FUAT SEZGİN’İN HOCASI HELLMUT RİTTER

Hellmut Ritter 1892 yılında Almanya’da doğdu. Liseyi ve Üniversiteyi Almanya’da okudu. Theodor Nöldeke ve Carl Brockelmann gibi hocalardan Şarkiyat ve Doğu Dilleri dersleri aldı. Askerliğini İstanbul ve Bağdat’ta yaptı. Kûtü’l-Amâre zaferinde bulundu. Hamburg Üniversitesinde Profesör oldu ve burada bir süre ders verdi. Daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap ve Fars Filolojileri bölümünde derslere girdi. İstanbul’da kütüphanelerde yazma eserler üzerinde çalıştı. Merkezi Almanya’da bulunan Uluslararası Doğu Araştırmaları Derneği’nin İstanbul şubesini açtı, Şarkiyat Enstitüsü’nü ve Uluslararası Şark Tedkikleri Cemiyetini kurdu. Karagöz metinlerini neşretti. Oriens dergisini çıkardı. Çağdaş Doğu Dilleri ve Bilimi Araştırmalarını Türkiye’de ilk başlatan kişi olan Ritter 1949-1955 yılları arasında Almanya’da farklı üniversitelerde dersler verdi. 1956-1969 yılları arasında Türkiye’de farklı kütüphanelerde yazma eserler üzerinde araştırmalar yaptı. 1971 yılında Almanya’da vefat etti.

Fuat Sezgin's Teacher Hellmut Ritter

Hellmut Ritter was born in 1892 in Germany. He attended high school and university in Germany. He studied Oriental and Oriental languages with some tutors, including Theodor Nöldeke and Carl Brockelmann. He did his military service in Istanbul and Baghdad. He was found in the Kûtu’l-Ammâre victory. He became a Professor at the University of Hamburg, where he taught for a while. Later, he attended classes in Arabic and Persian Philology in Istanbul University, Faculty of Letters. He worked on writing works in libraries in Istanbul. He opened the Istanbul branch of the International Association for East Studies in Germany, founded the Oriental Institute and the International Oriental Studies Association. He published Karagöz’s texts. He published Oriens. Eastern Languages and Studies of Contemporary Sciences is the first person who started in Turkey. Between 1949 and 1955 he taught at different universities in Germany.

PDF

___

Ateş, A. (1964). Hellmut Ritter. Şarkiyat Mecmuası, V, s. 1-14.

Aykaç, M.(1994). Debbâğ. TDV İslâm Ansiklopedisi, IX, 61-62, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Bayhan, N.(2013). Bilimler tarihinde zirve isim Fuat Sezgin, İstanbul: Yafa Yayınları.

Bedevî, A. (1993). Mevsûʿatü’l-müsteşriḳīn, Beyrut: Dâru’l-İlm Li’l-Melâyîn.

Brill (1948). Milletler arası şark tetkikleri cemiyeti/International society of oriental research. Oriens, c. 1, No. I, Jun. 1, s. 22-27.

Brill (1951). Milletler arası şark tetkikleri cemiyeti umûmî heyet toplantısı. Oriens, c. 4, No. 2, Dec. 31, s. 10-14.

Brill (1960). Milletlerarası şark tetkikleri cemiyeti idâre heyeti toplantısı zaptı, Türkiyat Enstitüsü. Oriens, 22, VI, Vol. 13/14, 1960/1961, s. 1.

Çetin, N. M. (1991). Ateş, Ahmet. TDV İslâm Ansiklopedisi, IV, 55, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Dere, A.(2018). İslâm tarihine medeniyet zâviyesinden bakan bir âlimimizin ardından öz muhâsebemiz. Basın Hayatı, Ekim/Kasım/Aralık, sy. 50, s. 4147.

Dere, A.(2018). Mehmet Fuat Sezgin Hoca’nın Ankara İlahiyat yılları: Sezgin ve fakültenin müşterek tarihinden bir kesit. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 59: 2, s. 221-250.

