Ekim Seferberliği Kapsamında 1942 Yılında İstanbul Ve Ankara’da Bahçe Ziraati Uygulamaları

Türkiye İkinci Dünya Savaşı’nın dışında kalmış olmasına rağmen savaş, Türk ekonomisini ve toplumunu önemli derecede etkilemiştir. Nüfusunun büyük bir bölümü kırsal alanda yaşayan ve tarımla geçinen Türkiye, önemli ekonomik güçlükler yaşamıştır. Savaş yıllarında askeri harcamaların artması, üretimin ve ithalatın azalması halkın üzerinde ağır bir ekonomik yük oluşturmuştur. Enflasyon toplumda ekonomik bunalım oluşturmuş, ekonomik güçlerin askeri alana kaydırılması tarımsal üretimde azalmalara yol açmış, besin maddeleri sıkıntısı sonucunda karne uygulamaları başlamış, yer yer kıtlık yaşanmıştır. İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla savaş dışı kalmaya çalışan Türkiye seferberlik ilan etmiştir. Seferberlik ilanı dış tehditlere karşı milli müdafaa tedbiri olarak değerlendirilse de sonuçları itibariyle ülkede iaşe sorunu yaşanmasına yol açmıştır. Seferberlikle birlikte üretici sınıfın askere alınması hem askerin beslenmesi sorununu ortaya çıkartmış hem de ülkede iaşe sorunu yaşanmasına neden olmuştur. Bu sorun üzerine hükümet “en az iki misli ürün” parolasıyla ekim seferberliği başlatmıştır. Ekim seferberliğinde hükümet üreticiye tohumluk ve zirai alet yardımında bulunmuş, ülke topraklarının mümkün olduğu kadar boş bırakılmaması sağlanmaya çalışılmış; hatta ev, apartman ve okul bahçelerinde dahi çiçek yerine sebze meyve yetiştirilmiştir. Tarımsal üretimi arttırmak için çalışmalar yapılmış, üretimde bahçe ziraatinin de büyük rol oynadığını göz önünde tutan ilgili makamlar faaliyete geçmiştir. Halkın bahçelerinde gıda ihtiyaçlarının bir kısmını da olsa kendilerinin karşılaması gerektiği vurgulanarak üreticiler yurt çapında teşvik edilmiştir. Ziraat Vekaleti tohum, fide, teknik bilgi konusunda vatandaşlara yardımcı olmuştur. Alınan tedbirlerle boşta kalan her karış toprağın ekilmesi sağlanarak maksimum seviyede ürün elde edilmek istenmiştir.

Practices of Garden Agriculture in Istanbul and Ankara in 1942 within the Scope of Agricultural Mobilization

Although Turkey was out of World War II, the war had a significant impact on the Turkish economy and society. Turkey, which lived in rural areas and lived with agriculture for a large part of its population, has experienced significant economic difficulties. During the war, the increase in military spending, the decrease in production and imports created a heavy economic burden on the people. Inflation created an economic crisis in the society, the shift of economic forces to the military area caused decreases in agricultural production; as a result of the shortage of food items, card practices began; famine was experienced in some places. Turkey, which tried to remain out of war with the start of the Second World War, declared a mobilization. Although the declaration of mobilization was considered as a measure of national defense against foreign threats, it has led to a problem of food in the country as of its consequences. In addition to Mobilization, the recruitment of the productive class in the military sector has brought about the problem of feeding the military and also caused the problem of food in the country. Upon this problem, the government launched the agricultural mobilization with the password “at least twice the product”. During the agricultural mobilization, the government assisted the producer with seed and agricultural tools, tried not to leave the lands of the country empty as much as possible, and vegetables and fruits were grown instead of flowers even in the house, apartment and school gardens. Studies have been carried out to increase agricultural production and the relevant authorities have taken action considering that gardening also played a major role in production. Producers were encouraged throughout the country by emphasizing that the public should meet some of the food needs in their own gardens. Ministry of Agriculture has helped the citizens in respect of seeds, seedlings and technical information. With the measures taken, every empty land was ensured to be planted and the product was sought to be obtained at maximum level.

