Maliyet Muhasebesi Yaklaşımlarının Araştırma Geliştirme Yetkinliği Üzerine Etkileri: Üretim İşletmelerine Yönelik Bir Analiz

Bu araştırma, üretim firmalarının araştırma ve geliştirme yetkinliği üzerinde, işletmenin kullandığı maliyet muhasebesi sisteminin direkt etkilerini tespit etmeyi amaçlamıştır. Geleneksel ve yenilikçi maliyet muhasebesi sistemlerinin araştırma ve geliştirme kapasitesi üzerindeki etkilerini belirlemek işletmelerin kaynak kullanım etkinliğini ve verimliliğini güçlendirir. Kaynak kullanımı ve verimliliğin artması ise firmaların üretim süreçlerinde etkin ve rasyonel davranışı benimsemesine yardımcı olur. Bu amaçla geleneksel ve modern maliyet muhasebesi yaklaşımlarının karşılaştırması yapılarak araştırma geliştirme potansiyeline etkileri bu çalışmada ele alınmıştır. Bununla birlikte aktif büyüklüğü ve işletme araştırma geliştirme bütçesinin büyüklüğüde keşifsel bir yöntem ile irdelenmiş ve analiz edilmiştir. Yapılan ampirik analiz sonuçlarına göre hem geleneksel hem de yeni maliyet muhasebesi yaklaşımlarının yeni ürün geliştirme ve araştırma geliştirme yetkinliği üzerinde olumlu etkileri vardır. Yeni maliyet muhasebesi sistemlerinin etkisi, geleneksel maliyet muhasebesi sistemlerine göre daha fazladır. Yenilikçi sistemleri benimseyen üreticilerin araştırma geliştirme kaynaklarında artış olmakta ve inovatif davranma eğilimi güçlenmektedir. Ortaya çıkan bulgular doğrultusunda uygulamacılara ve araştırmacılara yönelik değerlendirmeler ve öneriler yapılmıştır.

The Effects of Cost Accounting Approaches on Research and Development Competence: An Analysis for Manufacturing Firms

This research aimed to identify the direct effects of the cost accounting system used by the enterprise on the research and development competence of the manufacturing companies. Understanding the impact of resource use and efficiency on research and development capability and operations for traditional and modern cost accounting systems helps firms adopt efficiency and rational behavior in production processes. For this purpose, comparing the traditional and modern cost accounting approaches, the potential of research and development has been revealed. However, the size of the asset and the size of the enterprise research and development budget have been explored and analyzed through a discovery method. Accordingly, both traditional and new cost accounting approaches have positive effects on new product development and research and development competence. The impact of new cost accounting systems is greater than traditional cost accounting systems. Manufacturers adopting new systems are increasing in their research and development resources and their tendency to innovate is getting stronger. Evaluations and suggestions were made for practitioners and researchers in the direction of the findings.

PDF

___

Afonso, P., Nunes,M., Paisana,A., Braga, A. (2008). “The influence of time-to-market and target costing in the new product development success”, International Journal of Production Economics, No. 115, 559–568.
Akdoğan, N. (2015). Tek Düzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları, Gazi Kitabevi, Ankara.
Ax, C., Greve, J., Nilsson, U. (2008). “The Impact Of Competition And Uncertainty On The Adoption Of Target Costing”, International Journal of Production Economics, Vol. 115, No.1, 92-103.
Chen, W.T., Chang, P., Huang, Y.(2010). “Assessing The Overall Performance Of Value Engineering Workshops For Construction Projects”, International Journal of Project Management, No.28, 514-527.
Davila, A., Wouters,M. (2004). “Designing Cost-‐Competitive Technology Products through Cost Management”, Accounting Horizons, Vol. 18, No. 1, 13-26.
Dejnega, O. (2010). “Methods Activity Based Costing And Time-Driven Activity Based Costing And Their Using In Practice By Measuring Costs Of Processes”. EMI Economics Management Innovation, Vol. 2, No.1, 11-19.
Dudin, M.N., Lyasnikov, N.V., Kahramanovna, D.G., Tursunovich, D.K. (2015). “Economic Mathematical Modeling Of Attributed Costs Of Production In Industrial Enterprises”, Modern Applied Science, Vol.9, No.8, 40-48.
Erol, M. (2008). Maliyet Muhasebesi. Orion Kitabevi, Ankara.
Erol, Y., İnce, A.R., Aras, M, (2013). “Türk Sanayi Sektöründe Stratejik Yönetim Yaklaşımları Tercihi: ISO 1000 İşletmelerında Bir Araştırma” Business And Economics Research Journal, Cilt 4, Sayı. 3, 75-92.
Everaert,P., Bruggeman,W. (2002)."Cost Targets And Time Pressure During New Product Development", International Journal of Operations & Production Management, Vol. 22, No. 12, 1339-1353.
Everaert, P.,Bruggeman, W., Gertjan, D. C. (2008). “Teaching And Educational Note Sanac Inc.: From ABC To Time-Driven ABC (TDABC) – An Instructional Case”, Journal of Accounting Education, No.26, 118-154.
Fialová, Š., Popesko, B. (2014), “Calculations and Cost Management in Czech Hospitals”. International Conference on Accounting, Auditing, and Taxation (ICAAT 2014). Tallinn: Destech Publications, Inc., 145-155.
Karcıoğlu, R.(2000). Stratejik Maliyet Yönetimi: Maliyet ve Yönetim Muhasebesinde Yeni Yaklaşımlar, Aktif Yayınevi, Erzurum.
Marzouk, M.M.; (2011), “Electre III Model For Value Engineering Applications”, Automation in Construction, No.20, 596-600.
Novák, P., Popesko, B. (2014), “Cost Variability And Cost Behaviour İn Manufacturing Enterprises”, Economics and Sociology, Vol.7, No.4, 89-103.
Olsovska, A., Mura, L., Svec, M. (2016), “Personnel Management In Slovakia: An Explanation Of The Latent Issues”. Polish Journal of Management Studies, Vol.13, No.2, 110-120.
Poolton, J., Barclay, I. (1998). “New Product Development From Past Research To Future Applications”. Industrial Marketing Management, No.27, 197–221.
Potkány, M., Hajduková, A., Teplická, K. (2012). “Target Costing Calculation In The Woodworking Industry To Support Demand At The Time Of Global Recession”. Drewno, Vol. 55, No.17, 89-104.
Ryzhova, L.I., Nikolaeva, L.V., Kurochkina, N.V., Lebedeva, M.E. (2015). “Optimization Of Methods And Systems For Strategic And Operational Management Accounting In Agricultural Enterprises”. Review of European Studies, Vol.7, No.8, 119-126.
Storer, M., Hyland, P. (2011). “Utilizing Industry-led Innovation Capacity to Enhance Supply Chain Performance: An Empirical Study”. Modern Applied Science, Vol.5, No.6, 55-81.
Sun, H., Zhao, Y. (2010). “The Empirical Relationship Between Quality Management And The Speed Of New Product Development”,Total Quality Management, Vol.21, No.4, 351–361.
Tanış, V.N. (2005),Teknolojik Degisim ve Maliyet Muhasebesi, Nobel Kitabevi, Adana.
Yam, R.C.M.,Guan,J.C., Pun, K.F., Tang, E.P.Y. (2004). “An Audit Of Technological Innovation Capabilities In Chinese Firms: Some Empirical Findings In Beijing, China” Reserarch Policy, Vol.33, No.8, 1123–1140.
https://data.worldbank.org/indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS?view=map