Fen Öğretiminde Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımının Öğrenci Tutumlarına ve Öğrenme Ortamına Etkileri

Problem Durumu: 2000 yılı Fen Bilgisi Öğretim Programı, öğrencilerin önceden var olan bilgilerini kullanarak bilgiyi yapılandırmalarını, aktif öğrenme yöntem ve tekniklerini kullanarak bilgiye ulaşmalarını, araştırmalar ve incelemeler yo- luyla da etkili ve anlamlı öğrenmeyi hedeflemektedir. Buna karşın, okulların çoğunda Fen Bilgisi derslerinin işlenişinde hala geleneksel yöntemler kullanıl- maktadır. Araştırmanın Amacı/Araştırma Soruları: Bu araştırmada, Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin tutumlarına ve sınıf içi organizasyonlarda rol alma düzeylerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın problemi İl- köğretim 6. sınıf Fen Bilgisi Dersinde yer alan “Vücudumuzda Neler var? Çev- remizi Nasıl Algılıyoruz?” ünitesinin yapılandırmacılık kuramına dayalı öğre- timinin, öğrencilerin tutumlarına ve sınıf içi organizasyonlarda rol alma düzey- lerine olan etkisi nedir? şeklinde belirlenmiştir. Araştırmanın Yöntemi: Araştırmada yarı deneysel desen kullanılmıştır. Uygula- mada; 25 kişilik deney grubuna yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı iş- birlikli öğrenme ve aktif öğrenme yöntemleri ile öğretim yapılmıştır. 23 kişilik kontrol grubunda ise geleneksel öğretim yapılmıştır. Uygulama öncesi ve son- rasında her iki gruba fen bilgisi dersine yönelik tutum ölçeği uygulanmıştır. Tu- tum ölçeği yanıtları SPSS 11.0 programında analiz edilmiştir Bunun yanında deney grubu öğrencileriyle yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Ayrıca deney grubundan rasgele seçilen 3 öğrenci de 3 farklı gözlemci tarafın- dan gözlemlenmiştir. Bulguları ve Sonuçları: Öğrencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutum ölçeğinden almış oldukları puanların ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak deney grubu lehine anlamlılık göstermektedir. İçerik analizinden elde edilen bulgula- ra göre öğrencilerin inceleme, araştırma ve gözlem yapma gibi uygulamaya yö- nelik olumlu tutum geliştirdikleri belirlenmiştir. Bu durum tutum puanlarında deney grubu lehine olan anlamlı farklılığı destekler niteliktedir. Araştırmada deney grubunda yer alan ve tesadüfî yollarla seçilmiş üç öğrenci, bağımsız üç gözlemci tarafından gözlenmiştir. Bu gözlem sonuçlarına göre öğ- rencilerin sınıf içinde rol alma düzeylerinin olumlu etkilendiği saptanmıştır. Cinsiyet açısından bakıldığında, deney grubu ile kontrol grubu öğrencileri ara- sında cinsiyete göre erkek öğrenciler lehine anlamlı farklılıklar söz konusudur. Öğrencilerin değerlendirme formundan almış oldukları puanların yüzdelerine bakıldığında, işbirlikli öğrenmenin öğrenciler üzerinde olumlu etkileri olduğu söylenebilir. Öneriler: Her konu öncesinde öğrencilerin ön bilgilerini ortaya çıkaracak etkin- liklerin yapılması, öğretim yaparken de bu ön bilgiler ile yenileri arasında bağ kurularak bilginin anlamlandırılması ve yapılandırılması önerilmektedir. Böy- lece anlamlı öğrenme de gerçekleştirilebilecektir.

The Effects of Constructivist Learning Approach on Attitudes and Learning Environment in Science Teaching