PDF

___

Akşam Gazetesi
Cumhuriyet Gazetesi
Düstur
Haber Gazetesi
İkdam Gazetesi
Resmi Gazete
Tan Gazetesi
TBMM Zabıt Ceridesi
Ulus Gazetesi
Ülkü Dergisi
Vatan Gazetesi
AKANDERE Osman (1998) Milli Şef Dönemi Çok Partili Hayata Geçişte Rol Oynayan İç ve Dış Tesirler 1938-1945, İz Yayıncılık, İstanbul.
AYDEMİR Şevket Süreyya (1993) İkinci Adam, C. II, Remzi Kitabevi, İstanbul.
AYDIN Mehmet Korkud (2017) Savaş Yıllarının Olağanüstü Bir Uygulaması: Toprak Mahsulleri Vergisinin Hayata Geçirilmesi, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, S. 12/26, ss: 1-20.
BORATAV Korkut (1982) Türkiye’de Devletçilik; Savaş Yayınları, Ankara.
CEM İsmail (1989) Türkiye’de Geri Kalmışlığın Tarihi, Cem Yayınevi, İstanbul.
DURU Bülent (2009) “1941: Kıtlık Yılında Milli Korunma Kanunu Uygulamaları”, Birgül Ayman Güler (Ed.), Açıklamalı Yönetim Zamandizini: 1940-1949, Türkiye Cumhuriyeti İdare Tarihi Araştırması, Ankara, ss. 159-224.
GOLOĞLU Mahmut (2012) Türkiye Cumhuriyeti Tarihi III 1939-1945 Milli Şef Dönemi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
GÖKBUNAR Ali Rıza- KAHRİMAN Hamza (2014). Karneli Yıllar Bir Savaş Maliyesi Uygulaması, Nobel Yayınları, Ankara.
GÜNEŞ Gönül (2013) İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Ankara’da Günlük Yaşam, Alter Yayıncılık, Ankara.
KOÇAK Cemil (1997) Siyasal Tarih (1923-1950), Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye 1908-1980, Yay.Yön. Sina Akşin, Cem Yayınevi, İstanbul.
KOÇAK Cemil (2007) Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945), C. II, İletişim Yayınları, İstanbul.
METİNSOY Murat (2007) İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye Savaş ve Gündelik Yaşam, Homer Kitapevi, İstanbul.
METİNTAŞ Mustafa Yahya-KAYIRAN Mehmet (2008) Refik Saydam Hükümetleri Döneminde Türkiye’nin Ekonomik Politikası (1939-1942), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, ss: 155-184.
ÖZBİL Alev (2015) Türkiye’de Savaş Ekonomisi Uygulaması Olarak Milli Korunma Kanunu (1940-1946), İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
ÖZER Sevilay (2012) İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Ekim Seferberliği, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 15, Bahar, ss: 31-49.
PAMUK Şevket (2015) Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
SHAW Stanford J.- SHAW Ezel Kural (2000) Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, C. II, E Yayınları, İstanbul.
TEKELİ İlhan- İLKİN Selim (2010) Cumhuriyetin Harcı Köktenci Modernitenin Ekonomik Politikasının Gelişimi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
TEKELİ İlhan- İLKİN Selim (2014) İktisadi Politikaları ve Uygulamalarıyla İkinci Dünya Savaşı Türkiye’si, C. II, İletişim Yayınları, İstanbul.
TEKELİ İlhan- İLKİN Selim (2014). Savaşın İçinden Geleceğine Yönelen İkinci Dünya Savaşı Türkiye’si, C. III, İletişim Yayınları, İstanbul. İstatistik Göstergeler (1923-2009), Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara 2010.
YENAL, Oktay. (2013). Cumhuriyet’in İktisat Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.