Kuşaklar Açısından Motivasyon Araçlarının ve Kariyer Çapalarının Karşılaştırılması

Amaç – Bu araştırmanın amacı, İstanbul’da yaşayan X,Y ve Z kuşaklarının motivasyon araçları ve kariyer çapaları açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Kuşakları motive eden faktörlerin farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek ve kuşakların kariyer değerlerini tespit etmek araştırmanın temel amacıdır. Yöntem – Araştırmada öncelikle literatür özeti sunulmuş daha sonra oluşturulan model ve kullanılacak yöntem hakkında bilgiler verilmiştir. Araştırmada kuşakların kariyer çapalarını belirlemek için Edgar Schein tarafından geliştirilen kariyer çapaları ölçeği, kuşakları motive eden faktörleri belirlemek için ise Katı ve Düşükcan tarafından geliştirilen ve geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılan motivasyon araçları ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada iş tecrübesine sahip 315 öğretmen, öğrenci ve halkla ilişkiler personelinden veri toplanmıştır. Bulgular – Araştırmada motivasyon araçları açısından “Y-X” ve “Y-Z” kuşakları arasında anlamlı farklılılar bulunurken motivasyon araçlarının alt boyutları için ise ekonomik motivasyon araçları açısından “Y-Z”; psiko-sosyal motivasyon araçları ve örgütsel yönetsel motivasyon araçları açısından “YX” ve “Y-Z” , kuşakları arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Kariyer çapaları açısından ise genel yönetsel yetkinlik kariyer çapası için “X-Y” kuşakları arasında, girişimcilik/yaratıcılık kariyer çapası için ise “Z-Y” ve “Z-X” kuşakları açısından anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Diğer kariyer çapaları açısından anlamlı bir farklılık gözlemlenmemiştir. Tartışma – Araştırmada X ve Z kuşaklarını en çok motive eden motivasyon araçlarının ekonomik motivasyon araçları olduğu gözlemlenmiştir. Y kuşağı için ise ekonomik motivasyon araçları ve örgütselyönetsel motivasyon araçları aynı ortalama değerlerini almış olup eşit düzeyde motive edici oldukları söylenebilir. Kariyer çapaları için ise X kuşağı için teknik fonksiyonel kariyer çapasının; Y ve Z kuşakları açısından ise hayat tarzı kariyer çapasının en baskın kariyer çapası olduğu gözlemlenmiştir.

Comparison of Motivation Tools and Career Anchors in Terms of Generations

Purpose – The purpose of this study is to determine whether the X, Y and Z generations living in Istanbul show a significant difference in terms of motivation tools and career anchors and for their sub dimensions. Design/methodology/approach – In the research, firstly, a literature summary is presented, and then information about the model and the method to be used is given. In the research, the career anchor scale was developed by Edgar Schein and motivation tools scale was developed by Katı ve Düşükcan was used. In the study, data was collected from 315 teachers, students and public relations staff, who have job experience. Findings – There were significant differences between the "Y-X" and "Y-Z" generations in terms of motivational tools, For economic motivation tools significant difference was detected between "Y-Z" generations. For psychosocial motivation tools and organizational managerial motivation tools, significant difference was detected between the "Y-X" and "Y-Z" generations. For general managerial competence anchors significant differences was detected between "X-Y" generations and for entrepreneurship/creativity career anchors significant differences was detected between "Z-Y" and "Z-X" generations. Discussion – In the study, it was observed that the motivation tools that motivate the X and Z generations most are the economic motivation tools. For generation Y, economic motivation tools and organizationalmanagerial motivation tools have the same average values and can be said to be equally motivate. For career anchors, the technical functional career anchor for generation X and lifestyle career anchor for the Y and Z generations are the dominant career anchor.

