Türkiye’nin İlk Özel Televizyon ile Tanışması: Magic Box / Star 1 Kanalının Yazılı Basındaki Yansımaları Üzerine Bir İnceleme

Hukuken radyo ve televizyon yayıncılığında devlet tekelinin devam ettiği 1990 yılında, Magic Box/Star 1 'Türkiye'nin ilk özel televizyonu' sloganıyla yayın hayatına başlamıştır. Böylece Star 1, defacto olarak yayıncılık tekelini yıkmış ve çok kısa zaman içerisinde geniş bir izleyici kitlesine sahip olmayı başarmıştır. Bu çalışmada, o güne dek TRT tekelinde televizyon yayınları izlenmiş olan Türkiye'de, yeni yeni oluşmaya başlayan 'özel televizyon' algısının nasıl şekillendirildiğini görmek amaçlanmıştır. Bu amaçla, Star 1 ile ilgili gazetelerde yer alan haberlerin ve yorumların nasıl bir bakış açısı ve üslupla yapıldığı incelenmiştir. Bu kapsamda devletçi-sosyal demokrat olarak konumlandırılabilecek olan Cumhuriyet gazetesi ile neo-liberal muhafazakâr kanattaki Zaman gazetesi örneklem olarak ele alınmıştır

Turkey’s Meeting with First Private Television: An Examination on the Reflections of Magic Box/ Star 1 Channel on the Printed Media

In 1990, when the state monopoly of the radio and television broadcasting was continuing, Magic Box / Star 1 started broadcasting with the slogan ‘Turkey’s first private television’. In this way, Star 1 abolished the state monopoly as defacto in the boardcasting and within a very short time it managed to have a large audience. In this study, it was aimed to see how the ‘private television’ perception that has started to take shape in Turkey, where TV broadcasts of TRT monopoly have been watched until that day. For this purpose, it was examined how the news and comments in the newspapers related to Star 1 are made with a viewpoint and style. In this context, the Cumhuriyet newspaper, which can be positioned as a statist-social democrat, and the Zaman newspaper on the neo-liberal conservative side were taken as samples

___

  • Akalın, Ahmet, (2011). Radyo ve Televizyon Teknolojisindeki Gelişmelerin Hukuki Düzenlemelere Etkisi. Uzmanlık Tezi. Ankara: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu.
  • Aziz, Aysel, (1999). Türkiye’de Televizyon Yayıncılığının 30 Yılı, Ankara: TRT Yayınları.
  • Aziz, Aysel, (2006). Radyo ve Televizyon Yayıncılığı, Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Cankaya, Özden, Batur Yamaner, Melike, (2012). Kitle İletişim Özgürlüğü, İstanbul: Beta.
  • Cumhuriyet. (1990-1991).
  • Çatalbaş, Dilruba, (2009). “Yeni Bir Radyo Televizyon Düzenine Doğru (1980- 2000)”, Korkmaz Alemdar (der.), Türkiye’de Kitle İletişimi Dün Bugün Yarın, Ankara: Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, s. 361-392.
  • Gönenç, Özgür, (2006). “Medyanın Sorunları”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (24), s. 35-43.
  • Ilgaz Büyükbaykal, Ayşe Ceyda, (2011). “Günümüzde Türkiye’deki Televizyon Yayıncılığının Genel Görünümü”, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), İstanbul: s. 23-33.
  • İçel, Kayıhan, (2013). Kitle İletişim Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları, 10. Bs.
  • Kıvanç, Taha, (1991). “Yılbaşı Televizyonu”, Zaman, 2 Ocak.
  • Koru, Fehmi, (1991). “Özel Televizyon”, Zaman, 17 Mayıs.
  • Öngören, Mahmut Tali, (1990). “Herkese Bravo!”, Cumhuriyet, 4 Eylül.
  • Öngören, Mahmut Tali, (1990). “Özelleştirme Yakında”, Cumhuriyet, 18 Eylül.
  • Öngören, Mahmut Tali, (1991). “Çöküntü” Cumhuriyet, 5 Mart.
  • Öngören, Mahmut Tali, (1991). “Savaş Ekranı”, Cumhuriyet, 22 Ocak.
  • Özgen, Murat, (2012). “Türkiye’de Televizyon Yayıncılığının Gelişimi ve Yasal Çerçevesi”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (17), s. 423-433.
  • Öztekin, Hülya, (2007). “Neo-Liberal Toplumlarda Düzenleyici Devlet Anlayışı ve Görsel-İşitsel İletişim Alanında Bağımsız Düzenleyici Üst Kurullar: RTÜK Örneği”, Selçuk İletişim, 5(1), s. 52-65.
  • Öztürk, Şerife, (2004). “Özel Televizyon Kanallarının Türk Haberciliğine Etkisi”, Selçuk İletişim, 3(3), s. 97-112.
  • Selçuk, İlhan, (1991). “Televizyonlu Savaş!”, Cumhuriyet, 18 Ocak. Selim, Ahmet (1991). “Magic Box ve ANAP”, Zaman, 9 Eylül.
  • Tan, Turgut, (1991). “Özel Televizyon Sorunu”, Cumhuriyet, 9 Aralık.
  • Tekinalp, Şermin, (1990). “Televizyondaki Dış Haberler” Cumhuriyet, 29 Eylül.
  • Tükenmez, Metin, (1990). “Ne Futbol ne de Magic Box”, Cumhuriyet, 5 Ağustos. Yengin, Hülya, (1994). Ekranın Büyüsü, İstanbul: Der Yayınları. Zaman. (1990-1991.)