Background/Problem Statement: Science curriculum which was started to apply in 2000-2001 academic year aims pupils’ construct knowledge by using prior knowledge, reach information by using active learning methods and tech- niques, and effective and meaningful learning by inquiries. However, in most schools, science lessons are still being taught with traditional methods. Purpose/Objective/Research Question/Focus of Study: In this research, it is aimed to determine the effects of the constructivist learning approach on pupils’ atti- tudes and their level of taking role in class organizations. The problem of this research is defined as “What are the effects of the constructivist learning ap- proach on pupils’ attitudes and their level of taking role in class organizations by applying the unit “The structure of our body, How do we perceive our envi- ronment?” that is placed in 6th grade of science lesson in primary education. Methods: In this research, quasi-experimental design was used. In the application process, the 25 experimental group pupils were taught by cooperative and active learning methods which are based on constructivist approach. However, the 23 control group pupils were taught traditionally. Before and after the application, each group was submitted a science attitude scale. Answers of the attitude scale were analyzed by SPSS 11.0 program. In addition, semi-structured interviews were done with experimental group. Beside this, three students chosen randomly from experimental group were observed by three different observers. Findings/Results: There are significant differences in favor of the experimental group. From the findings of the content analyses, it is seen that students devel- oped positive attitudes, such as interest in investigation and observation. This situation shows why the experimental group had significant differences in atti- tude scores. In this research, three pupils were chosen randomly and observed by three independent observers. According to results, it is determined that pu- pils’ level of taking role in class activities developed positively. From gender perspective, it is seen that there are differences among the ex- perimental group and the control group in favor of male pupils. When it is looked at the percentage of the scores of the pupils’ evaluation form, it can be said that cooperative learning has positive effects on students. Conclusions/Recommendations: At the beginning of each topic, there should be an activity that would reveal the previous knowledge. It is recommended to con- struct knowledge by establishing the link between the previous information and the new one. So that meaningful learning can be realized.

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (1993). İşbirliğine dayalı öğrenme ve geleneksel öğretimin üniversite öğrenci- lerinin akademik başarısı, hatırda tutma düzeyleri ve duyuşsal özellikleri üzerindeki et- kileri. I. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 187-201.
Akpınar, E., ve Ergin, Ö. (2004). Yapılandırmacı kuram ve fen öğretimi. Dokuz Eylül Üniversi- tesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 15 ,108-113.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
Erdem, E. (2001). Program geliştirmede yapılandırmacılık yaklaşımı. Yayımlanmamış yüksek li- sans tezi, Hacettepe Üniversitesi.
Gagnon, G.W., & Collay, M. (2001). Designing for learning: Six elements in constructivist classrooms. California: Corwin Press.
Hamurcu, H., Günay, Y., ve Çetin, O. (2001). İlköğretim yedinci sınıf fen bilgisi öğretiminde kavram haritalarının kullanımı. X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 3, 1522-1532.
Jonassen, D.H. (1991). Toward a constructivist view of instructional design. Educational Technology, 30(10), 32-34.
Kaptan, F., ve Korkmaz, H. (2001). İlköğretimde fen bilgisi öğretimi: milli eğitim bakanlığı öğret- men el kitabı, modül 7. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
MEB. (2000). İlköğretim okulu fen bilgisi dersi (4, 5, 6, 7, 8. sınıf) öğretim programı. MEB Teb- liğler Dergisi, 63, 2518.
MEB. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı taslak baskısı. Ankara: Devlet Ki- tapları Müdürlüğü Basım Evi.
Moll, L. C. (1992). Vygotsky and education: Instructional implications and applications of sociohistirical psychology. Cambridge: Cambridge University Pres.
Perkins, D. (1999). The many faces of constructivism. Educational Leadership, 57(3), 6-11.
Sarıtaş, E. (2002). İşbirlikli ve geleneksel sınıflardaki başarılı ve başarısız problem çözücülerin kul- landıkları öğrenme stratejileri, tutumları ve edim düzeyleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Do- kuz Eylül Üniversitesi
Şahin, F., Öztuna, A., ve Sağlamer, B. (2001). İlköğretim ikinci kademe fen bilgisi dersinde “sinir hücresi”nin model yoluyla öğretiminin başarıya etkisi. Yeni Bin Yılın Başında Türki- ye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, 46-49.
Topçu, M.S. (2004). Sekizinci sınıf genetik-canlılarda üreme ve gelişme ünitelerinin öğreniminde ve öğretiminde karşılaşılan zorlukların tespiti. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
Turgut, H. (2001). Fen bilgisi öğretiminde yapılandırmacı öğretim yaklaşımı ile modellendirilmiş et- kinliklerin öğrencide kavramsal gelişime ve başarıya etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Von Glasersfeld, E. (1996). Introduction: Aspects of constructivism. In C. T. Fosnot (Ed.), Constructivism: Theory, perspectives and practice. 3-7. New York: Teachers College Press.
Vygotsky, L. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processe. In M. Cole (Ed.), MA: Harvard University Press.
Wilson, B. G. (1996). Constructivist learning environments : Case studies in Instructional design. In E. Cliffs (Ed.), N.J. : Educational Technology Publications.
Yanpar, Ş. T. (2001). Oluşturmacı yaklaşımın sosyal bilgiler dersinde bilişsel ve duyuşsal öğ- renmeye etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 1 (2), 463–482.