PDF

___

Açıkkol, F. ve Salepçioğlu, M. A. (2019). Organizasyonlarda Y Kuşağı’nın Davranış, Liderlik ve Örgütsel Bağlılık Açısından İncelenmesi-Perakende Sektöründe Bir Araştırma, Kurumsal Yönetim ve Sürdürülebilirlik Sempozyumu 2019: Yönetimde Inovatif Yaklaşımlar”, 8 Mayıs 20019, İstanbul.
Adıgüzel, O. (2009). “Schein’in Kariyer Çapaları Perspektifinde Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Öğrencilerinin Kariyer Değerlerine İlişkin Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari BilimlerFakültesi Dergisi, 14(2): 277-292
Adıgüzel, O., Batur, Z. H. ve Ekşili, N. (2014). “Kuşakların Değişen Yüzü ve Y Kuşağı İle Ortaya Çıkan Yeni Çalışma Tarzı: Mobil Yakalılar”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19): 165-182
Aka, B. (2017). “Kamu ve Özel Sektörde Çalışan Yöneticilerin Kuşak Farklılıkları ve Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: İzmir İlinde Bir Araştırma”, Yayınlanmamış doktora tezi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İzmir.
Aka, B. (2018). “Bebek Patlaması, X ve Y Kuşağı Yöneticilerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Kamu ve Özel Sektör Farklılıklarına Göre İncelenmesi: Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(20): 118-135
Altıntuğ, N. (2012). “Kuşaktan Kuşağa Tüketim Olgusu Ve Geleceğin Tüketici Profili”, Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1): 203-212
Altunok, D. “X ve Y K uşak Farklılıklarının İşe Bağlılık Ve Motive Eden Faktörler Açısından İncelenmesi”. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(1), 1-21.
Ayhün, S. E. (2013). “Kuşaklar Arasındaki Farklılıklar ve Örgütsel Yansımaları”, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1): 93-112
Aytaç, S. ve Aşkın, K. (2017) .Çalışma Yaşamında Kariyer, 3.baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları
Batur, H. Z. ve Adıgüzel, O. (2014) “Schein’ in Kariyer Değerleri Perspektifinde Öğrencilerin Kariyer Tercihlerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma: Isparta İli Fen Lisesi Öğrencileri Örneği’’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(42): 327-348
Bayhan, V. (2014). “Milenyum Veya Y Kuşağı Gençliğinin Soyolojik Örgüt Bağlamı”, Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2(3): 8-25
Bayraktaroğlu, S. (2015). İnsan Kaynakları Yönetimi, 6.Baskı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık
Bayram, N., Gürsakal, S. ve Aytaç, S. (2012). “Öğrencilerinin Kariyer Değerlerini Açıklamada Kişiliğin Etkisi’’, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2): 181-189
Becerikli, S. Y. (2013). “Kuşaklararası İletişim Farklılığı: Bilim Teknoloji ve Yenilik Haberleri Üzerinden Bir Odak Grup Çalışması”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(1): 5-18
Behrstock-Sherratt, Ellen ve Coggshall, J. (2010). “Realizing the Promise of Generation Y”, Educational Leadership, 67:8, 28-34.
Can, H., Azizoğlu, Ö. A. ve Aydın, E.M. (2015). Örgütsel Davranış, 2.baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi
Ceylan, A. (2014). Yönetimde İnsan ve Davranışı, 3.baskı, İstanbul: Marka ve Ötesi Yayınları
Crumpacker M. ve Crumpacker, J. M. (2007). “Succession Planning And Generational Stereotypes: Should HR Consider Age-Based Values And Attitudes A Relevant Factor Or A Passing Fad?”, Public Personnel Management, 36(4): 349-369
Çalık, T. ve Ereş, F. (2006). Kariyer Yönetimi: Tanımlar. Kavramlar, İlkeler, Ankara: Gazi Kitabevi
Çelik, A., Soysal, A. ve Alıcı, S. (2003). "Aile işletmelerinde kuşak çatışmasından kaynaklanan yönetim sorunları: K.Maraş örneği”, 1.Aile İşletmeleri Kongresi: 189-201.