Doğan, L. ve Kutluay,Y.(1954). Hasan Basrî’nin kader hakkında Halife Abdülmelik b. Mervan’a mektubu. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 34, s. 75-84.

Durmuş, İ.(2008). Safedî. TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXV, 447-450, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Ekici, A.(2013). Tarihî uyanışın mimarı: Prof. Dr. Fuat Sezgin, genç hukukçular hukuk okumaları, (Editör: Muharrem Balcı), İstanbul: Matbaa Basım.

Ertek, T. A.(1989). Almanya. TDV İslâm Ansiklopedisi, II, 522-524, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Ess, J. V.(2011). Die doktorar beit. Erinnerungen aus der Steinzeit der Orientalistik. Die Welt des Islams, 51: 3-4, s. 257-326.

Ess, J. V.(2013). Im halbschatten: Der orientalist Hellmut Ritter (1892-1971), Wiesbaden: Harrassowitz.

Fedai, A.(2016). Irak Cephesi’nde Türk Ordusu’nun iaşe ve ikmal faaliyetleri. Orhan Neçare’nin yayına hazırladığı“Kûtü’l-Amâre Zaferi’nin 100. Yılı Münasebetiyle I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi Uluslararası Sempozyumu” adlı eser içerisinde) Ankara: Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.

Fığlalı, E.R. (1994). Ebû Tâlib. TDV İslâm ansiklopedisi, X, 237-238, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Görgün, H. M.(2007). (Meir) Plessner. TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXIV, 301-302, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık. Hamedân, A. S. (Trs.). Tabakatu’l-müsteşrikîn, Kahire.

Hamidullah, M. (2007). Hz. Peygamber’in altı orijinal diplomatik mektubu, İstanbul: Beyan Yayınları.

Heyet, (1990). Hellmut Ritter. Ana Britannica, XVIII, 418, İstanbul: Ana Yayıncılık.

İnalcık, H. (2002). Hermönetik, Oryantalizm, Türkoloji. Doğu-Batı Düşünce Dergisi, Yıl: 5, sy. 20, 2002, s.13-39.

İslamoğlu, M. (2012). Hasan el-Basri’nin kader risalesi ve şerhi, İstanbul: Düşün Yayınları.

Kanar, M. (2007). Nizâmî-i Gencevî. TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXIII, 183-185, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Karakaş, A. (2018). Hadis oksidentalizmi ve Fuat Sezgin, İstanbul: Ensar Neşriyat.

Kaya, M.(2007). Kindî. TDV İslâm Ansiklopedisi, XXVI, 41-58, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Lier, T. (1998). Hellmut Ritter in Istanbul 1926-1949. Die Welt des Islams, New Series, c. 38, Issue 3, s. 334 vd. The Early Twentieth Century and Its Impact on Oriental and Turkish Studies, Nov.

Ma’mer b. Müsennâ, E. U. (1954). Mecāzu’l-Ḳurʾān, Kahire: Mektebetu’l-Ḫāncī.

Murad, Y. (2004). Mu’cemu esmâil’-müsreşrikîn, Beyrut.

Negiz, M. (2018). Prof. Dr. Fuat Sezgin, bir âlimin ardından notlar, y.y.

Onat, H. (2003). Makālâtü’l-İslâmiyyîn.TDV İslâm Ansiklopedisi, XXVII, 406-407, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Ritter, H. (1916), Ein arabisches handbuch der handelswissenschaft. Der Islam, c. 7, sy. 1-2, s. 1-91.

Ritter, H. (1933). Studien zur geschichte der Islamischen frömmigkeit. Der İslam, Band XXI, s. 67-83, Berlin und Leipzing.

Ritter, H. (1939). Philologika X. Ferîdüddin Attâr. Der Islam, XXV, 154-173.

Ritter, H. (1942). Mevlânâ Celâleddin Rûmî ve etrafındakiler. Türkiyat Mecmuası, VII-VIII, Cüz: I, s. 268-281.

