Türkiye’de Riskli İşler İçin Telafi Edici Ücret Farklılığı Uygulanıyor mu?

Telafi edici ücret farklılıkları teorisi, belirli bir işte işin ücreti ile riskleri, istenmeyen özellikleri ve hoşnutsuzlukları arasındaki ilişkiyi analiz eder. Teoriye göre işe dair riskler ya da hoşnutsuzluklar yükseldikçe o işte çalışanların ya da o endüstrideki ücretlerin de yükselmesi beklenir. Ancak söz konusu telafi edici ücret farklılığının ödenebilmesi için ülkedeki işsizliğin düşük olması gerekir. Bu çalışmanın amacı telafi edici ücret farklılıkları teorisini Türkiye için incelemektir. Bu amaç doğrultusunda işin risklerini göstermesi açısından iş kazaları değişkeni ile genişletilmiş endüstri düzeyinde bir ücret denklemi 2009-2015 dönemi için panel veri yöntemi kullanılarak tahmin edilmiştir. Elde edilen tahmin sonuçlarına göre, Türkiye’de iş kazalarının reel ücretler üzerinde istatistiksel olarak pozitif etkisi vardır. Ancak bu etki çok küçüktür. Bu sonucun temel nedeninin ülkedeki yüksek ve kronik işsizlik olduğu söylenebilir.

Is There Any Compensating Wage Differentials For Risky Jobs in Turkey?

Compensating wage differentials theory analyzes the relationship between the wages and the unpleasantness, risk, or other undesirable conditions of a particular job. According to this theory, when the risks of job rise, wages increase in the relevant industry. However, wage differentials are paid if the unemployment rates are low. The purpose of this study is to investigate the compensating wage diffeentials theory for Turkey. We estimate an industry level wage equation, that is augmented by the number of work accidents as a measure of the riskiness of the jobs. We employ panel data methods and use industry level data for the period 2009-2015. According to our results, there is a statistically significant positive effect of work accident on real wages in Turkey. However, the positive effect is very small. The main reason for this result might be the high and chronical unemployment in Turkey

