Türkiye’deki Teknik Çevirmenlerin Makine Çevirisi Sonrası Düzeltme İşlemine Karşı Tutumları

Günümüzde, teknolojik gelişmelerin de etkisiyle çeviri sektörü yeni bir boyuta doğru ilerlemektedir. Bu gelişmelerin bir uzantısı ise, yapay zekâ tabanlı makine çevirisidir. Bu yenilik, özellikle makine çevirisi sonrası düzeltme işlemi (postediting) kavramıyla, geleneksel çeviri anlayışını tamamen değiştirmiş ve çevirmenlere son-biçimleyici (post-editor) gibi yeni roller sunmuştur. Bu çalışma, Türkiye'de teknik çeviri yapan çevirmenlerin makine çevirisi sonrası düzeltme işlemine yönelik tutumlarını çeviri sosyolojine dayalı bir yaklaşım ile ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, Fransız sosyolog Pierre Bourdieu'nün anahtar kavramlarından olan “habitus” ve “çıkar” çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturmaktadır. Araştırma nesnesi olarak teknik çevirmenlerin seçilmesinin temel nedeni, makine çevirisinin teknik çeviri alanında çok başarılı çıktılar sunmasıdır. Çalışma, Türkiye'de teknik çeviri yapan çevirmenlerin alanın ihtiyaçlarına uygun habitus’ları sayesinde değişen sisteme uyum sağlamayı başarabildikleri için ve alandan elde ettikleri ekonomik kazanımlardan oldukça memnun olmalarından dolayı, makine çevirisi sonrası düzeltme işlemine yönelik olumlu bir tutum içinde bulundukları sonucuna varmıştır. Veri toplama yöntemi olarak, 13 açık uçlu sorudan oluşan bir anket kullanılmıştır. Çalışma, 3 farklı firmada teknik çeviri yapan 10 kişilik bir katılımcı grubu ile gerçekleştirildiği için ortaya çıkan bulguları destekleyecek daha fazla ampirik çalışmaya ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bourdieu, MT, post-editing, çeviri sosyolojisi, teknik çevirmenler

The Attitudes of Technical Translators in Turkiye Towards Post-Editing

Today, the translation industry is moving towards a new dimension with the effect of technological developments. One extension of these developments is the artificial intelligence-based machine translation. This innovation, especially with the concept of post-editing, has completely changed the traditional understanding of translation and offered translators new roles such as posteditors. This study aims to examine the attitudes of technical translators in Turkey towards post-editing with an approach based on sociology of translation. In this regard, "habitus" and "interest", the key concepts of French sociologist Pierre Bourdieu, constitute the theoretical framework of the study. The reason technical translators are chosen as the research object is that machine translation offers very successful outputs in technical translation. The study concludes that technical translators in Turkey have a positive attitude towards post-editing as they are satisfied with the economic gains they have obtained from the field and have succeeded in adapting to the changing system with their habitus suitable for the needs of the field. Data collection was carried out using a questionnaire consisting of 13 open-ended questions. Since the study was conducted with a group of 10 participants from 3 different companies, additional empirical studies are required to support the findings.

Keywords:

