Sessizleşen Örgütlerde Öz Yeterlilik Algısının Rolü: Alanya'daki Konaklama İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma

Emek yoğun olan turizm sektöründe, işletmelerin rekabet avantajı elde edebilmesinde, hizmet ve ürün kalitesini arttırabilmesinde, sürdürülebilir gelişim gösterebilmesinde nitelikli çalışanların yadsınamaz bir yeri ve önemi vardır. Aynı zamanda nitelikli çalışanlar, ülkelerin uluslararası pazarda rekabet gücünü de arttırmaktadır. Nitelikli çalışanların tüm potansiyellerini kullanabilmesine fırsat sağlamak, işletmelerin rekabet avantajı elde etmesinde önemli bir yöntemdir. Bu bağlamda araştırmanın ana amacını, öz yeterliliğin örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinin belirlenmesi oluşturmaktadır. Araştırmanın alt amaçları ise; çalışanların işletmeye katkı sağlamaya yönelik fikir ve düşüncelerinin belirlenmesi, çalışanların demografik ve mesleki özelliklerine göre örgütsel sessizlik davranışı ile öz yeterlilik algılarının farklılık gösterip göstermediğinin tespit edilmesi oluşturmaktadır. Araştırmada veriler konaklama işletmelerinde gerçekleştirilen anket uygulamasıyla elde edilmiştir. Nicel paradigma temelinde, betimsel araştırma modeli, karşılaştırmalı model, ilişkisel model ve bağıntısal model yaklaşımları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öz yeterlilik algısının örgütsel sessizlik üzerinde belirleyici bir etkinin olduğunu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada öz yeterliliği düşük olan çalışanların fikir ve düşünlerini ifade etmeyerek sessiz kaldıkları, yüksek öz yeterliliği olan çalışanların ise fikir ve düşüncelerini paylaşmaktan çekinmediği sonucuna ulaşılmıştır.

The Role Of Self-Efficacy Perception in Silencing Organization: A Study On Accommodation Enterprises in Alanya

Qualified employees has an undeniable a place and importance in the laborintensive tourism sector to achieve competitive advantage, improve service and product quality, carry out sustainable development. As well qualified employees increase the competitiveness of countries in the international market. Providing opportunities for using qualified employees' full potential is an important method in obtaining competitive advantage of the company. In this context, the main aim of the research is to determine the impact of self-efficacy on organizational silence. Sub-objectives of this research is to determine employees' ideas and thoughts which provide contribution to business, whether there is a difference among employees' perceptions of organizational silence and perceptions of self efficacy according to employees' demographic and occupational characteristics. The research data were obtained by the survey carried out in the accommodation businesses. On the basis of the quantitative paradigm, descriptive research model, comparative model, the relational model and the relational model approaches are used. The findings of the research pointed out that perception of selfefficacy had decisive influence on organizational silence. As a result of research was determined that employees, who have low self-efficacy, was in silent by not expressing ideas and thought and employees, who have high self-efficacy, did not hesitate to share their ideas and thoughts.

PDF

___

Akar, C. (2008). "Öz Yeterlik İnancı Ve İlkokuma Yazmaya Etkisi", Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1(2):185-198.
Akgündüz, Y. (2013). "Konaklama İşletmelerinde İş Doyumu, Yaşam Doyumu ve Öz Yeterlilik Arasındaki İlişkinin Analizi", CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Vol. 11, No. 1, 180-204.
Alparslan, A.M. (2010). "Örgütsel Sessizlik İklimi ve İşgören Sessizlik Davranışları Arasındaki Etkileşim: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Öğretim Elemanları Üzerinde Bir Araştırma", Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Alparslan, A.M., ve Kayalar, M. (2012). "Örgütsel Sessizlik: Sessizlik Davranışları ve Örgütsel ve Bireysel Etkileri", Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Vol. 4, No. 6, 136-147.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık, Beşinci Baskı, İstanbul.
Balcı, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler, Pegem Akademi, Dokuzuncu Baskı, Ankara.
Bandura, A. (1969). Principles of Behavior Modification. New York: Holt, Rinehart and Winston.
