MURAT GÜLER, HAKAN TURGUT, H. Nejat BASIM

İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının İşe Yabancılaşma Üzerindeki Etkisi: Sessizliğin ve Ayrımcılığın Düzenleyicilik Rolü

İşletmelerde yürütülen insan kaynakları yönetimi uygulamalarının örgüt seviyesinde sonuçları yanında çalışan bireyler düzeyinde de bazı sonuçları görülmektedir. Bu araştırmada insan kaynakları yönetimi uygulamalarının çalışanların işlerine yabancılaşmaları üzerindeki etkisi ve bu etki üzerinde ayrımcılık algısının ve çalışan sessizliğinin düzenleyicilik rolü incelenmiştir. Bu amaçla anket yöntemiyle bir işyerinde çalışan 281 kişiden veri toplanmış ve bu veriler kullanılarak araştırma hipotezlerinin sınandığı nicel analizler yapılmıştır. Araştırma sonucunda insan kaynakları yönetimi uygulamalarına yönelik çalışanların algısının artmasının işe yabancılaşmalarını azaltan anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu etkinin ayrımcılık algısı ve sessizlik düzeyi yüksek çalışanlarda anlamlı olmadığı, ayrımcılık ve sessizliğin düzenleyicilik rolünün olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular yazın bağlamında tartışılmıştır.

The Moderated Moderation Role of Employee Silence and Discrimination on the Effect of Human Resource Management Practices on Work Alienation

Human resource management practices in businesses have some consequences at the level of working individuals in addition to organization level results. In this research, moderated moderation role of discrimination perception and employee silence on the effect of human resource management practices on alienation of employees were examined. For this purpose, the data were collected from 281 people working in a firm by using questionnaire method and quantitative analyzes were conducted by using these data to test the research hypotheses. As a result of the research, it was found that the increase in the perception of the employees towards the human resources management practices has a significant effect which reduces the alienation to work. Moreover, it was found that this effect was not significant when discrimination perception and silence of employees were at high level. This finding showed that Employee Silence and Discrimination have a Moderated Moderation Role on the effect of human resource management practices on work alienation. The findings were discussed in the context of the literature.

