Algılanan Kontrolün Psikolojik Sahiplenmeye Etkisinde Maksimum Fiyatı Ödeme İstekliliğinin Düzenleyici Rolü: Mercedes Marka Otomobil Kullanıcıları Üzerinde Bir Araştırma

Algılanan kontrol, psikolojik sahipliği oluşturan etkenlerden bir tanesidir. Bu etki içerisinde ilişkiyi farklılaştırıp ilişkinin yönünü ve/veya gücünü değiştiren bir değişken olarak maksimum fiyatı ödeme istekliliğinin etkisi de araştırma modeline dâhil edilmiştir. Bu kapsamda çalışma ile tüketici davranışı bağlamında algılanan kontrol ve psikolojik sahiplik ilişkisinde maksimum fiyatı ödeme istekliliğinin düzeleyici etkisi anlaşılmaya çalışılmıştır. Mercedes marka otomobil kullanıcıları üzerinde yapılan bir araştırma ile 402 adet tüketicinin tutumları ölçülmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, algılanan kontrolün kullanıcıların Mercedes marka otomobillerine yönelik psikolojik sahipliklerini olumlu yönde etkilediği ve bu etkide maksimum fiyatı ödeme istekliliğinin düzenleyici rolü olduğu tespitine ulaşılmıştır. Maksimum fiyatı ödeme istekliliğinin yüksek olduğu kullanıcılar için algıladıkları kontrol ile psikolojik sahiplik arasındaki ilişkinin arttığı görülürken; maksimum fiyatı ödeme istekliliğinin düşük olduğu kullanıcılarda ise bu ilişkinin çok fazla etkilenmediği ortaya konulmuştur. Dolayısıyla bireylerin algıladıkları kontrol ile psikolojik sahiplikleri arasındaki ilişkinin, maksimum fiyatı ödeme istekliliği yüksek olan kullanıcılarda, düşük olanlardan daha kuvvetli olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

Moderating Role of Willingness to Pay More in the Effect of Perceived Control on Psychological Ownership: A Study on Mercedes Brand Automobile Owners

Perceived control is one of the elements of psychological ownership. The effect of willingness to pay more which is a variable changing and differentiating the direction and/or strength of the relation between the two has been included in the research model. In this regards, this study aimed to investigate moderating effect of willingness to pay more in the relation between perceived control and psychological ownership within the framework of consumer behaviour. This study was carried out with Mercedes brand automobile owners and a total of 402 consumers’ attitudes were measured. The results of the study showed that perceived control had a positive effect on psychological ownership level of Mercedes brand automobile owners and willingness to pay more had a moderating role in this effect. It was revealed that the relation between perceived control and psychological ownership increased for individuals who were more willing to pay more; on the other hand, this relation was not affected much for individuals who were less willing to pay more. Therefore, it has been concluded that the relation between individuals’ perceived control and psychological ownership was stronger in individuals who were more willing to pay more compared to individuals who were less willing to pay more.

