Ahmet Hamdi Tanpınar'ın şiirlerinde devamlılık düşüncesi

Ahmet Hamdi Tanpınar, Tanzimatla birlikte Batılılaşma yolunda yeni bir yaşam biçimiseçilirken bir yandan edebiyatçıların Batı edebiyatını örnek alması gerektiğini kaçınılmazgörürken, öte yandan şairlerin kendi şiir kaynaklarıyla münasebetini kaybedip Fransız şiirinintakip ve taklitçisi durumuna düşmesine karşı çıkar. Türk şairinin köklerine dönmesini önerenTanpınara göre şiir kaynakları divan ve halk şiiridir. Tanpınar bütün kusurlarına rağmenYahya Kemale kadar Türk insanının ve dilinin divan şiirinde yaşadığını belirtir. Divanşiirini yalnızca Türk insanını ve dilini yaşattığı için değil aynı zamanda Türk klasiği olarakdeğerlendirilecek eserler de bunlar arasından çıktığı için önemser. Başta Fuzulî, Bâkî, Nedim, Galip, Nefî, Nailî, Neşatî olmak üzere birçok şairi yani divan şiirini Türk klasiği olarakdeğerlendirir. Tanpınar halk şiirini kaynaklardan biri olarak görse de bu şiirin sınırlayıcı vekısıtlayıcı yanlarına da dikkat çeker. Türk şiirinin devamlılık içinde değişmesi gerektiğiniönerir. Tanpınarın şiir ve kültürde devamlılık görüşü aslında Yahya Kemalinimtidâd düşüncesinin bir uzantısıdır. Tanpınarın değişerek devam etmek, devam ederek değişmekdüşüncesi ise Hilmi Yavuzda sürekli değişen içinde değişmeyeni; ârazlar içinde özü bulmakve bugüne ulaştırabilmek biçiminde sürer. Ahmet Hamdi Tanpınar, Batı şiirine kapılarınıaçmasına karşı gelmese de kendi kökleriyle ilişki kurmayan ve sürekliliğini kaybeden Türkşiirinin Henri Bergsonun ifadesiyle söylersek yaşam atılımı nı gerçekleştiremeyeceğini savunur. Tanpınar, şairlerin Batı taklitçiliğinden kurtulup kendini tekrar etmeden, seçme veayıklama yoluyla, kendi şiir geleneğiyle bağını sürdürmesi gerektiğini düşünür.

Thought of continuity in the poems of Ahmet Hamdi Tanpınar

While Ahmet Hamdi Tanpınar sees the men of letters taking the Western Literature asan example inevitable in the process of choosing a new lifestyle in the path to the Westernization with the Tanzimat, he opposes to the poets falling to the position of being followerand imitator of French Poetry with losing their ties with their own poetical roots. Tanpınarsuggests that the Turkish poetry should head back to its roots that comprise divan and folkpoetry. Tanpınar states that Turkish people and their language lived in the divan poetry untilthe works of Yahya Kemal despite its all defciency. And also it was given importance notonly because of it supplied an habitat to Turks and their languages but also literary works thatcan be labelled as Turkish classics are produced in this genre. He credits many poets, beingin the lead Fuzuli, Baki, Galip, Nef i and Neşati, or divan poems as the Turkish classics.Though Tanpınar sees folk poetry as one of the sources, he also underlines the restrictive anddelimitative sides of it. He defends that Turkish poetry should change in accordance with thecontinuity. Actually Tanpınar s idea of continuity in poetry and culture is a continuation ofYahya Kemal s idea of imtidâd. Tanpınar s idea of continuation with change and changewith continuation proceeds in Hilmi Yavuz s writing as fnding the changeless among thechanging, the essence among the signs and conveying it to today. Though Ahmet HamdiTanpınar does not object the idea of being open to the Western poetry, thinks the Turkishpoetry that does not maintain ties with its own poetic tradition cannot keep its, in HenryBergson s words, élan vital or creative evolution. Ahmet Hamdi Tanpınar thinks that thepoets should maintain their tie with their own poetic tradition without leaving themselves byescaping the imitation of the West through selection and sorting out.

___

  • ALPTEKİN, Turan, Ahmet Hamdi Tanpınar: Bir Kültür Bir İnsan, İletişim Yayınları, İstanbul 2010.
  • Bergson, hzl. Ali Osman Gündoğan, Say Yayınları, İstanbul 2007.
  • Gasset, José Ortega Y, Sistem Olarak Tarih, çev. Neyyire Gül Işık, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2011.
  • TANPINAR, Ahmet Hamdi, Edebiyat Üzerine Makaleler, hzl. Zeynep Kerman, Dergâh Yayınları, İstanbul 2000.
  • _. Ahmet Hamdi Tanpınar, “Medeniyet Değiştirmesi ve İç İnsan”, Yaşadığım Gibi, Dergâh Yayınları, İstanbul 2000.
  • _. Yahya Kemal, Dergâh Yayınları, İstanbul 2001.
  • _. Mücevherlerin Sırrı, hzl. İlyas Dirin-Turgay Anar-Şaban Özdemir, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2002.
  • _. Bütün Şiirleri, hzl. İnci Enginün, Dergâh Yayınları, İstanbul 2010.
  • Yahya Kemal, Aziz İstanbul, İstanbul Fetih Cemiyeti-YKY, İstanbul, 2005.
  • YAVUZ, Hilmi, “Gelenek, Değişen İçinde Değişmeyen’i Bulmak ve Bugüne Ulaştırabilmektir” Şiir Henüz, Est Non, İstanbul 1999.
  • _. “Tanpınar, Divan Şiiri’ni Reddetti m?”, Zaman, 27 Haziran 1999.