Bandura, A. (1977). "Self Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change", Psychological Review, Vol. 84, No. 2, 191-215.
Bandura, A. (1982) "Self-Efficacy Mechanisn in Human Agency", Reprinted from American Psychologist, Vol. 37, No. 2, 122-147.
Bandura, A. (1989). "Human Agency in Social Cognitive Theory", American Psychologist, Vol. 44, No. 9, 1175-1184.
Bandura, A. (1993). "Perceived Self Efficacy in Cognitive Development and Functioning", Educational Psychologist, Vol. 28, No. 2, 117-148.
Bandura, A. (1994). "Self Efficacy", V.S. Ramachaudran (Der.), Encyclopedia of Human Behavior, New York: Academic Press, Vol. 4, 71-81, http://www.uky.edu/~eushe2/Bandura/Bandura1994EHB.pdf, 03.11.2014.
Bandura, A. (1995). "Self-Efficacy in Changing Societies, Cambridge University Pres, Cambridge.
Bandura, A. (1997). Self Efficacy: The Exercise of Control, New York: W. H. Freeman and Company.
Bandura, A. (1999). A Social Cognitive Theory Of Personality, Handbook of Personality: Theory and Research, Edit. Lawrence A. Pervin & Oliver P.John, 2nd Edition, New York: Guilford Press.
Bandura, A. (2000). Self Efficacy, In A E. Kazdin, (Ed.), Encyclopedia of Psychology, Vol. 7, New York: Oxford University Press.
Bandura, A.,and Cervone, D.(1986). "Differential Engagement of Self-Reactive Influences in Cognitive Motivation", Organizational Behavior and Human Decision Processes, Vol. 38, No. 1, 92-113.
Bateman, T. S. and Organ, D.W. (1983). "Job Satisfaction and The Good Soldier: The Relationship Between Affect and Employee 'Citizenship' ", Academy of Management Journal, Vol. 26, No. 4, 587-595.
Biswas, S.N. (2008). "Personality, Generalized Self Efficacy & Team Performance: A Study of Rural Development Teams, Indian Journal of Industrial Relations, Vol. 44, No. 2, 234-256.
Bolat, O.İ. (2011). Öz Yeterlilik ve Lider Üye Etkileşimi İlişkisi: Göze Girme Davranışları ve Güç Mesafesinin Etkisi, Birinci Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
Bowen, F., and Blackmon, K. (2003). "Spirals of Silence: The Dynamic Effects of Diversity on Organizational Voice", Journal of Management Studies, Vol. 40, No. 6, 1393-1417.
Brinsfield C. (2009). Employee Silence: Investigation of Dimensionality, Developmen of Measures, and Examination of Related Factors Dissertation, Ohio State University
Brinsfield, C. T. (2009). "Employee Silence: Investigation Of Dimensionality, Development Of Measures And Examination Of Related Factors Dissertation", Doctoral Thesis, The Ohio State University, USA.
Brinsfield, C. T., Edwards, M. and Greenberg, J. (2009). Voice and silence in organizations: Historical review and current conceptualizations. In Greenberg, J. and Edwards, M. (Ed.), Voice and Silence in Organizations (pp. 3-33) Bingley, UK: Emerald Group Publishing.
Can, H., Aşan, Ö. ve Aydın, E.M. (2006). Örgütsel Davranış, Arıkan Yayınları, İstanbul.
Chu Yu, M., Lin, C.C. and Hsu, S.Y. (2009). "Stressors and Burnout: The Role of EmpolyeeAssistance Programs and Self Efficacy", Social Behavior and Personality, Vol. 37, No. 3, 365-378.
Çakıcı, A. (2007). "Örgütlerde Sessizlik: Sessizliğin Teorik Temelleri ve Dinamikleri", Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol. 16, No. 1,145-182.
Çakıcı, A. (2008). "Örgütlerde Sessizlik Tercihi ve Sessizlik Türleri", İş ve Özel Yaşama Psikolojik Bakışlar'ın İçinde, Edit. Tarık Solmuş, Epsilon Yayınları, ss. 85-109.
Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde İşgören Sessizliği, Birinci Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
Çetin, F. (2011). "Örgüt İçi Girişimcilikte Öz Yeterlilik Algısı ve Kontrol Odağının Rolü", Business and Economics Research Journal, Vol. 2, No. 3, 69-85.
Dover, C. J. (1956). "Silence An Employee Relation Pitfall", Vital Speeches of The Day, Vol. 23, No. 8, 249-252.
Durak, İ. (2012). Korku Kültürü ve Örgütsel Sessizlik, Ekin Yayınevi, Bursa.
Dyne, L.V., Ang, S. and Botero, C.I. (2003). "Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Constructs", Journal of Management Studies, Vol. 40, No. 6, 1359-1392.
Edmonson, A. C. (1999). 'Psychological Safety and Learning Behaviour in Work Teams'. Administrative Science Quarterly, Vol. 44, 350-383.
Ehtiyar, R. and Yanardağ, M. (2008). "Organizational Silence: A Survey on Employees Working in A Chain Hotel", Tourism and Hospitality Management, Vol, 14, No. 1, 51-68.
Ekici, G. (2012). "Akademik Öz Yeterlilik Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Vol. 43, 174-185.
Erol, N. (2006). "Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Örgüt İçi İletişim Düzeyini Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama (Ankara Örneği)" , Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Gangestad, S. W. and Snyder, M. (2000). "Self-Monitoring: Appraisal and Reappraisal", Psychological Bulletin, Vol. 126, No. 4, 530-555.
Gürsakal, N. (2002). Bilgisayar Uygulamalı İstatistik II, Alfa Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul.
Harlos, K. R and Pinder, C. C. (2000). "Emotion and Injustice in the Workplace", Emotion in Organizations, Edit. Stephen Fineman, Sage Publication Ltd., University of Bath, UK, 255-276.
Hatzigeorgiadis, A., Zourbanos, N., Goltsios, C. and Theodorakis, Y. (2008). "Investigating the Functions of Self-Talk: The Effects of Motivational Self-Talk on Self-Efficacy and Performance in Young Tennis Players", Sport Psychologist, Vol. 22, No. 4, 458-471.
Henrisken, K. ve Dayton, E. (2006). " Organizational Silence and Hidden Threats to Patient Safety", Health Services Research, Vol. 41, No. 4, 1539-1554.
Hirschman, A. O. (1970) "Exit, voice, and loyalty: Responses To Decline in Firms, Organizations, and States", MA: Harvard University Press, Cambridge, ss. 272- 275.
Huang, X., Van de Vliert, E. and Van Der Vegt, G. (2005). "Breaking The Silence Culture: Stimulation of Participation and Employee Opinion Withholding Cross- Nationally", Management and Organization Review, Vol. 1, No. 3, 459-482.
Israel, E.(2007). "Özdüzenleme Eğitimi, Fen Başarısı ve Öz Yeterlilik", Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Judge, T.A., Erez A. and Bono, J.A. (1998). "The Power of Being Positive: The Relation Between Positive Self-Concept and Job Performance", Human Performance, Vol. 11, 167-187.
Karacaoğlu, K. ve Cingöz, A. (2008). "Örgütsel Sessizlik", Örgütsel Davranışta Seçme Konular: Organizasyonların Karanlık Yönleri ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar'ın İçinde, Edit. Mahmut Özdevecioğlu ve Hikmet Karadal, İlke Yayınevi, 155-167.
Karacaoğlu, K. ve Cingöz, A. (2009). "İşgören Sessizliğinin Kaynağı Olarak Liderlik Davranışı ve Örgütsel Adalet Algısı", 17.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Eskişehir, 698-705.
Keskin, G. Ü ve Orgun, F. (2006). "Öğrencilerin Öz Etkililik ve Yeterlilik Düzeyleri ile Başa Çıkma Stratejilerinin İncelenmesi", Anatolian Journal of Psychiatry, No. 7, 92-99.
Kozanoğlu, T. (2006) "Utangaçlıkla Baş edebilme Sosyal Beceri Eğitim Programının Ergenlerin Utangaçlık Düzeylerine Etkisi", Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kurbanoğlu, S.(2004). "Öz Yeterlilik İnancı ve Bilgi Profesyonelleri İçin Önemi", Bilgi Dünyası, Vol. 5, No. 2, 137-152.
