Serpil CENGİZ AYGÜN, Sevinç GÜlÇİÇEK, Aysun Ezgi BÜLBÜL

Türkiye'de psikanalitik folklorun öncüsü: Seyfi Karabaş

Karşılaştırmalı İngiliz, Fransız ve Türk edebiyatı alanında eğitim alan Seyf Karabaş(1945-1998) Structure and Function in the Dede Korkut Narratives başlıklı doktora tez çalışmasından itibaren halk kültürüne ilgi duymuş ve folklor alanında pek çok yayın yapmış birakademisyendir. Amerika Birleşik Devletlerinden döndükten sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmış olan ve sıradışıhocalığıyla da bilinen Seyf Karabaş yapısalcı yaklaşımla ele aldığı Dede Korkut hikâyeleri,türküler, masallar, maniler ve kimi edebiyat metinlerini psikanalitik kuramla çözümleme denemeleri yaparak özellikle Bütüncül Türk Budunbilimine Doğru (1981) ve Dede KorkuttaRenkler (1996) kitaplarıyla Türkiyede psikanalitik folklorun öncüsü olmuştur. Bu çalışmada Seyf Karabaşı tanıyan on dört meslektaşı ve öğrencisiyle yapılan görüşmelerden çıkansonuçlar değerlendirilmiş ve Türkiyede psikanalitik folklorun öncü metinleri olarak ele alınabilecek Bütüncül Türk Budunbilimine Doğru (1981) ve Dede Korkutta Renkler (1996)kitapları analiz edilmeye çalışılmıştır.

The pioneer of psychoanalytic folklore in Türkiye: Seyfi Karabaş

Seyf Karabaş who studied on literature of English, French and Turkish comparatively,was interested in folklore when studying on his doctoral thesis titled Structure and Functionin the Dede Korkut Narratives. He published some books and many articles on folklore whenhe was teaching English literature courses at the Department of Foreign Language Educationin Middle East Technical University after he returned from United States of America. SeyfKarabaş was the pioneer of psychoanalytic folklore in Türkiye with his works Bütüncül TürkBudunbilimine Doğru (1981) and Dede Korkut ta Renkler (1996) in which Dede Korkut stories, traditional Turkish quatrains and folk songs were studied through structuralist methodand analysed by psychoanalytic theory. This article tries to achieve two goals: the frst oneis to understand Karabaş personality which affects his academic performance with interviewing his fourteen colleagues and students; and the second one is to examine his books asinitiating psychoanalitic approach in folklore studies in Türkiye.