Çiftçi, G. E. ve Hırlak, B. (2019). “Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Kariyer Çapalarının Bazı Sosyo- Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi” Business & Management Studies: An International Journal, 7(5), 2385-2407.
Danzieger, N., Rachman D. M. ve Valency, R. (2008). “The Construct Validity of Schein’s Career Anchors Orientation İnventory’’, Career Development International, 8(1): 7-19
Demirkaya, H., Akdemir, A., Karaman, E. ve Atan Ö (2015). “Kuşakların Yönetim Politikası Beklentilerinin Araştırılması”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1): 186-204
Dereli, B. ve Toruntay, H. (2015). “Örgütlerde kuşakların iş değerleri, motivasyon ve mentorluk kavramlarına dayalı yönetimi”. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Tartışma Metinleri, 03(05)
Dündar, S., Özutku, H., Taşpınar, F., (2007). “İçsel ve Dışsal Motivasyon Araçlarının İşgörenlerin Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 105-119.
Edinsel S. ve Adıgüzel. O. (2014). “Edgar Schein’ in Kariyer Çapaları Işığında Burçlar ve İş Tatmini Arasındaki İlişki’’, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2):.158-177
Eren, E. (2014). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 14.baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım
Ertürk, M. (2017). İşletme Biliminin Temel İlkeleri, 10.Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım
Flippo B. E. (1980). Personnel Management, Fifth Edition, New York: McGraw-Hill
Gezen, T. ve Köroğlu, Ö. (2014). ‘’Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Kariyer Seçimine Etki Eden Kariyer Çapalarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma’’, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2): 213-234
Güler, E. (2016). “İş Dünyasının Z Kuşağı İle İmtihanı”, Para Ekonomi Dergisi, Ekim,: 56-58
Gümüş, S. ve Sezgin, B. (2012). Motivasyonun Örgütsel Bağlılığa ve Performansa Etkisi, 1.Baskı, İstanbul: Hiperlink Yayınları
Haeberle, K., Herzberg, J. ve Hobbs, T. “Leading The Multigenerational Work Force: A Proactive Approach Will Cultivate Employee Engagement And Productivity”, Healthcare Executive, 24(5): 62-64
İbicioğlu, H. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi: Geleneksel ve Stratjik Perspektif, 2.Baskı, Ankara: Alter Yayıncılık
İzmirlioğlu, K. (2008) “Konumlandırmada Kuşak Analizi Yardımıyla Tüketici Algılarının Tespiti: Türk Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla).
Jiang, J. J. ve Klein,G. (1999). “Supervisor Support and Career Anchor İmpact on The Career Satisfaction of The Entry-Level Information Systems Professional”, Journal of Management Information Systems,16(3): 219-240
Kanbur, E. ve Şen, S. (2017). “X ve Y Kuşağı Çalışanlarının Kariyer Uyum Yetenekleri Ve Kariyer Tatmini Açısından Karşılaştırılması”. Turkish Studies, 12(12), 115-134.
Keleş, H. N. (2011). “Y Kuşağı Çalışanlarının Motivasyon Profillerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2): 129-139
Kerse, G. (2016). “Motivasyon Araçlarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Kamu Kurumlarındaki X ve Y Kuşağı Karşılaştırması” Business&Management Studies: An International Journal, 4(1), 1-23.
Kyles, D. (2005). “Managing Your Multigenerational Workforce”, Strategic Finance, 87(6): 52-55
Lancaster, L. C. ve Stillman, D. (2002). When Generations Colide: Who They Are Why They Clash, How To Solve The Generational Puzzle At Work, New York: Harper Collins.