Kurt, T. (2012). "Öğretmenlerin Öz Yeterlilik ve Kolektif Yeterlilik Algıları", Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Vol. 10, No. 2, 195-227.
Lee, T.W. ve Ko, Y. K. (2010) "Effects of Self-Efficacy, Affec-tivity and Collective Efficacy on Nursing Performance of Hospital Nurses" Journal of Advanced Nursing, 66(4): 839-848.
LePine, J.A. and Van-Dyne, L. (1998) "Predicting Voice Behavior in Work Groups", Journal of Applied Psychology, Vol. 83, No. 6, 853-868.
Luszczynska, A., Gutierrez- Dona, B., and Schwarzer, R. (2005b) "General Self - Efficacy in Various Domains of Human Functioning: Evidence From Five Countries", International Journal of Psychology, Vol. 40, No. 2, 80-89.
Luszczynska, A., Scholz, U. and Schwarzer, R. (2005a). "The General Self Efficacy Scale: Multicultural Validation Studies", The Journal of Psychology, Vol. 139, No. 5, 439-457.
Luthans, F. and Peterson, S. (2001). "Employee Engagement and Manager Self Efficacy: Implications For Managerial Effectiveness and Development", Journal of Management Development, Vol. 21, No. 5, 376-387.
Mccabe, P. P. (2003). "Enhancing Self Efficacy for High Stakes Reading Tests", The Reading Teacher, Vol. 57, No. 1, 12-20.
Milliken, F. J. and Morrison, E. W.(2003). "Shades of Silence: Emerging Themes and Future Directions for Research on Silence in Organizations", Journal of Management Studies, Vol. 40, No. 6, 1563-1568.
Milliken, F. J., Morrison, E. W. and Hewlin, P. F. (2003). "An Exploratory Study of Employee Silence: Issues that Employees Don't Communicate Upward and Why", Journal of Management Studies, Vol. 40, No. 6, 1453-1476.
Morrison E. W. and Milliken, F.J. (2003). "Speaking Up, Remaining Silent: The Dynamics of Voice and Silence in Organizations", Journal of Management Studies, Vol. 40, No. 6, (2003), 1353-1358.
Morrison, E. W. and Milliken, F. J. (2000) "Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic World", Academy of Management Review, Vol. 25, No. 4, 706-725.
Nader, L. (2011). "Breaking the Silence-Politics and Professional Autonomy", Anthropological Quarterly, Vol. 75, No. 1, 161-168.
Neill, S.A. (2009). "The Alternate Channel: How Social Media is Challenging The Spiral of Silence Theory in GLBT Communities of Color", In Candidacy for the Degree of Master of Arts, The Faculty of the Public Communication Graduate Program School of Communication American University, Washington.
Noelle-Nuemann, E. (2009). "The spiral of silence", in A First Look at Communication Theory (7th Ed.), Edit. Em Griffin, McGraw-Hill Higher Education, New York, 372-382.
Özcan, N. (2011). "Mobbingin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi ve Örgütsel Sessizlik: Karaman İl Özel İdaresinde Bir Uygulama", Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
Özdamar, K., Odabaşı, Y., Hoşcan, Y., Bir, A.A., Kırcaali-İftar, G., Özmen, A. ve Uzuner, Y. (1999). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Edit. Ali Atıf Bir, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Özerkan, E. (2007). "Öğretmenlerin Öz Yeterlilik Algıları ile Öğrencilerin Sosyal Bilgiler Benlik Kavramları Arasındaki İlişki", Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
Özgen, I. ve Sürgevil, O. (2009). "Örgütsel Sessizlik Olgusu ve Turizm İşletmeleri Açısından Değerlendirilmesi", Turizm İşletmelerinde Örgütsel Davranış İçinde, Edit. Zeyyat Sabuncuoğlu, MKM Yayıncılık.
Pickard, S., Sheaff, R. and Dowling, B. (2006). "Exit, Voice, Governance and User- Responsiveness: The Case of English Primary Care Trusts", Social Science & Medicine, Vol. 63, No. 2, 373-383.
