Türkiye’de Akademik Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Araştırmaları Dergilerinde Feminist Terim Çevirisi Uygulamalarının Karşılaştırılması

Feminist terim çevirisi, çeviri etkinliğinin hem dilsel hem de edimsel yanlarını bir araya getirir ve çeviri eylemini yalnızca biçime dayalı bir aktarımdan ziyade işlev odaklı bir sürece dönüştürür. Akademisyen, aktivist veya alan uzmanı gibi farklı rollerle, bazen de bu kimliklerin tamamıyla çeviriyi gerçekleştiren çevirmenler, çeviri sürecinde uyguladıkları çeşitli çeviri stratejileri ile kaynak dildeki terimlere ilişkin bilgi yüklerini ve bağlamsal tanımları erek dil ve kültür dizgesinde telafi etmeye çalışırlar. Bu hususta, bu çalışma, Türkiye'de toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmaları alanında yayıncılık faaliyetleri yürüten akademik dergilerde feminist terim çevirisi uygulamalarında öne çıkan pratik eğilimleri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, Türkiye’nin ilk akademik kadın ve toplumsal cinsiyet araştırmaları dergisi olan İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi'nden [Istanbul University Journal of Women’s Studies] başlayarak Türkiye'de bu alanda faaliyet yürüten ve en güncel çevirileri yayımlamış olan Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar [Feminist Approaches in Culture and Politics], Kaos Q+ ve Feminist Tahayyül: Akademik Araştırmalar Dergisi [Feminist Imagination: Journal of Academic Studies] gibi yayınlardan seçilen çevirilerdeki feminist terim çevirisi uygulamaları karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Yapılacak değerlendirmelerin odağında ağırlıklı olarak feminist terim çevirisi stratejileri yer alacak olsa da, dergilerin faaliyet alanları ile dergilerden seçilen çevirilerde öne çıkan feminist terim çevirisi uygulamaları arasındaki bağlantılar da değerlendirmeye dahil edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Akademik feminist yayıncılık, feminist terminoloji, feminist terim çevirisi, çeviri stratejileri, toplumsal cinsiyet araştırmaları

A Comparison of Feminist Term Translation Practices in Academic Journals of Gender and Women’s Studies in Turkiye

Feminist term translation brings both linguistic and pragmatic sides of translation together and turns the act of translation into a function-driven process rather than a solely form-based transfer. Translators, who join it under different roles such as academics, activists, or field experts, sometimes all at the same time, try to make up for the information loads and contextual definitions regarding the source terms in the target language and culture system with various translation strategies during the process of translation. This study aims to reveal practical tendencies in the feminist term translation activities in academic journals of gender and women’s studies in Turkey. In this respect, feminist term translation practices in selected texts from three journals, namely Feminist Approaches in Culture and Politics [Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar], Kaos Q+, and Feminist Imagination: Journal of Academic Studies [Feminist Tahayyül: Akademik Araştırmalar Dergisi], which have published the most recent translations in the field, will be discussed from a comparative perspective, starting from Istanbul University Journal of Women’s Studies [Istanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi], the first academic journal of gender and women’s studies in Turkey. In the analysis, the main focus is on feminist term translation strategies, while an evaluative framework will be drawn on the connections between journals’ areas of focus and feminist term translation practices applied under them.

Keywords:

Academic feminist publishing, feminist terminology, feminist term translation, translation strategies, gender studies,

