirel söylem çözümlemesi yöntemiyle incelenmiş, filmlerdeki söylemin ve bu söyleme ait ideolojik arka planın ortaya konulması hedeflenmiştir.

The Last Years of Soviet Kazakhstan in Akan Satayev's Films

Akan Satayev is one of the most prolific directors of the Kazakh cinema in recent years. After he completed his higher education in Television Directing and gained long years of work experience in diverse television productions, he founded in 2003 his own production company Sataifilm, through which he produced about 300 commercials and many TV productions. As a result of his particular interest in cinema, Satayev turned to cinema as a producer and director, and shot his first feature film, which was also directed by him, in 2007. Shooting films that would make a mark in the Kazakh cinema since then, Akan Satayev directed 10 more feature films, each of which has gained particular success and been appreciated by the Kazakh cinema audience. This study analyzes Akan Satayev’s description of the final years of the Soviet Union in his films set during the Soviet era in terms of ideological discourse. It is a descriptive study conducted through general survey model, and the scope of the study consists of Satayev’s films “Racketeer” and “District” in which he tells the events occurring in the final years of the Soviet Union. The data obtained from the study was analyzed by using Van Dijk's critical discourse analysis method, and it was aimed to demonstrate the discourse in the films as well as ideological background of this discourse.

PDF

___

Abikeyeva, G. (2018) Kişisel görüşme, 13 Ekim 2018, Almatı-Kazakistan.

Abikeyeva, G. (2016) Kişisel görüşme, 25 Ocak 2016, Almatı-Kazakistan.

Başaran, D. (2017). Jeltoksan ayaklanması ve bu ayaklanmanın Kazakistan’ın bağımsızlığındaki rolü. Bölgesel Araştırmalar Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, 5788.

Canşen, E. (2011). Sovyetler Birliği’nden Rusya Federasyonu’na doğru değişimin yan etkileri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24/Aralık, 79-88.

Crescente, J. (2008). Akhan Sataev: Racketeer, Kinokultura Online Journal, http://www.kinokultura.com/2008/22r-racketeer.shtml (Erişim Tarihi 20.04.2019).

Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Norris, Stephen M. (2010). The Gifts of history: Young Kazakh cinema and the past. Kinokultura Online Journal, Issue 27, http://www.kinokultura.com/ 2010/27-norris.shtml (Erişim Tarihi 24.04.2019)

Özsoy, İ. (2006). Sovyet sisteminin çöküşünden tarihi ve evrensel dersler. Bilig Dergisi, 39/Güz, 163-194.

Uludağ, İ. ve Serin, V. (1990). SSCB'ndeki Türk cumhuriyetlerinin sosyo-ekonomik analizleri ve Türkiye ile ilişkileri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.

Van Dijk, T. (2003). Critical discourse analysis, (Ed: Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton), The Handbook of Discourse Analysis içinde. (pp. 352-372). Oxford: Blakwell Publishers.

Zor, L. (2016). Kazakistan sinemasında tarihi konulu filmlerle tarih bilinci oluşturma gayretleri. III. Beynelxalq Türk Dünyası Araşdırmaları Simpoziumu Simpoziumun Materialları, Cild 3, 199-206, Bakü: Bakı Avrasia Üniversiteti Yayınları.

Zor, L. (2019), Glasnost (Açıklık) ve Perestroyka (yeniden yapılanma) dönemi Kazakistan sineması. VI.Beynəlxalq Türk Dünyası Araşdırmaları Simpoziumu Simpoziumun Materialları, Cild I, 239-244, Bakü: Elm ve Tehsil Yayınları.