Örgüt Kültürü ve İşe İlişkin Duygusal İyilik Algısının Çalışanların Çatışma Çözümü Tarzları Üzerindeki Etkisi

Bu çalışmada, örgüt kültürünün işbirlikçi ya da rekabetçi olmasının ve çalışanların işe ilişkin iyilik algılarının, seçtikleri çatışma çözümü stratejileri üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Araştırmanın örneklemini 236 beyaz yakalı özel sektör çalışanı oluşturmuştur. Veriler "İşletme Kültürü Ölçeği", "İşe İlişkin Duygusal İyilik Algısı Ölçeği" ve " Çatışma Çözüm Tarzları Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, işbirliğine dayalı bir kültüre sahip örgütlerdeki çalışanlar daha çok problem çözme, uzlaşma ve uyma çatışma çözüm tarzlarını seçerken; rekabetçi örgüt kültüründeki çalışanların daha çok zorlama ve kaçınma türü çatışma yönetimi stratejilerini seçtikleri bulunmuştur. Olumlu işe ilişkin duygusal iyilik algısı problem çözme, uzlaşma, uyma ve kaçınma çatışma çözüm tarzını anlamlı bir şekilde açıklarken, olumsuz işe ilişkin duygusal iyilik algısı zorlama ve kaçınma çatışma çözüm tarzlarına önemli katkılar yapmaktadır. Araştırmamızın sonuçları Türk çalışanlarınca benimsenen çatışma çözüm tarzlarıyla ilgili ipuçları vermesinin yanısıra, çatışmaların yaşandığı ortamın ve çatışmaların içinde yer alan aktörlerin duygu durumlarının çözüm tarzlarına olan katkısına da dikkat çekmektedir

The Impact of Organizational Culture and Job Related Affective Well Being on Employees' Conflict Resolution Styles

This study aims to investigate the impact of cooperative or competitive organizational culture and employees' job related affective well being on their preferred conflict resolution styles. A total of 236 white collar employees in the private sector completed questionnaires on "Organizational Culture", "Job Related Affective Well Being" and "Conflict Resolution Styles". Results indicated that employees working in a cooperative organizational culture would choose problem solving, compromising and accomodating conflict resolution styles while those working in a competitive work environment would choose forcing and avoiding strategies. Results also showed that while positive job related affective well being is a major predictor of problem solving, compromising, accomodating and avoiding conflict resolution styles, negative job related affective well being significantly predicts forcing and avoiding strategies. Overall, the results draw attention to the preferred conflict resolution strategies assumed by Turkish employees, the role of the conflict environment as well as actors' affective well being.

