Milliyetçi ve Antikomünist ‘Millî Yol’ Dergisi’nin (1962) Bir Tahlil

1950’lerin ortasından itibaren Demokrat Parti iktidarını devirmek için Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde çeşitli cuntacı örgütlenmeler oluşmaya başlamıştır. Bunların önemli bir kısmı birleşerek 27 Mayıs 1960 tarihinde iktidarı devirmiş ve Millî Birlik Komitesi’ni (MBK) oluşturarak ülke idaresini üstlenmiştir. Ancak MBK üyelerinin 27 Mayıs Müdahalesi sonrası için ortak ve açık bir programının olmaması, üyelerin kimi anlaşmazlıklar yaşamasını beraberinde getirmiştir. Bu duruma MBK içerisindeki kimi kişi veya gruplara kendisini yakın hissetsin hissetmesin, Müdahale’den memnun ama sonrası gelişmelerden memnun olmayan kesimler ile MBK içerisinde yer bulamayan kişilerin varlığı da eklenince, yeni bir mücadele ortamı doğmuştur. Çeşitli öbekler, daha ziyade Müdahale sonrası ara dönemin sonlandığına işaret eden ve ülkede gidişatın tam olarak değilse bile ana hatlarıyla hangi yönde olacağına dair bir tablo yaratan 15 Ekim 1961 seçimleri sonrasında çeşitli araçlarla seslerini duyurmak için harekete geçmiştir. Millî Yol, bu öbeklerden birisi olarak 1962 yılının hemen başlarında yayına başlamıştır. MBK üyelerinden olup sonradan tasfiye edilen, Alparslan Türkeş’in yanında yer almıştır. 27 Mayıs Müdahalesi’nin ana amacından saptırıldığı düşüncesiyle kimi kişilere ve tutumlara eleştiriler yöneltmiş; sahiplenmiş olduğu Türkçü kimlik doğrultusunda sürece bir yön kazandırmaya çalışmıştır. Sürecin başka yöne evirilmesi yönünde hareket ettiğini düşündüğü ve Türklüğün varlığına karşı tehlike olarak gördüğü komünizmi, komünist ülkeleri, Türkiye’deki komünistleri ve onlarla ilişki içerisinde gördüğü kesimleri karşısına almıştır. Bu aynı zamanda onun siyasi, tarihî, iktisadi bütün değerlendirmelerinde antikomünist bakışı temel almasını ve Soğuk Savaş döneminin ikiliği içerisinde Amerika Birleşik Devletleri’nin tarafını seçmesini beraberinde getirmiştir.

An Analysis on the Nationalist and Anticommunist Magazine ‘Millî Yol (The National Path)’ (1962)

As from the mid-1950s, various junta organizations began to form within the Turkish Army to overthrow the ruling Democratic Party. A significant part of these merged together and overthrew the power on May 27, 1960, and formed the National Unity Committee (NUC) and took over the country's administration. However, the fact that the NUC members did not have a common and open program for the post-Intervention of May 27 created some disagreements among them. In addition to this, the presence of people who were content with the Intervention, some of which were close to some individuals or groups within the NUC, but who were not content with the post-developments, and those who cannot find a place in the NUC, had created a new challenge. After the elections of October 15, 1961, which signaled that NUC era ended and created a picture of the direction of the route in the country, some clusters took action to make their voices heard by various means. Milli Yol started publishing in early 1962 as one of these clusters. It was sided with Alparslan Turkes, who was one of the members of the NUC and was later discharged. With the thought that the Intervention was diverted from its main purpose, it criticized some people and attitudes; it tried to give direction to the process in line with the Turkism identity it owned. It confronted communism, the communist countries, the communists in Turkey and the segments it saw in relation to them, which he thought were trying to divert the process and which it saw as a danger to the existence of Turkishness. This also led it to base the anticommunist view on all his political, historical and economic evaluations and to choose the side of the United States in the bipolarity of the Cold War period.

___

  • Milli Yol
  • Yön
  • Cumhuriyet
  • AKAR Elif (2019) Türkiye'de Türkçülük, Turancılık ve Yargılamalar (1940-1950 Arası Dönem), Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • DELİORMAN Altan (1978) Tanıdığım Atsız, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
  • --------------------------- (2014) Atsız: Hayatı, Görüşleri, Eserleri, 2. bs., Berikan Yayınevi, Ankara.
  • DEMİREL Tanel (2016) Türkiye’nin Uzun On Yılı: Demokrat Parti İktidarı ve 27 Mayıs Darbesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Basım, İstanbul.
  • KARABULAK Ozan (2018) Atsız ve Türkçülüğün Yarım Asrı: Süreli Yayınlarda Türk Milliyetçiliğinin Seyri (1931-1974), Ötüken Neşriyat, İstanbul.
  • KOCA Bayram (2021) “Kürtler Aslında…”: Uç Sağın Kürtlere Bakışı, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • ÖZDAĞ Ümit (1997) Menderes Döneminde Ordu-Siyaset İlişkileri ve 27 Mayıs İhtilali, Boyut Kitapları, İstanbul.
  • SANLI Ferit Salim (2017) Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisinden Milliyetçi Hareket Partisi’ne -Tarihî Süreç, İdeoloji ve Politika- (1960-1969), Ötüken Neşriyat, İstanbul.
  • ------------------------ (2018) 27 Mayıs’ın “Zoraki Diplomatları”: 14’lerin Yurtdışı Faaliyetleri, Gazi Akademik Bakış Dergisi, Cilt 11, Sayı 23, 2018, ss. 221-248.
  • SEFERCİOĞLU Necmeddin (2008) Türkçü Dergiler, Türk Ocakları Ankara Şubesi Yayınları, Ankara.
  • TURGUT Hulûsi (1995) Türkeş’in Anıları: Şahinlerin Dansı, ABC Basın Ajans Yayınları, İstanbul.
  • YAVUZ Bülent - BÜLBÜL Mahmut Bülbül (2012) Çift Meclis Sistemi ve Türkiye, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 16, Sayı 1, 2012, ss. 217-260.
  • YILMAZ Murat (2018) Millî Yol Dergisinde Alparslan Türkeş İmajı, Doğumunun 100. Yılında Alparslan Türkeş’e Armağan, Ed. Saadettin Yağmur GÖNENÇ, Tuba TOMBULOĞLU, Berikan Yayınevi, Ankara, s. 163-180.