Çalışanların Demografik Özellikleri ile İşyerlerindeki Çalışma Koşulları Arasındakiİlişkinin Analizi: Market Zincirleri Örneği

Amaç – Bu çalışma, farklı büyüklükte market zincirlerinde çalışanların demografik özellikleri ileişyerlerindeki çalışma koşulları arasındaki ilişkiyi tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Analizlerde bireylerietkileyen özelliklerden; yaş, eğitim durumu, çalışan tecrübesi, medeni durum değişkenlerinin; çalışmakoşulları kapsamında talepler, kontrol, destek, ilişkiler, rol ve değişimin üzerinde ne kadar etkili olduğuaçıklanmaya çalışılacaktır.Yöntem – Bu çalışmada, niceliksel araştırma tekniklerinden sebep-sonuç ilişkilerinin analiz edildiği anketedayalı “İlişkisel Tarama Modeli” tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklemi Türkiye’de büyük marketzincirinde çalışan 794 kişiyle sınırlandırılmıştır. Araştırmada kullanıla veri toplama araçları; kişisel bilgiformu ve çalışma koşullarının değerlendirilmesi ölçeği olup, katılımcıların seçiminde basit tesadüfiörnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Anket verilerinden faydalanılarak; SPSS istatistik programı ile“güvenirlik analizi, frekans analizi yapılmış, ayrıca çalışmanın hipotezleri t testi ve tek yönlü varyans iletest edilmiştir. Bulgular – Bu araştırmada, cinsiyet, medeni hal, eğitim durumları, yaş aralıkları, haftalık çalışma saatleri,işletmedeki unvan, toplam çalışma yılı, işletmedeki çalışma yılı, iş kolları, müşteri yoğunluğu değişkenleri;işyerlerindeki çalışma koşullarını etkilemiştir. Diğer bir anlatımla, demografik özellikler ve çalışmakoşulları arasındaki ilişkinin istatiksel açıdan anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tartışma – İşletmelerin amaçlarına ulaşmaları; çalışanların görevlerini en iyi şekilde yerine getirmelerine,bölümlerin koordineli bir biçimde çalışmasına, çalışanların kendilerini rahat hissedebildikleri iş atmosferiniyaşamalarına ve çalışan-yönetici iletişiminin güçlülüğüne bağlı olmaktadır. Dolayısıyla beklentilerikarşılanmış olan çalışanların olduğu, vasıflı işgünün görevlendirildiği, çalışanların kararlarınınönemsendiği, performansa göre ücretlerin ödendiği, müşteri memnuniyetini kazanan işletmelerinartmasına destek olacak tüm bilimsel çalışmalar; çalışanlar, tüketiciler, işletme sahipleri ve ülke ekonomisiaçısından büyük önem arz etmektedir.

Analysis of the Relationship Between Employee Demographic Characteristics and Working Conditions at Workplaces: The Example of Market Chains

Purpose - This study was carried out to determine the relationship between the demographic characteristicsof employees of different sizes of supermarket chains and working conditions in their workplaces. Of thefeatures that affect individuals in the analysis; age, education level, employee experience, marital statusvariables; Within the scope of working conditions, it will be tried to explain how much the demands, control,support, relationships, role and change affect. Design/methodology/approach - In this study, "Relational Scanning Model", which is one of thequantitative research techniques, which analyzes cause-effect relationships, was chosen. The sample of theresearch is limited to 794 people working in big supermarket chains in Turkey. Data collection tools used inresearch; It is a personal information form and a scale for the evaluation of working conditions, simplerandom sampling method was used in the selection of the participants. By using the survey data; Reliabilityanalysis and frequency analysis were performed with SPSS statistical program, and the hypotheses of thestudy were tested with t-test and one-way variance. Results – In this study, gender, marital status, educational status, age ranges, weekly working hours, titlein the company, total working years, working years in the company, business lines, customer densityvariables; It has affected the working conditions in the workplaces. In other words, it was concluded thatthe relationship between demographic characteristics and working conditions was statistically significant. Discussion – Achieving the goals of businesses; It depends on the employees to fulfill their duties in thebest way, the coordinated working of the departments, the employees living the work atmosphere in whichthey feel comfortable, and the strength of employee-manager communication. Therefore, all scientificstudies that will support the increase of businesses that have employees whose expectations are met,qualified workdays are assigned, employees' decisions are taken into consideration, wages are paidaccording to performance, and customer satisfaction; It is of great importance for employees, consumers,business owners and the country's economy.