Pinder C.C and Harlos K.P. (2001). "Employee Silence: Quiescence and Acquiescence As Responses to Perceived Injustice", Research in Personnel and Human Resources Management, Vol. 20, 331-369.
Pisanti, R. (2012). "Coping Self Efficacy and Psychological Distress: Results From An Italian Study On Nurses", The European Health Psychologist, Vol. 14, Vol. 1, 11- 14.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B. and Bachrach, D. G. (2000). "Organizational Citizenship Behaviours: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research", Journal of Management, Vol. 26, 513-563.
Premeaux, S.F., and Bedeian, A.G. (2003). "Breaking The Silence: The Moderating Effects of Self-Monitoring in Predicting Speaking Up in The Workplace", Journal of Management Studies, Vol. 40, No. 6, 1537-1562.
Rackley, R. A.(2004). "A Longitudinal İnvestigation of Change in Teacher Efficacy and Perceptions of Lidership Following Participation in A Technology Integration Program", Doctoral Thesis, Texas A&M University, USA.
Rosen, S. L. and Tesser, E. (1979) "On the Reluctance to Communicate Undesirable İnformation: The Mum Effect", Sociometry, Vol. 33, 253-263.
Salas, E. and Cannon-Bowers, J. A. (2001). "The Science of Training: A Decade of Progress", Annual Review of Psychology, Vol. 52, 471-499.
Sallabaş, M.E. (2012). "Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenlerin Konuşma Öz Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi", Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Vol. 16, No. 2, 269-290.
Serper, Ö. (1996). Uygulamalı İstatistik 2, Filiz Kitabevi, Üçüncü Baskı, İstanbul.
Sipahi, B., Yurtkoru, S. ve Çinko, M. (2006). Sosyal Bilimlerde SPSS'le Veri Analizi, Beta Yayınları, İstanbul.
Slade, M. R. (2008). "The Adaptive Nature of Organizational Silence: A Cybernetic Exploration of the Hidden Factory", Doctoral Thesis, University of George Washington, USA.
Snyder, M., "Self-Monitoring Processes", In L. Berkowitz (Ed.) Advances in Experimental Social Psychology, Vol. 12,Academic Press, New York.
Sobkowiak, W. (1997). Silence and markedness theory, Edit. Adam Jaworski, Silence: Interdisciplinary Perspectives, Mouton de Gruyter, Berlin and New York.
Speier, C. and Frese, M. (1997). "Generalized Self-Efficacy As a Mediator and Moderator Between Control and Complexity at Work and Personal Initiative: A Longitudinal Field Study in East Germany", Human Performance, Vol. 10, No. 2, 171-192.
Staples, D.S., Hulland, J.S. and Higgins, C.A. (1999). "A Self Efficacy Theory Explanation For The Management of Remote Workers in Virtual Organizations", Organization Science, Vol. 10, No. 6, 758-776.
Şimşek, E. ve Akkaş, H. (2014). "Örgütsel Sessizlik ile Kişilik ve Yaşam Doyumu Etkileşimi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2):121-136.
Taşkıran, E. (2011). Liderlik ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki Etkileşim, Birinci Baskı, Beta Yayım Basım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
Tayfun, A. ve Çatır, O. (2013). "Örgütsel Sessizlik ve Çalışanların Performansları Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma", İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3): 114-134.
Tokat, A.O. (2008). Korkmazyürek, H. ve Basım, H.N., "Çalışanların Öz Yeterlilik Algılamasının Yenilikçilik ve Risk Alma Üzerine Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No. 19, 121- 130.
Vakola, M. and Bouradas, D. (2005). "Antecendents and Consequences of Organisational Silence: An Empirical Investigation", Employee Relation, Vol. 27, No. 5, 441-458.
Zimmerman, B. J. (2000). "Self Efficacy: An Essential Motive to Learn", Contemporary Educational Psychology, No. 25, 82-91.
Zulkosky, K. (2009). "Self-Efficacy: A Concept Analysis", Journal Compilation, Vol. 44, No. 2, 93-102.