Liderlik Kavramının Mükemmellik Modeline Göre İncelenmesi: Karabük Devlet Hastanesi Örneği
Amaç – Bu araştırmanın amacı, liderlik kavramının EFQM alt boyutları arasındaki bağı bulmak ve hangi boyutun liderlik için önemli olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Yöntem – Yapı düzeyi, olgunluk veya sektör seviyelerinden farklı olarak yönetim bilimleri, her kurumun başarıya ulaşabilmesi ve kendi yapısına uygun yönetim sistemini oluşturma nedenlerini gözle görülür bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu nedenlere sonuçlar bulmak amacıyla da farklı öneri ve yaklaşımların iyileştirilmesine katkı sağlamaktadır. Bu sistemler, farklı boyutları olan yönetimin bir kısmı ile ilgilenmekte ve bu kısımlara yapılmasını uygun gördüğü özel standartlarla boyutun çerçevesini oluşturmaktadır. Lakin çok boyutlara sahip olan yönetim, işin kendisine ve işe yapan kurumlar veya işletmelere göre farklılık göstermektedir. Dolayısıyla her ölçeğin içinde bulunan ve aynı zamanda farklı sektördeki işletme ve kuruluşların yönetim bakış açılarını sorgulayabilmeleri için kolayca uygulanabilir bir araca ihtiyaç duyulmaktadır. Tam da bu durumda, bu ihtiyaca cevap verecek EFQM Mükemmellik Modeli kolay bir araç olarak ortaya çıkmaktadır. EFQM bu bağlamda liderlik kavramı içinde araştırılması gereken ve alt boyutlarının liderlik ile çağırışım yapması önemlidir. Araştırma Karabük Devlet Hastanesinde çalışan 267 kişiye anket yöntemiyle uygulanmıştır. 158 kişinin anketi yapısal eşitlik analizi ile yorumlanmıştır. Bulgular – Elde edilen bulgulara göre boyutlar arasındaki tüm ikili korelasyon katsayıları istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ve yüksek düzeyde bulunmuştur. En yüksek korelasyon katsayısı boyut c ile boyut d arasında (0,994), en düşük korelasyon katsayısı boyut a ile boyut e arasında (0,831) hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre liderlik boyutlarından herhangi birisinde gerçekleştirilecek olan algı iyileştirmesi diğer boyutlara da pozitif yönlü ve yüksek oranda algı iyileşmesi olarak yansıyacağı şeklinde yorum yapılabilir. Tartışma – Kurumun yönetim sisteminin geliştirilmesi ve sürekli olarak iyileştirilmesi boyut incelendiğinde ise a boyutuna benzer sonuç çıktığını söylenebilir. ‘’ Yönetim çalışanlarla açık ve dürüst iletişimi yaklaşımı uygulamaktadır.’’ İfadesinin boyut içinde liderlik üzerinde en büyük etkiye sahip olduğunu görülmektedir. Kurumun yönetim sisteminin geliştirilmesi ve sürekli olarak iyileştirilmesi boyutunda kurumun yönetim sisteminin geliştirilmesi ve sürekli olarak iyileştirilmesi boyutu incelendiğinde ise a boyutuna benzer sonuç çıktığını söylenebilir. ‘’ Yönetim çalışanlarla açık ve dürüst iletişimi yaklaşımı uygulamaktadır.’’ İfadesinin boyut içinde liderlik üzerinde en büyük etkiye sahip olduğunu görmekteyiz. Paydaşlarla etkileşime girme boyutuna bakıldığında ‘’ Yönetim, yapıcı eleştiriye açıktır.’’ ve ‘’Yönetim, tedarikçileri uzun dönem ortağı olarak ele almaktadır.’’ İfadeleri diğer ifadelere göre daha düşük etkilere sahip olmakla beraber ‘’Karar alırken bu kararların içsel ve dışsal etkilerini ve yansımalarını dikkate almaktadır.’’ ifadesi bu boyutun en yüksek etkiye sahip ifadesi olarak belirlenmiştir. Personelin mükemmellik kültürünü geliştirme boyutu incelendiğinde ifadelerin etkileri hemen hemen aynı seviyede olduğu görülmüştür. ‘’ Yönetim, hedeflere ulaşma konusunda çalışanları desteklemektedir.’’ İfadesi boyutun en yüksek etkiye sahip ifadesi olarak söylenebilir. Personelin mükemmellik kültürünü geliştirme boyutu incelendiğinde ifadelerin etkileri hemen hemen aynı seviyede olduğu görülmüştür. ‘’ Yönetim, hedeflere ulaşma konusunda çalışanları desteklemektedir.’’ İfadesi boyutun en yüksek etkiye sahip ifade olduğu görülmüştür. Örgütsel değişimi tanımlama ve öncülük etme boyutunda da diğer boyutlara benzer olarak birbirine yakın etkilerde bulunan ifadeler yer almaktadır. ‘’ Örgütte değişimi tetikleyen içsel ve dışsal faktörleri doğru algılamaktadır.’’ İfadesi boyutun en yüksek etkiye sahip ifade olarak görülmektedir.