PDF

___

Adams, J. S. (1965). Inequity in social exchange. In L. Berkowitz (Ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 2, pp. 267-299). New York, NY: Academic Press.
Alfes, K., Shantz, A. ve Truss, C. (2012). The link between perceived HRM practices, performance and well?being: the moderating effect of trust in the employer. Human Resource Management Journal, 22(4), 409-427.
Alfes, K., Shantz, A., Truss, C. ve Soane, E. (2013). The link between perceived human resource management practices, engagement and employee behaviour: a moderated mediation model. The International Journal of Human Resource Management, 24 (2), 330-351.
Anderson, D. L. (2017). Örgüt geliştirme örgütsel değişime yön veren süreç (O. S. Dalkılıç, Çev.). Ankara: Sage/Nobel.
Barney, J. (1991). Firm resources and sustained competitive advantage. Journal of Management, 17, 99-120.
Bayat, B. (2015). İnsan kaynakları yönetimi küresel bir olgu. B. Bayat, İ. Bayat ve B. Baykal, Uluslararası insan kaynakları yönetimi (s. 7-73) içinde. Ankara: Alter.
Berber, A. (2013). Klasik yönetim düşüncesi geleneksel ve klasik paradigmalarla klasik ve neo-klasik örgüt teorileri, İstanbul: Alfa.
Bingöl, Dursun. (2016). İnsan kaynakları yönetimi (Onuncu basım), İstanbul: Beta. Brinsfield, C. T. (2013). Employee silence motives: investigation of dimensionality and development of measures. Journal of Organizational Behavior, 34, 671-697.
Combs, J., Liu, Y., Hall, A. ve Ketchen, D. (2006). How much do high-performance work practices matter? A meta-analysis of their effects on organizational performance. Personnel Psychology, 59: 501-528.
Çiftçi, G. E. ve Öneren, M. (2017). Örgütsel sessizlik, işe yabancılaşma ve örgütsel güven ilişkisi. Social Sciences Studies Journal, 3(5), 567-583.
Deci, E. L. ve Ryan, R. M. (2002). Handbook of self-determination research. Rochester, NY: University of Rochester Press.
Delaney, J.T. ve Huselid, M.A. (1996). The impact of human resource management practices on perceptions of organizational performance, Academy of Management Journal, 39, 949-969.
Delery, J. E. ve Doty, D. H. (1996). Modes of theorizing in strategic human resource management: tests of universalistic, contingency and configurational performance predictions. The Academy of Management Journal, 39: 802-835.
Demirtaş, Ö. (2014). Stratejik insan kaynakları yönetiminin örgütsel ve bireysel düzeyde etkileri. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2): 75-101.
Goetsch, D. L. ve Davis, S. B. (2016). Toplam kalite yönetimi, örgütsel mükemmellik için / toplam kaliteye giriş. (Ö. İ. Doğan ve M. Topoyan Çev. Ed.). Ankara: Nobel.
Ergeneli, A. (2014). İnsan kaynakları yönetiminin ortaya çıkışı. A. Ergeneli ve diğerleri (Ed.). İnsan Kaynakları Yönetimi (s. 1-39) içinde. Ankara: Nobel.
Folger, R. (2013). Equity theory. E. H. Kessler (Der.), Encyclopedia of management theory (Vol. 1), 249-253. Los Angeles: Sage.
Furunes, T. ve Mykletun, R. J. (2010). Age discrimination in the workplace: validation of the Nordic Age Discrimination Scale (NADS). Scandinavian Journal of Psychology, 51, 23-30.
Gould-Williams, J. ve Davies, F. (2005). Using social exchange theory to predict the effects of hrm practice on employee outcomes, Public Management Review, 7, 1- 24.
Hackman, J. R., Oldham, G. R. (1976). Motivation through the design of work: test of a theory, Organizational Behavior and Human Performance, 16, 250-279.
Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: a regression-based approach, Guilford.
Hu, L. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criterion for fit indices in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
Huselid, M. A. ve Becker, B. (1996). Methodological issues in cross-sectional and panel estimates of the human resource-firm perfomance link. Industrial Relations, 35(3), 400-422.
Liu, Y., Combs, J. G., Ketchen, Jr., D. J. ve Ireland, R. D. (2007). The value of human resource management for organizational performance. Business Horizons, 50: 503-511.
McShnae, S. L. ve Von Glinow, M. A. (2016). Örgütsel davranış, (2. Basım) (A. Günsel ve S. Bozkurt Çev. Ed.), Ankara: Nobel.
MacDuffie, J. P. (1995). Human resource bundles and manufacturing performance: organizational logic and flexible production systems in the world auto industry, Industrial Labor Relations Review, 48, 197-221.
Morrison E. W. (2014). Employee voice and silence, The Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1, 173–97.
Morrison, E. W. ve Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: a barrier to change and development in a pluralistic world, Academy of Management Review, 25, 706- 725.
Nair, N. ve Vohra, N. (2009). Developing a new measure of work alienation, Journal of Workplace Rights, 14(3), 293-309.
Nair, N. ve Vohra, N. (2010). An exploration of factors predicting work alienation of knowledge workers. Management Decision, 48(4), 600-615.
O’Donohue, W. ve Nelson, L. (2014). Alienation and managing human resources. International Journal of Organisational Analysis, 22 (3), 301-316.
Paul, A. K. ve Anantharaman, R. N. (2003). Impact of people management practices on organizational performance: analysis of a causal model. The International Journal of Human Resource Management, 14(7), 1246-1266.
Pinder, C. C. ve Harlos, K. P. (2001). Employee silence: quiescence and acquiescence as response to perceived injustice. In G. R. Ferris (Ed.), Research in Personnel and Human Resources Management, 20, 331–369, Greenwich, CT: JAI Press.
Porter, M. E. (1980). Rekabet stratejisi sektör ve rakip analizi teknikleri, (Çev. G. Ulubilgen), (2000), İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Robbins, S. P., Decenzo, M. ve Coulter, D. A. (2013). Fundamentals of management essential concepts and applications (Eighth Edition), New Jersey: Pearson Education.
Roethlisberger, F. J. ve Dickson, W. J. (1939). Management and the worker. Cambridge, MA Harvard University Press.
Sargut, A. S. (2015). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. Ankara: İmge. Shantz, A., Alfes, K., Bailey, C. ve Soane, E. (2015). Drivers and outcomes of work alienation: reviving a concept. Journal of Management Inquiry, 24 (4), 382-393.
Sherif, M. (1936). The psychology of social norms. New York: Harper.
Tayep, M.H. (2005). International human resource management a multinational company perspective, New York: Oxford University Press.
Tonks, G. R. ve Nelson, L. G. (2008). HRM: A contributor to employee alienation?, Research and Practice in Human Resource Management, 16(1), 1-17.
Tummers, L., Bekkers, V., Van Thiel, S. ve Steijn, B. (2015). The effects of work alienation and policy alienation on behavior of public employees, Administration & Society, 47(5), 596-617.