Türkiye’de Yayınlanan Çizgi Dizilerde Engelli Bireylerin Temsili: TRT Çocuk Kanalı Örneği

Simgesel imhaya uğrayan engelli bireylerin medyadaki temsili önemsenmesi gereken bir konudur. Bir alt başlık olarak da çocuklara yönelik programlarda engellilerin temsili incelenmelidir. Bu noktadan hareketle, çalışmada engelli karakterlerin çizgi dizilerdeki yeri araştırılmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde çalışmanın amaçlarına, birinci bölümünde George Gerbner'in Kültürel Göstergeler ve Ekme Kuramı'na ve konu ile ilgili benzer çalışmalara, ikinci bölümünde içerik analizi yöntemine ve son bölümünde de elde edilen verilerin sunumu ve değerlendirmesine yer verilmiştir. Sonuç olarak Türkiye'de en çok izlenen çocuk kanalı olan "TRT Çocuk" kanalında yayınlanan çizgi filmlerde hiçbir ana karakterin engelli olmadığı, engelli karakterlerin çok sınırlı biçimde (sadece bir çizgi filmde) temsil edildiği ortaya çıkmış ve engelli çocukların medyada daha etkili ve doğru biçimde temsiline yönelik adımlar atılması, engelli çocuklara ve bireylere yönelik toplumdaki algının iyileştirilmesi, engelli çocuk ve bireylerin gündelik yaşama adaptasyonuna yayın yolu ile destek olunmasına yönelik öneriler sunulmuştur

Representation of Disabled Individuals in the Cartoon Series Broadcasted in Turkey: TRT Çocuk Channel Case

The representations of disabled people in mass media should be considered as a matter. As a subheading, the representation of the disabled should be examined in television programs for child viewers. From this point, in this study the position of the disabled characters in the cartoons is investigated. In the introductory part of the research, the purposes, George Gerbner’s Cultural Indicators and Seeding theory and similar works on the research subject, in the second part content analysis method and in the last part the presentation and evaluation of the data obtained in the analysis are given. As a result, in cartoons broadcasted on “TRT Çocuk” channel, which is the most watched child channel in Turkey, it is observed that the main characters are not disabled, the disabled characters are represented very limitedly (only in a cartoon) and suggestions are made for the steps to be taken to promote more effective and correct representation of children with disabilities in mass media, improvement of society’s disability for disabled children and individuals, support the adaptation of disabled children and individuals to daily life via broadcasting

PDF

___

Altınkılıç, Z. ve Ozkan, H. (2014). “Televizyon İzlemenin 1-6 Yaş Çocuk Sağlığı Üzerindeki Etkilerine Yönelik Annelerin Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi”, İzmir: Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi 2014; 4(3), ss.186-194.
Barnes, C. (1992). Disabling Imagery and The Media An Exploration of the Principles for Media Representations of Disabled People the First in a Series of Reports.
The British Council Of Organisations Of Disabled People. England: Ryburn Publishing. Boréus, K. (2009, November 19). “Söylemsel Ayrımcılık ve Dışavurumları” (E. C.Dağlıoğlu, Trans.).Nefretsoylemi.org. Retrieved from http://www.nefretsoylemi.org/ detay.asp?id=50&bolum=- makale
Bond, Bradley J. (2013) “Physical Disability on Children’s Television Programming: A Content Analysis”, Early Education and Development, 24:3, pp.408-418.
Bilgin, N. (2014). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi. İstanbul: Siyasal Kitabevi.
Büyükbaykal, G. (2007). “Televizyonun Çocuklar Üzerindeki Etkileri”. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28, ss.31-44.
Cesur P. ve Paker O. (2007). “Televizyon ve Çocuk: Çocukların TV Programlarına İlişkin Tercihleri”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi www.e-sosder.com ISSN:1304- 0278 Kıs -2007 C.6 S.19, ss. 106-125.
Çelenk, S. (2005). Televizyon, Temsil, Kültür. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Erdoğan, İ. (2012). Pozitivist Metodoloji ve Ötesi. Ankara: Erk Yayınları.
Erdoğan, İ., Alemdar, K. (2005). Öteki Kuram: Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Ankara: Erk Yayınları.
Fiske, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları. Gerbner, G., & Gross, L. (1976). Living with television: The violence profile. journal of Communication, 26(2), pp.172-199.
Güngör, N. (2011). İletişim Kuram Yaklaşımlar. İstanbul: Siyasal Kitabevi.
Güral, M., Önder, A. (2015). “Televizyon İzleme Süresinin Okul Öncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden 60-72 Aylik Çocuklarin Sosyal Becerileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/7, Spring 2015, ss.467-488.
İlhan, V. ve Çetinkaya, C. “İlkokul Öğrencilerinin Tematik Çocuk Kanallarındaki Çizgi Filmleri İzleme Alışkanlıkları” Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Şubat 2013 Cilt:2 Sayı:1 Makale No:34 ISSN: 2146- 9199. ss.317-326
İnan, T. “Çocuk Medyasinda Evrensel ve Yerel Değerlerin Aktarimi: Trt Çocuk Kanali Örneği”Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 25, Mart 2016, ss.. 200-212
Kalaycı, N. (2015). “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Açısından Bir Çizgi Film Çözümlemesi: PEPEE” Eğitim ve Bilim Cilt 40, Sayı 177, ss. 243-270.
Keneş, H. (2015). “Punky ve Afacan Toto İsimli Çizgi Filmlerde “Öteki’nin Temsili”İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, ss.31-50.
OFCOM. (2005). “Content Analysis Research Report, The Representation and Portrayal of People with Disabilities on Analogue Terrestrial Television”, UK.
Saltes, N.(2010). “Capturing Disability on Camera: An Analysis of Disability Representation in Television Programming with a Focus on Canadian Regulatory Initiatives”. Canadian Journal of Media Studies, Vol 8, ss.1-37.
Smedley, T. “The Full Interview: “Children’s Tv Pretends Disability Doesn’t Exist”. http://flashinglights.co.uk/news/full-interview-childrens-tv-pretends-disability-doesntexist/ (ET: 1.12.2016)
Yaylagül, L. (2008). Kitle İletişim Kuramları. İstanbul: Dipnot Yayınevi.