PDF

___

Artan, E. İ., (2002). Çatışma Yönetimi, Örgütte Kişisel Gelişim, (Ed. E. A. Aslan), Nobel Yayıncılık, ss. 201-235, Ankara.
Aycan, Z. (2001). Human resource management in Turkey: current issues and future challenges. International Journal of Manpower, 22, 3, 252-260.
Bayram N., E. M. Kuşdil, S. Aytaç ve N. Bilgel. (2004). İşe İlişkin Duyuşsal İyilik Algısı Ölçeğinin (Job-Related Affective Well Being-JAWS) Türkçe Versiyonunun Güvenilirlik Çalışması, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: Öneri, 6, 22, 1-7
Baysal, A.C. ve Tekarslan, E. (1996). İşletmeciler İçin Davranış Bilimleri, 2. Baskı, Avcıol Basım-Yayın, İstanbul.
Bovvditch, J., ve Buono, A. F. (1990). A Primer on Organizational Behavior, John Wiley and Sons, Newyork.
Bumin, B. (1990). İşletmelerde Organizasyon Geliştirme ve Çatışmanın Yönetimi, Gazi Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Cameron, K. S. ve Quinn, R. E. (1999). Diagnosing and changing organizational culture. Reading: Addison-Wesley.
Cooke, R. A. ve Rousseau, D. M. (1988). "Behavioral norms and expectations: A quantitative approach to the assessment of organizational culture", Group and Organization Studies, 13, 245-273.
Cottringer, William (1999). Executive Excellence, 22 Mayıs.
Daniels, K. (2000). "Measures of five aspects of affective well-being at work", Human Relations, 53, 275-294.
Devos, G., D. Bounckenooghe, N. Engels, G. Hotton ve Aelterman A. (2006). The Well Being of Flemish Primary School Principals. Vlerick Leuven Gent University Working Paper Series /27
Dreu, C. D. ve E. Van de Vliert (eds.) (1997). Using Conflict in Organizations. London: Sage Publications.
Erdoğan, İ. (1999). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul.
Eren, Erol. (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi , 6. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul.
Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Yayınları, İstanbul Eren, E., (2004), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Genişletişmiş Sekizinci Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul.
Eroğlu, F. (1996). Davranış Bilimleri, 3.Basım, Beta Yayınları, İstanbul.
Friedman, R. A., Currall S. C. ve Tsai J. C. (2000). "What Goes Around Comes Around: The Impact of Personal Conflict Style on Work Conflict and Stress", The International Journal of Conflict Management, Vol.11, No.1, 32-55.
Gross, M. A. ve Guerrero, L. K. (2000). "Managing Conflict Appropriately and Effectively: An Application of the Competence Model to Rahim's Organizational Conflict Styles", The International Journal of Conflict Management, 11(3), 200-226.
Gudykunst, W. B., ve Kim, Y. Y. (2003). Communication with strangers: an approach to intercultural communication (4th ed.), McGraw-Hill.
Hall, E. T. (1976). Beyond culture. New York: Doubleday.
Handy C.B. (1985). Understanding Organizations, 4th edn. Facts on File Publications, New York, USA.
Harrison, R. (1972). 'Understanding your organization's character'. Harvard Business Review, May-June, 119-128.
Hofstede, G. (1980). Culture's consequences: International differences in work-related values, Beverly Hills: Sage, 1980.
Holt, J. L. ve DeVore, C.J. (2005). "Culture, gender, organizational role, and styles of conflict resolution: A meta-analysis", International Journal of Intercultural Relations, Sayı: 29, 173.
Karip, E. (1999). Çatışma Yönetimi, Ankara: Pegem Yayıncılık.
Katwyk V. P. T., S. Fox, P. E Spector ve K. Kelloway. (2000). "Using the Job-related Affective Well-Being Scale (JAWS) to Investigate Affective Responses to Work Stressors", Journal of Occupational Health Psychology, 5, 219-230.
Kaushal, R. ve Kwantes, C. T. (2006). "The role of culture and personality in choice of conflict management strategy", International Journal of Intercultural Relations, Sayı: 30, 579-580.
Keskin, H., Günsel, A. ve Eren, S. (2004). "Adokrasi, Klan, Pazar ve Hiyerarşi Kültürleri İle Firma Performansı Arasındaki İlişkiler", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1-2), 2004.
Kılınç, T. (1985)." Örgütlerde Çatışma : Mahiyeti ve Nedenleri", İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi;, Cilt:11, 103-124.
Kılınç, T. (1986). " Örgütlerde Çatışma, Başa Çıkma Yöntemleri ve Yönetimi" . İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayınları, Cilt:15, Sayı:1, 149-168.
Kim, T. Y., Wang, C., Kondo, M., ve Kim, T. H. (2007). "Conflict Management Styles: The Differences Among Chinese, Japanese and Koreans", International Journal of Conflict Management, 18(1), 23-41.
Koçel, T. (2001). İşletme Yöneticiliği, 8. Bası, Beta Basım Yayım, İstanbul.
Koçel, T. (2003). İşletme Yöneticiliği, Genişletilmiş 9. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul.
Koçel, T. (2007). İşletme Yöneticiliği, Yönetim ve Organizasyon-Organizasyonlarda Davranış-Klasik-Modern-Çağdaş Yaklaşımlar, İstanbul.
