Yemeğin ideolojisi ya da ideolojinin yemeği: Kimlik bağlamın-da yemek kültürü

Yemeğin ideolojisi ile son yıllarda giderek kendine genişleyen bir kültür çevresi oluşturan yemek kültürünü anlatmak istiyoruz. İdeolojinin yemeği kavramıyla ise; değer, tutum vedavranışlarımızı şekillendiren dünya görüşümüzün biçimlendirdiği yemek kültürünü ifadeetmekteyiz. Bunlardan birincisi; tüketim toplumunu, diğeri ise bu yazının ana konusu olankültürel yeniden üretim alanını işaret etmektedir. İdeoloji ile kimlik arasında karmaşık amanihai olarak birbirini olumlayan bir ilişki olduğu söylenebilir. Aidiyet, meşruluk gibi referanslara dayanan bu ilişki önemli ölçüde tarihsel ve mekânsal olarak hep yeniden inşa edilir. Bu inşa süreçlerinde, beslenme ve yemek kültürünün göstergesel anlamlarına da yaygınbiçimde müracaat edilmektedir. Bu çerçevede söz konusu çalışmada; dinsel inançlar, ulus,sınıf, milliyetçilik, etnisite gibi kimlik kategorilerinin yemek kültürünü şekillendirmesi elealınmaktadır. Sonuç olarak, beslenme pratiklerinin içerdiği bütün geleneksel ve modern formların açıkya da örtük anlamları vardır. Bu anlamların oluşmasında, o topluluğun ideolojik tutumununbelirleyici bir rolü vardır. Dinsel, etnik, cinsel, ulusal her türden kimliğin bütün yaşama stratejileri aynı zamanda politik bir karakter taşır. Yemek kültürleri de bu mücadele alanlarınagöre pozisyon almakta ve dahası bu mücadelenin araçları haline gelebilmektedir.

The ideology of food or the food of ideology: Food culture in terms of identity

This study focuses on the ideology of food and food culture which has formed an expanding cultural environment in recent years. The food of ideology refers to the food culturewhich is shaped by values, attitudes and points of view determining our behaviors. Theformer points to the consumption society, while the latter refers to the feld of cultural reproduction which is the main topic of this paper. It can be said that there is a complex butreciprocally affrmative relationship between the ideology and the identity. This relationshipwhich relies on references like belonging and legitimacy is always rebuilt considerably historically and spatially. In these rebuilding processes, semiological meanings of eating and foodcultures are employed widely. In this framework, this paper deals with how identity categories such as religious beliefs, nationality, class, nationalism and ethnicity shape food culture.Consequently, all traditional and modern forms of eating practices have explicit or implicit meanings. The ideological attitude of a society has a determining role in forming of thesemeanings. Survival strategies of religious, ethnic, sexual, national and all kinds of identitieshave a political character, too. Food cultures also locate themselves according to these feldsof struggle, and moreover they can be the means of struggle themselves.

PDF

___

- Barthes, R.(2003), Çağdaş Söylemler, Metis Yayıncılık, İstanbul
- Bayart, J.-F.(1999), Kimlik Yanılsaması, Metis Yayıncılık, İstanbul
- Belge, M.(2001), Tarih Boyunca Yemek Kültürü, İletişim Yayınları, İstanbul
- Bober, P.P.(2003), Sanat, Kültür ve Mutfak, Kitap Yayınevi, İstanbul
- Boudan, C. (2006), Mutfak Savaşları, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Zubaida S.-Tapper R. (Ed) (2000), Ortadoğu Mutfak Kültürleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul
- Eagleton, T. (1996), İdeoloji, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Eroğlu, A.Hikmet, Ekmek Şarap Ayini (Eyharistiya) Konusunda Katolikler ve Protestanlar Arasındaki anlayış farklılıkları. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/779/9980. pdf
- Hobsbawm, Erik J.-Ranger T., Çev. Mehmet Murat Şahin, Geleneğin İcadı, Agora Kitaplığı, 2006, İstanbul
- Morris, B.(2004), Din Üzerine Antropolojik İncelemeler, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara
- Orkun, N.D.(2009), Küreselleşmenin Değiştirdiği Yemek Kültürü: İstanbul Beyoğlu:2002-2009, Doktora Tezi, Marmara üniversitesi
- Schivelbusch. W (2000), Keyif Verici Maddelerin Tarihi, Dost Yayınları, Ankara
- http://www.radikal.com.tr/yorum/italyada_etnik_yiyecek_fobisi_turkleri_vuru- yor-964601
- http://www.radikal.com.tr/hayat/pavlova_savasini_yeni_zelanda_kazandi-1031314
- http://www.aksam.com.tr/ekler/pazar/endiseli-modern-maklubeyle-tanisti--7867h/haber-7867
- http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/12010872_p.asp
- http://www.medyafaresi.com/yazi/284/onder-aytac-ahmet-hakan-maklube-davetini-ne - den-yapti.htm