PDF

___

Akdemir, A. (2004). İşletmeciliğin Temel Bilgileri, Çanakkale: Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayıncılık.
Bayraktaroğlu, S. (2005). Girişimcilik Ders Notları, Sakarya Kitabevi.
Baysal, A. C. (1981). Sosyal ve Örgütsel Psikolojide Tutumlar, İstanbul: Yalçın Ofset Matbaası.
Bevan, A., Houdmont, J. and Menear, N. (2010). The Management Standards Indicator Tool and the estimation of risk, Occupational Medicine, 60(7), 525-531.
Bıçakçı, İ. (2003). İletişim ve Halkla İlişkiler, 4. Baskı, İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri.
Bingöl, D. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Birleşik Metal-İş Sendika, (2003). İşyeri Sorunları Takibi ve Çözüm Yolları 1, Performans DeğerlendirmesiKılavuz Kitap, 1-64.
Budak, G. ve Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve Tükenmişliği Etkileyen Örgütsel Faktörlerin Analizine İlişkin Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama, DEÜ İİBF Dergisi, 20(2), 95-108.
Cameron, J. E. and Lalonde, R. N. (2001). Social İdentification and Gender‐Related İdeology in Women and Men, British Journal of Social Psychology, 40(1), 59-77.
Ceylan, A. ve Ulutürk, Y. H. (2006). Rol Belirsizliği, Rol Çatışması, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler, Doğuş Üniversitesi Dergisi, (7), 48-58.
Cherrington, D. J., Condie, S. J. and England, J. L. (1979). Age Work Values, Academy of Management Journal, 22(3), 617-623.
Çabuk, S., Orel, F. D. ve Nakıboğlu, G. (2010). İşletmelerin Lojistik Süreçlerinde Dış Kaynak Kullanımları: Iso 500 İşletmelerinde Bir Araştırma, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 253-268.
Çelik, N. Caniklioğlu, N. ve Canbolat, T. (2017). İş Hukuku Dersleri, 30. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Çetin, H., Zetter-Aygen, S., Taş, S. ve Çaylak, M. (2013). İş Doyumu ve Çalışanların Demografik Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi: Antalya Atatürk Devlet Hastanesi Örneği, Akdeniz İİBF Dergisi, 13(26), 145-163.
Davıs, K. (1988). İşletmelerde İnsan Davranışı Örgütsel Davranış, Çeviren: Kemal Tosun, İstanbul: İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayınları.
Delcourt, C., Gremler, D. D., Van Riel, A.C.R. ve Van Birgelen, M. (2013). Effects Of Perceived Employee Emotional Competence On Customer Satisfaction And Loyalty The Mediating Role Of Rapport, Journal of Service Management, 24(1), 5-24.
Delen-Güngör, M. (2010). Çalışma Hayatında İşyeri Kabalığı Olgusu, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları Seri 53, 43-58.
Demir, C. ve Oral, S. (2007). Relationship Among Demographic Variables and the Preferences of Water Park Visitors: An Imlication from Turkey, Journal of Yaşar University, 2(6), 537-553.
Demir, M. ve Tütüncü, Ö. (2010). Ağırlama İşletmelerinde Örgütsel Sapma ile İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 21 (1), 64-74.
Doğan, S. (2020). İş Hukukunda İşçinin Ara Dinlenmesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 26(2), 1179-1202.
Emiroğlu, S. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinleme Sorunlarına İlişkin Görüşleri, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 269-307.
Eroğluer, K. (2011). Örgütsel İletişim İle İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Kuramsal Bir İnceleme, Ege Akademik Bakış, 11(1), 121-136.
Fields, D. L. and Blum, T. C. (1997). Employee Satisfaction in Work Groups With Different Gender Composition, Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 18(2), 181-196.
Göral, R. (2006). Büro Yönetimi, Mesleki ve Teknik Yayınlar Serisi, 2. Baskı, Ankara: Nobel Dağıtım Yayınları.