PDF

___

Arat, N. (1993) Önsöz. Kadın Araştırmaları Dergisi, 1, 6. google scholar
Cabré, M. T. (1999) Terminology. Theory, Methods and Applications. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins. google scholar
Catford, J. C. (1965). Translation Shifts. In Lawrence Venuti, Ed., The Translation Studies Reader, London: Routledge, 141-147. google scholar
Dergipark. (2021, October 12) Kadın. Dergipark. Address: https://dergipark.org.tr/tr/ search?q=kad%C4%B1n§ion=journal. google scholar
Feminist Tahayyül. (2021, October 13). Dergi Hakkında. Feminist Tahayyül. Address: http://www.feministtahayyul. com/?page_id=860. google scholar
Feminist Yaklaşımlar. (2021, October 12). Hakkımızda. Feminist Yaklaşımlar. Address: http://www. feministyaklasimlar.org/hakkimizda/. google scholar
Hadjipavlou, M. (2004) Unraveling the Invisible and Highlighting the Connection to the Visible: Among Women in Multi-Communal Cyprus. In Gender in the Mediterranean: Emerging Discourse and Practices Conference. Conference conducted on 5-7 March 2004, in Intercollege, Nicosia, Cyprus. google scholar
Hadjipavlou, M. (2006) Kıbrıslı Kadınlar Arasında: Görünmeyeni Ortaya Çıkarmak ve Görünenle Bağlantısını Kurmak (tr. Ayten Sönmez). Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, 1, 70-92. google scholar
KaosQueer+ Queer Çalışmaları. (2021, October 12) Çağrı. KaosQueer+ Queer Çalışmaları. Address: http:// www.kaos-q.com/anasayfa.php. google scholar
Montero Martínez, S.; Benítez, P. (2009) Terminological Competence in Translation. Terminology, 15(1), 88-104. google scholar
Newmark, P. (1988) A Textbook of Translation. Shanghai, China: Shanghai Foreign Language Education Press. google scholar
Nida, E. A. (1964) Towards a Science of Translating, Leiden: E. J. Brill. google scholar
O’Brien, M. (2013) Tracing This Body: Transsexuality, Pharmaceuticals & Capitalism. The Transgender Studies Reader 2, New York: Routledge, 56-66. google scholar
O’Brien, M. (2020) Bu Bedenin İzini Sürmek: Transseksüellik, Farmakoloji ve Kapitalizm (tr. Seda Saluk), Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, 42, 54-68. google scholar
Rey, A. (1995) Essays on Terminology (tr. Juan C. Sager). Philadelphia; Amsterdam: John Benjamins. google scholar
Rubin, G. (2006) Thinking Sex: Notes For a Radical Theory of The Politics of Sexuality. In Richard Parker, Peter Aggleton, Eds., Culture, Society and Sexuality: A Reader, New York: Routledge, 150-187. google scholar
Rubin, G. (2014) Cinsellik Üzerine Düşünmek: Cinsellik Politikalarına Dair Radikal Bir Kuram Üzerine Notlar (tr. Berkay Ersöz). Kaos Q+, 1, 23-52. google scholar
Sager, J. C. (1996) A Practical Course in Terminology Processing. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins. google scholar
Savaş, G.; Ertan, S.; Yol, F. (2018) Türkiye’deki Üniversitelerin Kadın Araştırmaları Merkezleri Profili Araştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi/Electronic Journal of Social Sciences, 17(68), 1531. google scholar
Scott, J. W. (2008) Unanswered Questions. The American Historical Review, 113(5), 1422-1429. google scholar
Scott, J. W. (2020) Cevaplanmamış Sorular (tr. Çağlar Karaca). Feminist Tahayyül, 1(1), 91-103. google scholar
Thelen, M. (2002) Relations Between Terms: A Cognitive Approach. The Interaction Between Terminology, Lexicology, Translation Studies and Translation Practice. Linguistica Antverpiensia, New Series, (1), 193-209. google scholar
Traub, V. (2013) The New Unhistoricism in Queer Studies. PMLA, 128(1), 21-39. google scholar
Traub, V. (2020) Queer Çalışmalarında Yeni Gayritarihselcilik (tr. Ece Durmuş). Kaos Q+, 9, 6-25. google scholar
Vermeer, H. (2000 [1989]) Skopos and Commission in Translational Action (tr. Andrew Chesterman). In Lawrence Venuti, Ed., The Translation Studies Reader, London: Routledge, 221-232. google scholar
Vinay, J-P.; Darbelnet, J. (1958) Stylistique Comparée du Français et de l'Anglais. Méthode de Traduction. Paris: Didier. google scholar