PDF

___

Arısoy, Süleyman (1973) Folklor, Etnoğrafya ve Sanatta Freudism, Néo-Freudism. Folklora Doğru Dergisi, Ocak-Şubat, Sayı 27, 15-20.
Aygün Cengiz, Serpil - Gülçiçek, Sevinç - Bülbül, Aysun Ezgi (2014) Bütüncül Türk Budunbilimine Doğru - Dede Korkutta Renkler (Tanıtma Yazısı). Millî Folklor Dergisi, Cilt 13, Yıl 26, Sayı 102, 182-186.
Bronner, Simon J. (2007) The Meaning of Folklore -The Analytical Essays of Alan Dundes. Utah: Utah State University Press.
Cankara, Murat (2002) Dede Korkutta Renkler Üzerine . Millî Folklor Dergisi, 55, 110- 114.
Çobanoğlu, Özkuş (1999) Halkbilim Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş . Ankara: Akçağ Basım Yayın.
Dundes, Alan (1992) Introduction, Fire in the Dragon and Other Psychoanalytic Essays on Folklore içinde, Géza Róheim. New Jersey: Princeton University Press.
Ergin, Muharrem (2002) Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Gökçe, Yeşim (2002) «İlkel Toplumları Kapsamayan Bir Teori: Psikanaliz». Millî Folklor Dergisi, 55, 119-122.
Günay, Umay (1998) Dede Korkut Hikâyelerinde Karakterlerin Tahlili. Millî Folklor Dergisi, 37, 3-12.
Jones, Ernest (2007) Psikanaliz ve Folklor. (Çev.: B. Yılmaz). Millî Folklor Dergisi, 19(74), 104-115
Hüseyin Galib (2014) Freud Mesleği. Dergâh Giriş-Çeviriyazı-Dizin (III-IV. Cilt), s. 23- 26. Haz.: Arslan Tekin Ahmet Zeki İzgöer. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Karabaş, Seyf - Bear, Joshua (1996) Nasreddin Hoca Folk Narratives from Turkey. Ankara: Middle East Techical University.
Karabas, Seyf (1990) The Use of Eroticism in Nasreddin Hoca Anecdotes. Western Folklore , Vol. 49, No. 3 (Jul.), 299-305.
Karabaş, Seyf (1996) Dede Korkutta Renkler. Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
Karabaş, Seyf (1995) Ekinlerarası Hoşgörünün Kaynağı Olarak Halkbilgileri. Uluslararası Hoşgörü Kongresi Bildirileri, 10-12 Haziran, Antalya (s. 93-96).
Karabaş, Seyf (1993a) Türk Budunbilgisiyle Karikatürümüzde Saç Göstergesi. Gül Diken Mizah Kültürü Dergisi, Yaz, Sayı 1, 83-101.
Karabaş, Seyf (1993b) Dede Korkut ve Oğuz Kağanda Alplik . Halk Ozanlarının Sesi Dergisi, 5, 36-40.
Karabaş, Seyf (1992) Dede Korkut Anlatılarının Toplumsal İşlevi. Millî Kültür Dergisi, 91, 65-69.
Karabaş, Seyf (1981) Bütüncül Türk Budunbilimine Doğru. Ankara: ODTÜ Yayınları.
Karabaş, Seyf (1978) İnançlarımızda Manilerimizde İmge Bütünlüğü». Ulusal Kültür , Temmuz, 1, 55-63.
Karabaş, Seyf (Ocak, 1977a) Bir Mani Derlemesinin Düşündürdükleri. Halkbilimi, 23, 3-14.
Karabaş, Seyf (Mayıs, 1977b) Manilerin Simgesel Evreni. Halkbilimi, 27, 3-18.
Karabaş, Seyf (1977c) Düzenci Tipi ile Nasreddin Hoca. Halkbilimi, Ağustos, 30, 3-14.
Karabaş, Seyf (1976) Dilsel Budunbilim Ürünleri Çalışmaları Üstüne Notlar. Halkbilim i, Mart, 14, 5-13, 30.
Karabaş, Seyf (1975) Folklorun Tanımı. Türk Folklor Araştırmaları, Ağustos, 313, 7396-7397.
Karabaş, Seyf (1970) Kızılcıklar Oldu Mu. Türk Folklor Araştırmaları, Eylül, 254, 5734-5177.
Karabaş, Seyf (1969) İnce Giyerim, İnce. Türk Folklor Araştırmaları, Mart, 263, 5220- 5222.
Karabaş, Seyf - Yeşilçay, Yaşar (Haz.) (1977) Türkiyede Toplumsal Bilim Araştırmalarına Yaklaşımlar ve Yöntemler. Ankara: ODTÜ Türk Halkbilimi Topluluğu Yayınları.
Karakaş, Rezan (2013) Dede Korkut Hikâyelerinde Tutsaklıktan Kurtarma Motif ve Bey Oğulları Arasındaki İlişki. Turkish Studies, Volume 8/1, 1867-1879.
Korkmaz, Zeynep (2006) Dede Korkut Hikâyelerinde İnsan ve Doğa. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 657, 250-257.
Malinowski, Bronisław Kasper (1927) Sex and Repression in Savage Society. London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co. Sami Paşazade Sezai (2005) Sergüzeşt. Ankara: Elips.
Ruhi, Şükriye - Zeyrek, Deniz (Haz.) (2000) Seyf Karabaş Armağanı. Ankara: ODTÜ Yabancı Diller Eğitimi Bölümü.
KAYNAK KİŞİLER
(Görüşmelerin hepsi Mayıs, Haziran, Temmuz 2014te yapılmıştır.)
Bağçe, Hülya Yıldız (Yrd. Doç. Dr., ODTÜ, Görüşmeciler: Ezgi Bülbül, Bircan Yıldız)
Erkan, Boğaç (ODTÜ Yabancı Diller Eğitimi Bölümü mezunu, E ditör, Görüşmeci: Aysun Ezgi Bülbül)
Genç, Ömer (İngiliz Dili Eğitimi Bölümü mezunu, Yazar, Görüşmeci: Aysun Ezgi Bülbül)
İçöz , Nursel (Prof. Dr., ODTÜ, Görüşmeciler: Ezgi Bülbül, Bircan Yıldız, Remzi Polat)
Koç, Sabri (Prof. Dr., ODTÜ, Görüşmeciler: Aysun Ezgi Bülbül, Sevinç Gülçiçek)
Kutlu, M. Muhtar (Prof. Dr., Ankara Üniversitesi, Görüşmeci: Serpil Aygün Cengiz)
Oğuz, M. Öcal (Prof. Dr., Gazi Üniversitesi, Görüşmeciler: Serpil Aygün Cengiz, Sevinç Gülçiçek, Aysun Ezgi Bülbül, Eren Zencirden, Meryem Karagöz)
Onat Bayır, Gülin (ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü mezunu, özel sektör çalışanı, Görüşmeciler: Bircan Yıldız, Sevinç Gülçiçek, Aysun Ezgi Bülbül)
Özen, Çiğdem (ODTÜ Yabancı Diller Eğitimi mezunu, Öğretim görevlisi, Görüşmeci: Aysun Ezgi Bülbül)
Özer, Emek (ODTÜ Yabancı Diller Eğitimi Bölümü mezunu, Okutman, Görüşmeci: Aysun Ezgi Bülbül)
Soydam, Ece (ODTÜ ODTÜ İngilizce Öğretmenliği Bölümü mezunu, Belgesel yönetmeni, Görüşmeci: Aysun Ezgi Bülbül)
Tığlı, Oya (ODTÜ Sosyoloji Bölümü mezunu, Özel sektör çalışanı, M. Turanın konuyla ilgili görüşleri 23.05.2014te düzenlenen Türkiyede Psikanalitik Folklorun Öncüsü: Seyf Karabaş kolokyumuna katılımı sırasında alınmıştır.)
Turan, Metin ( Folklor/Edebiyat Dergisi Genel Yayın Yönetmeni, Görüşmeciler: Aysun Ezgi Bülbül, Sevinç Gülçiçek)
Yükselen Baysallı, Aslı (ODTÜ İngilizce Öğretmenliği Bölümü mezunu, Okutman, Görüşmeci: Aysun Ezgi Bülbül)
* Seyf Karabaş üzerine yaptığımız çalışmaya desteklerinden ötürü Eren Zencirden, Bircan Yıldız, Remzi Polata ve çalışmamızın içine incelikle yerleşen katkıları için Meryem Karagöze teşekkür ederiz.