Metin, S. ve Kızıldağ, D. (2017). “X Ve Y Kuşaklarının Kariyer Beklentilerinin Farklılaşması: Otomotiv Sektöründe Bir Araştırma, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(40): 340-363
Olcay, A. ve Düzgün, M. (2016). ‘’Turizm Eğitimi Gören Öğrencilerin Meslek Seçimlerinin Kariyer Çapaları ile Uygunluğunun Değerlendirilmesi’’, Kastamonu Eğitim Dergisi,24(3): 1127-1148
Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2016). Örgütsel Davranış, 7.Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi
Özgen, H., Öztürk, A. ve Yalçın, A. (2002). İnsan Kaynakları Yönetimi, 1.Baskı, Ankara: Nobel Kitabevi
Reeves, T.C. ve Oh, E. (2008). Generational Differences and the Integration of Technology in Learning, Instruction and Performance”, Generational Differences in Handbook of Research On Educational Communications And Technology ed. J Michael Spector, M.Davvid Merrill, Jeroen Van Merrienboer, Marcy P. Driscoll, Third Edition, New York,: Taylor & Francis Group: 296-313
Richardson, J. (2008). “Tune in to What the New Generation of Teachers Can Do”,Tools for Schools, 11:4.
Sabuncuoğlu, Z. (1984). Çalışma Psikolojisi, 2.baskı, Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi
Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, V. M. (2013). Örgütsel Davranış, 5.Baskı, Bursa: Alfa Aktüel Yayınları
Salahuddin, M. M. (2010). “Generational Differences Impact On Leadership Style and. Organizational Success”, Journal of Diversity Management, Volume: 5, Issue: 2
Saracel, N., Taşseven, Ö., Ay, N. (2015). “İş Motivasyonunun Örgütsel Stres Üzerine Etkisi: Banka Çalışanları Üzerine Bir Uygulama”, Social Sciences Research Journal, 4(4), 12- 34.
Saracel, N., Taşseven, Ö., & Kaynak, E. (2016). Türkiye’de çalışan Y kuşağında iş tatmini-motivasyon ilişkisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5(1), 50-79.
Schein, H. E. (1978). Career Dynamics: Matching Individual And Organizational Needs, Boston: Addison-Wesley Publishing Company, 1978
Schein, H. E. (1978). Career Anchors and Career Paths: A Panel Study of Management School Graduates, Cambridge: Sloan School of Managament MIT
Schein, H. E. (2006). Career Anchors, Paticipant Workbook, Third Edition, USA: John Wiley & Sons Inc.
Seçkin, F. S. (2000). “Türkiye’nin Kuşak Profili”, Capital Dergisi, 1(12): 100-106
Senbir, H. (2004). Z Son İnsan Mı?, 1.Baskı, İstanbul: “O” Kitaplar
Spitznas, T. J. (1998). “Generation X: Why So Glum?”, Fairfield County Business Journal, 17(50)
Sökmen, A. (2013). Örgütsel Davranış, Ankara: Detay Yayıncılık
Toruntay, H. (2011). “Takım Rolleri Çalışması: X ve Y Kuşağı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Varol, E. S. (2001). Kariyer Yönetimi, Planlanması ve Yeni Gelişmeler İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 4292
Washburn, E. T. R. (2000). “The Five Generations”, Physician Executive, 26(1): 51-58
Yalçın, S. (2002). Personel Yönetimi, 7.baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım
Yarnall, J. (1998). ‘'Career Anchors: Results of an Organisational Study in the UK’’, Career Development International, 3(2): 56-61
Yelkikalan, N. ve Altın, E. (2010).“Farklı Kuşakların Yönetimi”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2): 13-17
Yeşiltaş, M. (2016). “Motivasyon ve Farklılıkların Yönetimi’’, İnsan Kaynakları Yönetimi, ed. Muharrem Tuna, 1.Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık: 280-327
Yeşil, Y. ve Fidan, F. (2017). “Türkiye’de Y Kuşağının E-İletişim Kullanımı: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1): 100-109
Yüksekbilgili, Z. (2013). “Türk Tipi Y Kuşağı”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45): 343-353