PDF

___

Agarwal, R., Karahanna, E., (2000). “Time flies when you’re having fun: Cognitive absorption and beliefs about information technology usage”, MIS Quarterly, Vol. 24, No. 4, 665-694.
Alkaya, B. D., Devrani, T. K., (2018). “Dokunma ihtiyacı ve yazılı bilginin psikolojik sahiplik üzerindeki etkisi”, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, Cilt. 11, Sayı. 22, 205-232.
Arıkan, E., Telci, E. E., (2014). “Marka özgünlüğü ve boyutlarının müşteri tutum ve satın alma davranışı üzerindeki etkileri”, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, Cilt. 7, Sayı. 14, 87-106.
Asatryan, V. S., Oh, H., (2008). “Psychological ownership theory: An exploratory application in the restaurant industry”, Journal of Hospitality & Tourism Research, Vol. 32, No. 3, 363-386.
Bagozzi, R. P., Yi, Y., (1988). “On the evaluation of structural equation models”, Journal of the Academy of Marketing Science, Vol. 16, No. 1, 74-94.
Baron, R. M., Kenny, D. A., (1986). “The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations”, Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 51, No. 6, 1173-1182.
Başgöze, P., Özer, L., (2012). “Gender effect on brand credibility and purchase relation: Does BC vary among different brands”, International Journal of Arts and Commerce, Vol. 1, No. 5, 58-69.
Belk, R. W., (1988). “Possessions and the extended self”. Journal of Consumer Research, Vol. 15, No: 2, 139-168.
Belk, R. W., (1989). “Extended self and extending paradigmatic perspective”, Journal of Consumer Research, Vol: 16, No: 1, 129-132.
Canarslan, N. Ö., (2017). “Kitlesel bireyselleştirilmiş ürünler için ödeme istekliliği: Kadın müşteriler üzerine bir araştırma”, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, Cilt. 9, Sayı. 1, 95-115.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk Ş., (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları, 3. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
Dölarslan, E. Ş., Özer, A., (2014). “Hizmet kalitesi, tatmin ve güvenin daha fazla ödeme eğilimi üzerindeki etkileri”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 14, Sayı. 1, 31-58.
Dyne, L. V., Pierce, J. L., (2004). “Psychological ownership and feelings of possession: Three field studies predicting employee attitudes and organizational citizenship behavior”, Journal of Organizational Behavior, Vol. 25, 439-459.
Fuchs, C., Prandelli, E., Schreier, M., (2010). “The psychological effects of empowerment strategies on consumers’ product demand”, Journal of Marketing, Vol. 74, No. 1, 65-79.
Gürbüz, S., Bekmezci, M., (2012). “İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının bilgi işçilerinin işten ayrılma niyetine etkisinde duygusal bağlılığın aracılık ve düzenleyicilik rolü”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt. 41, Sayı. 2, 189-213.
Gürbüz, S., Şahin, F., (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Felsefe- Yöntem-Analiz, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E., Tatham, R.L., (2006). Multivariate Data Analysis, 6th Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
Hulland, J., Thompson, S. A., Smith, K. M., (2015). “Exploring uncharted waters: Use of psychological ownership theory in marketing”, Journal of Marketing Theory and Practice, Vol. 23, No. 2, 140-147.
Jaccard, J., Turrisi, R., (2003). Interaction Effects in Multiple Regression, 2nd Edition, Sage Publications Inc., Thousand Oaks: California.
Jussila, I., Tarkiainen, A., Sarstedt, M., Hair, J. F., (2015). “Individual psychological ownership: Concepts, evidence, and implications for research in marketing”, Journal of Marketing Theory and Practice, Vol. 23, No. 2, 121-139.
Karahanna, E., Xu, S. X., Zhang, N. A., (2015). “Psychological ownership motivation and use of social media”, Journal of Marketing Theory and Practice, Vol. 23, No. 2, 185-207.
Kurtuluş, K., (2010). Araştırma Yöntemleri, Türkmen Kitabevi, İstanbul. Lee, J., Suh, A., (2015). “How do virtual community members develop psychological ownership and what are the effects of psychological ownership in virtual communities?”, Computers in Human Behavior, Vol. 45, 382-391.
Lee, Y., Chen, A. N., (2011). “Usability design and psychological ownership of a virtual World”, Journal of Management Information Systems, Vol. 28, No. 3, 269-307.
Liu, J., Wang, H., Hui, C., Lee, C., (2012). “Psychological ownership: How having control matters”, Journal of Management Studies, Vol. 49, No. 5, 869-895. Malhotra, N. K., (2010). Marketing Research: An Applied Orientation, 6th Edition, Pearson Education Inc., New Jersey.
Mayhew, M. G., Ashkanasy, N. M., Bramble, T., Gardner, J., (2007). “A study of the antecedents and consequences of pscyhological ownership in organizational settings”, Journal of Social Pscyhology, Vol. 147, No: 5, 477-500.
Pierce, J. L., Kostova, T., Dirks, K. T., (2001). “Toward a theory of psychological ownership in organizations”, Academy of Management Review, Vol. 26, No. 2, 298-310.
Pierce, J. L., Kostova, T., Dirks, K. T., (2003). “The state of psychological ownership: Integrating and extending a century of research”, Review of General Psychology, Vol. 7, No. 1, 84-107.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., Müller, H., (2003). “Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures”, Methods of Psychological Research Online, Vol. 8, No. 2, 23-74.
Uçar, Z., (2016). “Kontrol algısı-psikolojik sahiplenme ilişkisi üzerinde algılanan aşırı vasıflılığın düzenleyicilik etkisi”, International Journal of Applied Business and Management Studies, Vol. 1, No. 1, 40-58.
Yaşlıoğlu, M. M., (2017). “Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt. 46, Sayı. Özel Sayı, 74-85.
Zhao, Q., Chen, C. D., Wang, J. L., (2016). “The effects of psychological ownership and TAM on social media loyalty: An integrated model”, Telematics and Informatics, Vol. 33, No. 4, 959-972.