PDF

___

Akın, L. (2012) “Sendikaların İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasına Katkısı”, Çalışma ve Toplum, 3, 101-124
Aksoy, M. A. (1983) “Türkiye Özel İmalat Sanayiinde Yoğunlaşma, Karlılık ve Ücret İlişkileri”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 10, 4, 367-386.
Arellano, M. ve S. Bond (1991) “Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations”, Review of Economic Studies, 58, 2, 277-297.
Arıtan, A. E.ve Ataman, M. (2017). “Kaza Oranları Hesaplamalarıyla İş Kazası Analizi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17, 239-246.
Baltagi, B.H. (2005) Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley & Sons Gmbh, West Sussex.
Biçerli, K. (2016) Çalışma Ekonomisi, İstanbul: Beta Basım A.Ş.
Borjas, J. G. (2015) Çalışma Ekonomisi (çev. Ç. E. Şahin, K. Gökten, Ü. Akçay), Bursa: Dora Yayıncılık.
Brown, C. (1980) “Equalizing Differences in the Labor Market”, Quarterly Journal of Economics, 85, 113-134.
Brue, L. S. ve McConnell, R. C. (1988) Contemporary Labor Economics, USA.
Camkurt, M. Z (2013) “Çalışanların Kişisel Özelliklerinin İş Kazalarının Meydana Gelmesi Üzerindeki Etkisi”. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 6, 70-101.
Canbey, V. (1998) Ücret Farklılıklarının Ekonomik Analizi: Türkiye Örneği, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ceylan, H. (2011) “Türkiye’deki İş Kazalarının Genel Görünümü ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması”, International Journal of Engineering Research and Development, 3, 2, 18-24.
Çakmak, İ. (2012) “İş kazası olayı nedir ve getirdiği haklar nelerdir?”, İş Kazaları ve Bilirkişilik Kitabı (der. Y. Bilge), 5-10. Ankara Üniversitesi.
ÇASGEM (2017) Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Algısı, 58, Ankara
Duman, A. ve Duman, A. (2016) “Türkiye’de Sendikal Üyeliğinin Kamu ve Özel Sektördeki Ücretler Üzerindeki Etkileri”, Çalışma ve Toplum, 48, 1, 11-30.
Duncan, G. ve Holmlud, B. (1983) “Was Adam Smith Right after All? Another Test of the Theory of Compensating Wage Differentials”, Journal of Labor Economics, 1,4, 366-79.
Elliott, F. R. (1997) Karşılaştırmalı Çalışma Ekonomisi (Çev. M. Beşeli, S. Erdoğdu, A. Geniş, F. Güngör ve G. Toksöz). Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 210. Ankara.
EUROSTAT (2018) https:^/ec.europa.eu/eurostat/home? (online data codes: hsw_n2_01 and hsw_n2_02) (10.11.2018)
Gittleman, M. ve Pierce, B. (2012) Inter-Industry Compensation Differentials, BLS Workıng Papers, Working Paper 453.
Guadalupe, M. (2007) “Product Market Competition, Returns to Skill, and Wage Inequality”, Journal of Labor Economics, 25, 3, 439-474.
Güven, A. ve Yeni, O. (2013) “Türkiye İmalat Sanayiinde Yoğunlaşma, Karlılık Ve Ücret İlişkisi: Yeniden”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, 2, 95-115.
Hamermesh, D. S ve Wolfe, J. R. (1990) “Compensating Wage Differentials and the Duration of Wage Loss”, Journal of Labor Economics, 8, 1, 175-97.
Hutchens, R. (1983) “Layoffs and Labor Supply”, International Economic Review, 24, 1, 37-55.
Karacan, E. ve Erdoğan Ö. N. (2011) “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğine İnsan Kaynakları Yönetimi Fonksiyonları Açısından Çözümsel Bir Yaklaşım”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 102-116.
Lordoğlu, K. (2013) Çalışma Ekonomisi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
Lucas, R. (1977) “Hedonic Wage Equations and Psychic Wages in the Returns to Schooling”, American Economic Review, 67, 4, 549-58.
MEB (2014) Mesleki Gelişim İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı, Ankara. http://www.megep.meb.gov.tr/mte_ program_modul/moduller/%C4%B0%C5%9F%20Sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20ve%20 G%C3%BCvenli%C4%9Fi.pdf, (27.10 2017).
Moore, M.J. ve Viscusu, W. K. (1988) “Doubling the Estimated Value of Life: Results Using New Occupational Fatality Data,” Journal of Policy Analysis and Management, 7, 3, 476-490.
Ocaktan, E. (2014) Meslek Hastalıkları. Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi ve Çalıştayı. Ankara.
SGK (2018) İstatistik Yıllıkları, 2007-2017 Yılları Arası Genel İstatistikler, (http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/ tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari (01.02. 2018). Smith, R.S. (1976) The Occupational Safety and Health Act: Its Goals and Its Achievements, Washington, DC: American Enterprise Institute.
Topaloğlu, S. ve Çınkı, F. (2014) İş Kazası ve Meslek Hastalığı, Ankara: TİSK Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu.
TÜİK (2016). İşgücü İstatistikleri, www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=24635, (29.11 2017).
TUİK (2018) Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri, http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1035 (30.03.2018).
Üçüncü, K. (2015) “2014 Yılı SGK İş Kazası İstatistiklerinin Analizi”, http://www.isteguvenlik.tc/2014%20 SGK%20Analiz.pdf (9.03.2018).
Veljanovski, C.G. (1978) The Economics of Job Safety Regulations: Theory and Evidence: Part I- The Market and Common Law, Oxford Center for Socio- Legal Studies, Wolfson College.
World Bank (2018). Data Bank, https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.DEFL.ZS, (25.03.2018).
Yılmaz, F. (2009) “İş Sağlığı ve Güvenliğinde Okul Eğitiminin Önemi: Modern Örnekler Işığında İş Sağlığı ve Güvenliği Lisans Eğitiminin Ülkemizde Uygulanabilirliği”, Kamu-İş Dergisi, 1, 11, 107-138.
Yılmaz, F. (2009) Avrupa Birliği ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği: Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının Etkinlik Düzeyinin Ölçülmesi, Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.