(Investigation of the Leadership Concept to Excellence Model: Karabuk State Hospital Example)
Purpose – The aim of this study is to find out the link between EFQM sub-dimensions of leadership concept and reveal which dimension is important for leadership. Design/methodology/approach – Unlike structure level, maturity or sector levels, management sciences clearly reveal the reasons why each institution can achieve success and create a management system that suits its own structure. It also contributes to the improvement of different proposals and approaches in order to find results for these reasons. These systems deal with a part of the management with different dimensions and form the framework of the dimension with the special standards it deems appropriate to be done to these parts. However, management, which has many dimensions, differs according to the job itself and the institutions or businesses that make it work. Therefore, there is a need for an easily applicable tool in order to question the management perspectives of enterprises and organizations in different scales and also in different sectors. In this case, the EFQM Excellence Model emerges as an easy tool to meet this need. In this context, EFQM should be investigated within the concept of leadership and it is important that the sub-dimensions associate with leadership. The research was applied to 267 people working in Karabük State Hospital by questionnaire method. The questionnaire of 158 people was interpreted by structural equation analysis. Findings – According to the findings, all correlation coefficients between the dimensions were found to be statistically significant, positive and high. According to the findings, all correlation coefficients between the dimensions were found to be statistically significant, positive and high. According to these results, it can be interpreted that perception improvement to be realized in any of the leadership dimensions will be reflected to other dimensions as positive and high rate perception improvement. Discussion – It can be said that when the dimension is examined, the results of the improvement of the management system of the institution are continuously improved. Management applies an open and honest communication approach with employees. ’’Management applies an open and honest communication approach with employees. ’’ It is seen that his statement has the greatest impact on leadership within the dimension. It can be said that when the dimension of developing and continuously improving the management system of the institution is examined and the dimension of improving the management system of the institution is similar to the dimension a. ’’ Management is open to constructive criticism. ’’ and ’’ Management considers suppliers as long-term partners. ’’ While his statements have lower effects than other statements ‘’ He takes into consideration the internal and external effects and reflections of these decisions when making decisions. ’’ is the most effective expression of this dimension. When the dimension of developing the culture of excellence of the staff is examined, it is seen that the effects of the expressions are almost the same level. ’’ Management supports employees in achieving their goals. ’’ Expression dimension was found to be the most effective expression. In the dimension of defining and leading organizational change, there are expressions that have similar effects similar to other dimensions. ‘’ It correctly perceives internal and external factors that trigger change in the organization.’’ expression is seen as the expression with the highest effect of the dimension.
___
- Akman, Vedat; Hanoğlu, Merve; Kızıl, Cevdet (2015). Liderlik İle Personel Performansı Arasındaki ilişki
Üzerine Bir Şirket İncelemesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:14 Sayı:52, 130-145.
- Burns, J. M. (1978). Leadership. New York: Harper ve Row Publishers.
- Dinçer, Müjde Ker; Bitirim, Selin (2007). Kurum Kültürü Çalışmalarında Hizmetkâr Liderlik Anlayışı ile Değer
Yaratmak. İstanbul Üniversitesi iletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 28, 61-72.
- Dursun Y. ve Kocagöz E., Yapısal Eşitlik Modellemesi ve Regresyon: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Erciyes
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimle Fakültesi Dergisi, Ocak-Temmuz, 35, 1-17. 2010.
- Drucker, P, F.(2000), Yeni gerçekler. Çeviren: Birtane Karanakçı.7.Baskı, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür
Yayınları, Yayın No:327.
- Efil, İ. (2010). Toplam Kalite Yönetimi. Bursa: Dora Yayınları.
- Emanet, H. (2007). EFQM Mükemmellik Modeli İle Kamu Sektöründe Özdeğerleme Çalışmaları Üzerine Bir
Saha Çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 67-95.
- Eraslan, L. (2004), “Liderlik Olgusunun Tarihsel Evrimi, Temel Kavramlar ve Yeni Liderlik Paradigmasının
Analizi”. Milli Eğitim Dergisi, 162, 109–120.
- Evans, J. R. (2008). Quality & Performance Excellence. Cengage Learning, Canada.
- Gürbüz, S., Şahin F. (2016) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.
- Doğan, İ. (2015) ‘’Farklı Veri Yapısı Ve Örneklem Büyüklüklerinde Yapısal Eşitlik Modellerinin Geçerliği Ve
Güvenirliğinin Değerlendirilmesi’’, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
Doktora Tezi, 2015
- Jackson, S. (1999). “Exploring the Possible Reasons Why the UK Government Commended the EFQM
Excellence Model as the Framework for Delivering Governance in the New NHS”. International
Journal of Health Care Quality Assurance, 12(6): 244-253.
- İlhan, M., Çetin, B. (2014) ‘’LISREL ve AMOS Programları Kullanılarak Gerçekleştirilen Yapısal Eşitlik Modeli (YEM)
Analizlerine İlişkin Sonuçların Karşılaştırılması’’ Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme
Dergisi, Cilt 5, Sayı 2,
- KalDer. (2002). Eğitim Kurumları için Toplam Kalite Yönetimi ve Özdeğerlendirme. Türkiye Kalite Derneği
(Kalder), İstanbul.
- KalDer. (2013). EFQM Mükemmellik Modeli. İstanbul: KalDer Yayınları.
- Kuruşçu, M. (2003). Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Ödülleri. İstanbul: Kültür Sanat Yayıncılık.
Medhurst, D., ve Richards, D. (2003). Self-assessing for Excellence. D&D Excellence Limited, 1-12.
- Saavedra, J. (2005). El Modelo EFQM Como Herramienta de Mejora Continua Para el Sistema Cooperativista
Vitivinícola de la DO Valencia España. Doctoral Dissertation, Valencia.
- Shrivastava, P. ve Nachman, S. A. (1989). “Strategic Leadership Partners” [Stratejik Liderlik Ortakları],
Strategic Management Journal Special Issue: Strategic Leaders and Leadership, 10, 51-66.
- Özdamar, K. (2016) Ölçek ve Test Geliştirmesinde Yapısal Eşitlik Modellemesi, Nisan kitapevi.
- Vries, M. Kets de (2007), Liderliğin Gizemi,Mess Yayınları, İstanbul.
- Yamane, T., (2001) Temel Örnekleme Yöntemleri, Literatür Yayınları.