Koptagel G. (1982). Tıpsal Psikoloji, Tıpta Davranış Bilimleri, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanlık Yay. No:110, İstanbul.
Kuşculuoğlu, S. (2004). A study on conflict management styles in relation to the dominant personality factors [Çatışma çözüm stillerinin baskın kişilik özellikleri ile ilişkisi üzerine bir inceleme] Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Ma, Z., Erkuş A. ve Tabak A. (2010). "Explore the impact of collectivism on conflict management styles: A Turkish study, International Journal of Conflict Management, Vol. 21 No. 2, 2010 ss. 169-185.
Özdemir, A. Y. ve Özdemir, A. (2007). "Duygusal Zeka ve Çatışma Yönetimi Stratejileri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Üniversitede Çalışan Akademik ve İdari Personel Üzerine Uygulama", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 393-410.
Özkalp, E., Sungur, Z. ve Özdemir, A. A. (2009). "Conflict Management Styles of Turkish Managers", Journal of European Industrial Training, 33(5), 419-438.
Pondy L.R. (1972). Organizational Conflict : Concepts and Models, Mc Graw Hill Book Co.,N.Y., 269-270.
Pheysey, D. C. (1993). Organisational Cultures: Types and Transformations. London: Routledge.
Quinn, R.E. ve McGrath, M.R. (1985). The transformation of organizational cultures: A competing values perspective. Organizational culture, 315-334.
Rahim, M. A. (1983). "A Measure of Styles of Handling Interpersonal Conflict", Academy of Management Journal, 26 (2), 368-376.
Rahim, M. A. (1985). A Strategy for Managing Conflict in Complex Organizations, Human Relations, Vol: 38, 81- 89.
Rahim, M. A. (1986). Managing Conflict in Organizations, Praeger Publishers, New York.
Rahim, M. A. (2002). "Toward A Theory of Managing Organizational Conflict", The International Journal of Conflict Management, 13 (3), ss.206-235.
Rahim, M. A. ve Bonoma, T.V. (1979). Managing Organizational Conflict: A Model for Diagnosis and Intervention. Psychological Reports, 44: 1323-1344.
Rahim, M. A. ve Psenicka, C. (2002). "A Model of Emotional Intelligence and Conflict Management Strategies: A Study in Seven Countries", International Journal of Organizational Analysis, 10, (4), 302-326.
Robbins, Stephen P. (2001). Organizational Behavior , Prentice Hall Inc, New Jersey.
Robins, S. P. ve Judge T. (2009). Organizational Behavior 13rd Edition, Pearson.
Santoro, M., D. ve Gopalakrishnan, S. (2000). "The institutionalization of knowledge transfer activities within industry-university collaborative ventures", Journal of England Technology Management, 17, 304.
Sargut, A. S. (2001). Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim, İmge Kitabevi, Ankara.
Schein, E. H. (1990). "Organizational Culture", American Psychologist Published, Sayı: 45(2), ss.109-119, Çev: Akbaba A., "Örgütsel Kültür", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3).
Schwartz, Howard ve Stanley M. Davis (1981), "Matching Corporate Culture and Business Strategy", Organizational Dynamics, 10(1), ss. 30-48.
Shtogren, J. A. (1984). Corporate culture: The sabertoothed caveat. Braniff, June, 30- 32.
Smith, T. W. (1992). "Hostility and health: Current status of a psychosomatic hypothesis", Health Pyschology, 11, 130-150.
Spector, P. E. ve S. M. Jex. (1998). "Development of tour self-report measures of job stressors and strain: Interpersonal conflict at work scale, organizational constraints scale, quantitative workload inventory, and physical symptoms inventory", Journal of Occupational Health Psychology, 3, 356 - 367.
Stockwell, Ross G. (1997). Effective Communication in Managing Conflict , CMA Magazine, 71, 6-7.
Şimşek, M. Ş. (2002). Yönetim ve Organizasyon, (7. Baskı), Konya.
Tekarslan, E., Baysal A. C., Hüner Ş., ve Tanıl K. (2000). Davranışın Sosyal Psikolojisi, İstanbul: Dönence Basım, 334.
Thomas, K. W. ve Ruble, T. L. (1977). "Support a Two-Dimensional Model of Conflict Behavior", Organizational Behavior and Human Performance, Vol: 16, 143-155. Warr, P. (1987). Work, unemployment, and mental health. Oxford: Oxford University Press.
Warr, P. B. (1990). "The measurement of well-being and other aspects of mental health", Journal of Occupational Psychology, 63, 193-210.
Watson, D., L. A. Clark ve A. Tellegen. (1988). "Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS scales", Journal of Personality and Social Psychology, 54, 1063-1070.
Yetim, Ü. (2001). Toplumdan Bireye Mutluluk Resimleri. İstanbul: Bağlam Yayıncılık. Zarankin, T. G. (2008). "A New Look at Conflict Styles: Goal Orientation and Outcome Preferences", International Journal of Conflict Management, 19(2), 167-184.
Zhang, R. (2007). "The Effect of Situational and Relational Factors on Conflict Styles", Intercultural Communication Studies, XVI: 3.