Ritter, H. (1945). Ayasofya kütüphanesinde tefsir ilmine ait Arapça yazmalar. Türkiyat Mecmuası, İstanbul, c. VII-VIII, Cüz: 2, 1-93.

Ritter, H. (1953). Autographs in Turkish libraries. Oriens, c. 6, No. I, Jun. 30.

Ritter, H. (1958). Philologika XV. Ferîdüddin Attâr II. Oriens, Dec. 31, c. XI, s. 176.

Ritter, H. (1959). Philologika XV. Ferîdüddin Attâr III. Oriens, Dec. 31, c. XII, s. 188.

Ritter, H.(1960/1961). Litteratur über die türkischen Bibliotheken. Oriens, c. 13/14, s. 336-339.

Ritter, H. (1960-1961). Philologika XVI. Farīduddīn ʿAṫṫār IV. Oriens, c. XIII-XIV, s. 195-239.

Ritter, H. (1962). Die Mevlâna feier in Konya vom 11.-17. Dezember 1960. Oriens, Dec. 31, c. XV, s. 249-270.

Ritter, H. & Plessner, M. (1932). Archiv orientálni. Praha, Prague c. IV, s. 363-372.

Schimmel, A. (1978). Şeyhu’l-Musteşrikûne’l-Almân: Hellmut Ritter, (Selâhaddin el-Müneccid’in neşrettiği“el-Müsteşriḳūne’l-Almân” adlı eser içerisinde), Beyrut,I, 185-189.

Sezgin, F.(2010). Tanınmayan büyük çağ, İstanbul: Timaş Yayınları.

Sezgin, F.(2011). İslam’ın bilimler tarihindeki yaratıcı yerine bir bakış. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi,c. I, sy. 2, s. 89-98.

Sezgin, F.(2018). İslam bilimler tarihi üzerine konferanslar, İstanbul: Timaş Yayınları.

Stauth, G. (2011). Hellmut Ritter and traugott fuchs in Istanbul-orientalism. Life and Ideas and Life Inexile, Wiener Zeitschriftfürdie Kundedes Morgenlandes, c. 101, s. 407-421.

Şahinoğlu. M. N. (1991). Attâr, Ferîdüddin. TDV İslâm Ansiklopedisi, IV, 95-98, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Şenödeyici, Ö. (2018). Mazmun beyanındadır: Klâsik Türk şiirinde mazmun arayışına katkılar. Journal of Turkish Language and Literature, Autumn, c. 4, Issue: 4, 1047.

Şensoy, S. (2007). Oriens. TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXIII, 394-395, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Tank, B. (2018). Bir Ritterimiz olsaydı onlarca Sezginimiz de olacaktı. https://dogruhaber.com.tr/yazar/dr-bekir-tank/10822-bir-ritterimiz-olsaydionlarca-sezginimiz-de-olacakti/05.07.2018.

Taşcı, Ö.(2008). Hellmut Rıtter. TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXV, 133-134, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Taşpınar, İ. (2018). Prof. Dr. Salih Tuğ, Fuat Sezgin’i anlatıyor: “Bir duvarla karşı karşıya kaldı”. Yörünge Dergisi, Söyleşi, 1 Ağustos.

Turan, N. S.(2013). Alman şarkiyatçılığının İstanbul’daki piri: Hellmut Ritter. Aylık Kültür, Sanat, Edebiyat Dergisi, Kasım, sy. 263, s. 59-64.

Turan, S. (2018). Fuat Sezgin, bilim tarihi sohbetleri, (Söyleşi), İstanbul: Timaş Yayınları.

Tümer, G. (1992). Bîrûnî. TDV İslâm Ansiklopedisi, VI, 206-215, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Üzüm, İ. (2007). Nevbahtî, Hasan b. Mûsâ. TDV İslâm Ansiklopedisi, XXXIII, 3536, İstanbul: TDV Yayın Matbaacılık.

Walzer, R. (1974). Hellmut Ritter. Oriens, Vol. XXIII-XXIV, 1-6.