Yazar- Çevirmen İşbirliği Aracılığıyla "Yaratıcı Uyarlama" olarak Çeviri: G.C. Infante ve S.J. Levine Örneği

Bu makalede, Guillermo Cabrrea Infante’nin La Habana para un infante difunto ve Tres Trigres Tigres başlıklı romanlarının Suzanne Jill Levine tarafından Infante’s Inferno ve Three Trapped Tigers başlıkları altında İngilizce’ye çevrilmesi süreci ele alınmakta ve G. Cabrera Infante’nin “ses”i “anlam”ın önünde tutan ve kelime oyunları açısından zengin üslubunun, çevirmeni S.J. Levine’ın dile getirdiği gibi, “tahrip edici” bir çeviri stratejisi gerektirip gerektirmediği irdelenmektedir. Guillermo Cabrera Infante’in romanları gibi, çevrilmesi zor eserlerde yazar çevirmen işbirliği “yeniden yazım”, ya da başka bir deyişle “transkreasyon”, sürecinin temel bir unsurudur ve Latin Amerika Edebiyatı eserlerinin İngilizce’ye çevirilerinde sık rastlanan bir olgudur. Bu olgunun altında yatan poetolojik (ve yanısıra “ideolojik”) gerekçeleri yorumlayabilmek açısından, çeviri edimini etkileyen makro-bağlamı göz önünde bulundurmak gerekir. 1959 Küba Devrimi’ni izleyen 1960’lı yıllarda Latin Amerika Edebiyatı eserlerinin İngilizce çevirilerinde görülen patlama incelendiğinde, çeviri faaliyetinin, Rockefeller Vakfı ve anti-komünist lobiler gibi kurumların himayeleri altında, bir ideolojik proje kapsamında yürütüldüğü görülmektedir. Bu durum da, yazın ve çeviri etkinliklerinin hiç bir zaman dış etkilerden yalıtılmış olarak yürütülmediğini ve çeviri olgusunun, asla yalnızca “çeviri metinden” ibaret olmadığını savunan görüşü destekler niteliktedir: Çevrilecek metinlerin seçiminden, benimsenen çeviri stratejilerine kadar pek çok unsuru kapsayan ideolojik bağlam, bir edebiyat eserinin ve yazarının farklı bir erek kültürde popüler hale gelmesini etkileyen etmenleri daha da karmaşık hale getiren ardalanı oluşturmaktadır..

Anahtar Kelimeler:

Yazar-çevirmen işbirliği, Latin Amerika Edebiyatı, “tahrip edici” çeviri stratejisi, biçemsel özellikler, 1959 Küba Devrimi

Translation as “Transcreation” through Author- Translator Collaboration: the Case of the Collaborative Work of G. C. Infante and S. J. Levine

This paper analyzes the author - translator collaboration in the English translations of Infante’s Inferno and Three Trapped Tigers by Suzanne Jill Levine from Guillermo Cabrrea Infante’s La Habana para un infante difunto and Tres Trigres Tigres, with a view of investigating whether the unique style of G. Cabrera Infante, prioritizing “sound” over “sense” and rich in wordplay, entails a “subversive” translation strategy as his translator S. J. Levine argues. Author-translator collaboration in challenging literary works like those of Guillermo Cabrera Infante appears to be an essential element of the “rewriting,” or rather, the “transcreation” of the work and it is a frequent phenomenon in the translation of Latin American literature into English. In order to understand the poetological (as well as the ideological) motivations underlying the collaborative work in the case of the translation of Latin American Literature, the macro-context surrounding the translation activity should be taken into account. A brief survey of the Latin American Literary Boom in the 1960s immediately following the Cuban Revolution of 1959 reveals that the translation activity was performed as part of an ideological project under institutional patronage with the sponsorship of foundations like the Rockefeller Foundation and anti-communist lobbies. This reinforces the idea that literary and translational production is never practiced in a vacuum and that translation is never simply about translation: The ideological context ranging from the selection of the texts to be translated to the translation strategies employed is always at the background complicating the notions of what makes a literary work and an author popular in a different target culture.

Keywords:

Author - translator collaboration Latin American literature, “subversive” translation strategy, stylistic qualities, the Cuban Revolution of 1959, biçemsel özellikler,

PDF

___

Arrojo, Rosemary. 2002. “Writing, Interpreting and the Control of Meaning” in: Translation and Power (ed. google scholar
Gentzler, E.& Tymoczko, M.), University of Massachusetts Press, Amherst. google scholar
Bollettieri Bossinelli, Rosa Maria. “James Joyce and the trans-creation of the word” available at: https://www. academia.edu/10327879/James_Joyce_and_the_trans_creation_of_the_word (last accessed: October, 2022) google scholar
Bourdieu, Pierre. 1977/2004. Outline of A Theory of Practice. (trans. Richard Nice). Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. google scholar
Hermans, Theo. 1999. Translation in Systems: descriptive and system oriented approaches explained. St. Jerome. Manchester.UK. google scholar
Infante, Guillermo Cabrera. 1984/ 2005. Infante’s Inferno. (trans. Suzanne Jill Levine). First Dalkey Archive edition. USA. google scholar
Infante, Cabrera G. 1965/1985. Three Trapped Tigers (trans. Gardner D., Levine S.J., Infante G.C.). First Bard Printing, USA. google scholar
Levine, Suzanne Jill. 1991. The Subversive Scribe: Translating Latin American Fiction (St: Paul: Graywolf Press, USA. google scholar
Levine, Suzanne Jill. 1984. “Translation as (Sub)version: On Translating Infante’s Inferno JStor Substance, Vol.13, No.1 google scholar
Lefevere, André. 1992a. Translating Literature /Practice and Theory in A Comparative Literature Context. The Modern Language Association of America. New York. google scholar
Lefevere, André. 1992b. Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame. Routledge. London and New York. google scholar
Luis, William and Rodriguez- Luis, Julio. (eds.). 1991. Translating Latin America: Culture as Text. Binghampton, New York: Center for Research in Translation, State University Press. New York. google scholar
Munday, Jeremy. 2008. Style and Ideology in Translation / Latin American Writing in English. Routledge. New York. London. google scholar
Rabassa, Gregory. 2005. If This Be Treason / Translation and its Dyscontents. New Directions. New York. USA. google scholar
Simeoni, Daniel, 1998. “The Pivotal Status of The Translator’s Habitus” in: Target 10:1. pp. 1-39 google scholar
Wechsler, Robert. 1998. “No Translator is an Island” in: Performing Without A Stage, Catbird Press. North Haven google scholar