Bourdieu, MT, post-editing, sociology of translation, technical translators,

PDF

___

Arenas, A, G. (2013). What do professional translators think about post-editing? The Journal of Specialised Translation. 19, 75-95. google scholar
Barut, E. (2022). İstatistiksel Makine Çevirisi İle Nöral Makine Çevirisinin Dilbilimsel Parametrelerle Karşılaştırılması: Google Translate. Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi, 4 (1), 103-118. DOI: 10.54132/akaf.1116949 google scholar
Bourdieu, P. (2020). Habitus and Field: General Sociology, Vol. 2. Lectures at the College de France (19821983). trans. Peter Collier, Cambridge: Polity. (2015). google scholar
Bourdieu, P. (1989). Social Space and Symbolic Power. Sociological Theory. 7:1, 14-25. google scholar
Bourdieu, P. (1991). The Peculiar History of Scientific Reason. Sociological Forum. 6:1, 3-25. google scholar
Bourdieu, P., Wacquant, L. (1992). An invitation to reflexive sociology. Chicago: University of Chicago Press, google scholar
Bourdieu, P. (1998). Practical Reason. Stanford: Stanford University Press. google scholar
Çetiner, C. (2019). Makine çevirisi sonrası düzeltme işlemine (post-editing) yönelik kapsamlı bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö6), 462-472. DOI: 10.29000/rumelide.649333 google scholar
Çetiner, C. (2021). Sustainability of translation as a profession: Changing roles of translators in light of the developments in machine translation systems. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö9), 575-586. DOI: 10.29000/rumelide.985014 google scholar
Helle. V. D & Korning Zethsen, K, K. (2010). Translator Status: Helpers and Opponents in the Ongoing Battle of an Emerging Profession. Target 22 (2): 194-211. google scholar
Grenfell, M. (2014). Pierre Bourdieu Key Concepts (2nd ed.). Abington: Routledge. google scholar
Gouanvic, J. M. (2005). A Bourdieusian theory of translation, or the coincidence of practical instances - Field, ‘habitus’, capital and ‘illusio’. Translator. 11. 147-166. google scholar
Gouanvic, J. M. (2010). Outline of a Sociology of Translation Informed by the Ideas of Pierre Bourdieu. MonTI. Monografías de Traducción e Interpretación, 2, 119-129. google scholar
Odacıoğlu. C. (2020). Çeviri Teknolojileri Bağlamında Çevirmenin Görünürlüğü. Ziya Tok (Ed.), Çeviride Uygulama Süreç ve Teknoloji 1. Ankara: Grafiker Yayınları. 125-149. google scholar
Patrick C, O’Brien, S & Teixeira, S.C (2018). Resistance and accommodation: factors for the (non) adoption of machine translation among professional translators. Perspectives. 26:3, 301321, DOI: 10.1080/0907676X.2017.1337210 google scholar
Vieira, L, N. (2020) Automation anxiety and translators. Translation Studies 13:1, pages 1-21. google scholar
Levanaité K. (2021). Lietuvos vertimo rinkos dalyvi^ poziuris i masininj vertim^ ir postredagavim^. Vertimo Studijos, 14, 22-39. https://doi.org/10.15388/VertStud.2021.2 google scholar
Inghilleri, M. (2003). Habitus, field and discourse: Interpreting as a socially situated activity. Target. International Journal of Translation Studies 15 (2), 243-268 google scholar
Katan, D. (2011). Status of Translators. Handbook of Translation Studies. 2, 146-152. google scholar
Moorkens, J. (2012). Measuring Consistency in Translation Memories: A Mixed-Methods Case Study. PhD thesis. Dublin City University. google scholar
Sharon O’Brien, S, Michel Simard and Lucia Specia (eds.) Proceedings of MT Summit XIV Workshop on Post-editing Technology and Practice, Nice, September 2, 2013, p. 19-25. google scholar
Sela-Sheffy, Rakefet. (2005). How to be a (Recognized) Translator: Rethinking Habitus, Norms, and the Field of Translation. Target. 17. 1-26. 10.1075/target.17.1.02sel. google scholar
Sela-Sheffy, Rakefet. (2008). The Translators’ Personae: Marketing Translatorial Images as Pursuit of Capital. Meta 53 (3): 609-622. google scholar
Pérez M, L. (2020). What Do Translators Think About Post-Editing? A Mixed-Methods Study of Translators’ Fears, Worries and Preferences on Machine Translation Post-Editing. Revista Tradumatica. Tecnologies de la Traducció, 18, 11-32. https://doi.org/10.5565/rev/tradumatica.227 google scholar
Pym, Anthony & Torres-Simón, Esther. (2021). Is automation changing the translation profession? International Journal of the Sociology of Language. 2021. 10.1515/ijsl-2020- 0015. google scholar
Simeoni, D. (1998) The Pivotal Status of the Translator’s Habitus. Target. International Journal of Translation Studies. 10, (1): 1-39. google scholar
Sakamoto, A. (2019). Why do many translators resist post-editing? A sociological analysis using Bourdieu’s concepts. The Journal of Specialised Translation. 31, 201-216. google scholar
Sakamoto, A, Yamada, M. (2020). Social groups in machine translation post-editing. Moorkens, J, Kenny, D and Carmo, F (Eds.) In Fair MT: Towards Ethical, Sustainable Machine Translation. Translation Spaces. 9:1, 78-97. https://doi.org/10.1075/ts.00022.sak google scholar
Temizöz, Ö. (2016) Postediting machine translation output: subject-matter experts versus professional translators, Perspectives, 24:4, 646 665, DOI: 10.1080/0907676X.2015.1119862 google scholar
Thompson, J, B. 1991. Editor’s Introduction to Bourdieu’s Language and Symbolic Power. Cambridge, MA: Harvard University Press. google scholar
Webb, J., Schirato, T., & Danaher, G. (2002). Understanding Bourdieu. London: SAGE Publications. google scholar