Guenzi, P. and Pelloni, O. (2004). The Impact of Interpersonal Relationships on Customer Satisfaction and Loyalty to the Service Provider, International Journal of Service Industry Management, 15(4), 365-384.
Güleş, H. K. ve Bülbül, H. (2004). Yenilikçilik: İşletmeler İçin Stratejik Rekabet Aracı, Ankara: Nobel Yayınları.
Gümüştekin, E. ve Gültekin, F. (2009). Stres Kaynaklarının Kariyer Yönetimine Etkileri, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23), 147-158.
Gürel, E. B. ve Bozkurt, Ö. Ç. (2016). Duyguların Yönetilmesinin, İş Tatmini ve Duygusal Tükenmişlik Düzeyi Üzerine Etkileri, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 133-147.
Hayta, A. B. (2007). Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 21-41.
Hıckson, C. and Oshagbemi, T. (1999). The Effect of Age on the Satisfaction of Academics with Teaching and Research, International Journal of Social Economics, 26(4), 537-544.
HSE, (Health and Safety Executive) (2005). Work Related Stress: Case Studies, www.tuc.org.uk/extras/Casestudies (Erişim Tarihi:11.09.2018).
Korkmaz, S., Ermeç, A. ve Yücedağ, N. (2009). İşletmelerin Yenilikçi Kabiliyetleri ve İhracat Performanslarına Etkileri, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 83-104.
Köse, S. K. (2008). Korelasyon ve Regresyon Analizi, Çevrimiçi: http://tr. scribd.com/doc/2066 772/korelasyonanalizi (Erişim Tarihi: 30.04.2021).
Kurtulmuş, M. ve Yiğit, B. (2016). İşe Yabancılaşmanın Öğretmenlerin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (3), 860-871.
Mercanlıoğlu, Ç. (2009). Cinsiyete Dayalı Eşitsizlik Kadın Yöneticilerin İş ve Özel Hayatlarını Dengeleme Zorlukları ve Bedelleri, Uluslararası- Disiplinler Arası Kadın Çalışmaları Kongresi,Sakarya Üniversitesi, 35– 44.
Öncü, M. A. ve Işkin, M. (2009). Otel İşletmelerinde Dış Kaynak Kullanımı Üzerine Kavramsal Bir Çalışma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(29), 143-156.
Özgen, H. Öztürk, A. ve Yalçın, A. (2002). İnsan Kaynakları Yönetimi, Adana: Nobel Kitabevi.
Öztürk, M. ve Sancak, S. (2007). Hizmet İçi Eğitim Uygulamalarının Çalışma Hayatına Etkileri, Journal of Yaşar University, 2(7), 761-794.
Pearson, C. M. and Porath, C. L. (2005). On the Nature, Consequences and Remedies of Workplace İncivility: No Time For “Nice”? Think Again, Academy of Management Perspectives, 19(1), 7-18.
Reid, G. B. and Nygren, T. E. (1988). The Subjective Workload Assessment Technique: A Scaling Procedure for Measuring Mental Workload, Advances inPsychology, (52), 185-218.
Sabuncuoğlu, Z. ve Tokol, T. (2001). İşletme, Bursa: Ezgi Yayınevi.
Samen, S. (2008). İşletmelerde Yaratıcılığın Önemi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 363-378.
Selimoğlu, E. ve Yılmaz, H. B. (2009). Hizmet İçi Eğitimin Kurum ve Çalışanlar Üzerine Etkileri, PARADOKS, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, (1), 1-12.
Tulukçu, N. B. (2012). Ara Dinlenmesinde Yapılan Çalışmanın Ücretlendirilmesi, Sicil İş Hukuku Dergisi, (7), 93-103.
Ulusoy, G., Alpkan, L., Kılıç, K. ve Öner, A. M. (2008). İmalat Sanayiinde İnovasyon Modelleri ve Uygulamaları Projesi, İstanbul: TÜBİTAK, Proje No: SOBAG-105K105.
Uslu, A. (2018). Konaklama İşletmelerinde Müşteri-Çalışan Bağının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(3), 103-124.
Vatansever, Ç. (2014). Risk Değerlendirmede Yeni Bir Boyut: Psikososyal Tehlike ve Riskler, Çalışma ve Toplum Dergisi, 40(1), 117-138.
Yılmaz, Y. (2007). İnsan Kaynakları Yönetiminde E-Dönüşüm, Gazi Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 159 -168.