TENNÛRÎZÂDE MUSTAFA B. SUN‘ULLÂH’IN HAYATI VE HEDİYYETÜ’L-FUKARÂ ADLI ESERİNİN TRANSKRİPSİYONLU METNİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Özet Toplumlar tarih ve kültürlerine dair bilgileri, kendilerine miras bırakılmış olan eserlere borçludur. Kültürümüzde ilmî ve tarihî açıdan önemli bir yere sahip olan yazma eserlerin büyük bir kısmı hâlen keşfedilmeyi, incelenip değerlendirilerek literatürdeki yerini almayı beklemektedir. Böylesi eserlerin incelenip günışığına çıkarılması, dönem adına yapılacak olan çalışmaların şekillenmesine yardımcı olacaktır. Bununla birlikte bu eserler, dönem adına ışık tutmanın yanısıra o dönemde yaşamış bazı kimselerin hayat hikâyelerini okuyarak fikir dünyalarını incelemeyi ayrıca dün ile bugün arasında bir köprü kurabilmeyi de sağlamaktadır. Biz de bu bağlamda İstanbul Belediye Kütüphanesi Atatürk Kitaplığı’nda 1147 numara ile kayıtlı olan Tennûrîzâde Mustafa b. Sun‘ullâh’ın Hediyyetü’l-Fukarâ adlı eserinin transkripsiyonlu metnini ve genel bir değerlendirmesini yapmaya çalıştık. Öncelikle araştırmanın önemi, amacı ve yöntemi verilerek çalışmamızın yol haritasını çizdik. Sonrasında ise müellifin eserinden ve tabakat/tezkire kitaplarından hareketle Tennûrîzâde’nin hayatına dair elde edilen bulguları değerlendirerek; Hediyyetü’l-Fukarâ’nın fizikî özellikleri, dil ve üslûbu, tanıtımı ve bölümleri hakkında birtakım bilgiler verdik. Akabinde ise metinde kullanılan transkripsiyon harfleri gösterilerek metin oluştururken izlenilen yöntemlerden bahsedilip, metnin [1b]-[36a] şeklinde numaralandırılan varaklarının çeviri yazısını sunduk. Elde edilen iki nüsha (İstanbul nüshası -Atatürk Kitaplığı, Osman Ergin Yazmaları, nr. 1147- ve Ankara nüshası -06 Mil Yz A 3480-2-) karşılaştırılarak nüshalar arasındaki farkları (dipnotta) belirttik. Hazırlanan çalışma neticesinde tasavvufî bir metnin arka planında yatan düşüncenin daha da belirgin olacağı kanaatine vardık.

The Life of Tennûrîzâde Mustafa B. Sun‘Ullâh and the Transcriptional Text and General Evaluation of His Book Entitled Hediyyetü’l Fukarâ

Societies owe the knowledge about their history and culture to the works that have been bequeathed to them. A large part of the manuscripts that have an essential place in our culture from a scientific and historical point of view still expect to be discovered, studied, evaluated and taken their place in the literature. Examining such manuscripts and bringing them to the light will help shape studies to be done for the investigation of the era. These manuscripts, in addition to bringing light to the era, enable us both to understand ideas of some people who lived at that time by reading their life stories and to build a bridge between past and today. This study includes the transcriptional text and a general evaluation of Hediyyetü’l Fukarâ, registered in the Istanbul Municipal Library the Atatürk Bookshelf 1147 number, written by Mustafa b. Sun‘ullâh. In this study, firstly, we have drawn the plan of our study by giving information about importance, purpose, and method of the article. Then, based on the author's work and tabakat/tezkire books by evaluating the findings about Tennurizade's life, we gave some information respecting the physical characteristics, language and wording, introduction and certain parts of Hediyyetü’l-Fukarâ’s. And then, by showing the transcription letters used in the text; it was mentioned methods followed when writing text and the transcription of some the chapters, [1b] - [36a], was presented. After comparing two founded copies (Istanbul-Atatürk Bookshelf, Osman Ergin Manuscripts, nr. 1147 and Ankara -06 Mil Yz A 3480-2), the differences between the copies were revealed in the footnote. As a result of the prepared article, we have come to the conclusion that the idea which lies in the background of a Sufi text will be more obvious.

PDF

___

Aclûnî, İsmail b. Muhammed. Keşfü’l-hafâ ve müzilü’l-ilbâs. Beyrut: Darü’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1997.
Baş, Derya. “Yâfiî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/175-177. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail, el-Câmiü’s-sahîh, İstanbul 1981.
Bursalı Mehmed Tâhir. Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Meral Yayınevi 1975.
Çift, Salih. “Yahyâ b. Muâz”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/257-258. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Nîsâbûrî, Hakîm Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah. el-Müstedrek. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1990.
Kara, Mustafa. Eşrefoğlu Rumî, Ankara: TDV Yayınları, 2010.
Karadaş, Cağfer. “Ali el-Karî’nin Hayatı, Selef Akidesine Dönüş Çabası ve Eserleri”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/5 (1993), 287-299.
Köksal, M. Fatih, “Tennûrî-zâde Mustafa bin Sun‘ullâh’ın Hediyyetü’l-Fukarâ Adlı Eseri”, İbrahim Tennûri Sempozyumu. ed. Ali Çavuşoğlu. Kayseri 2011.
Müslim, Ebu’l-Hüseyn b. El-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. Sahîhu Müslim, haz. Sâlih b. Abdülazîz. Riyad: Dâru’s-Selâm, 2000.
Muslu, Ramazan. Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (18. Yüzyıl). İstanbul: İnsan Yayınları, 2003. Suyûtî, Celâluddîn Abdurrahman b. Ebî Bekr. el-Câmiu’s-sağîr. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1391.
Tennûrîzâde Mustafa bin Sun‘ullâh. Hediyyetü’l-fukarâ. Atatürk Kitaplığı, Osman Ergin Yazmaları, Numara 1147.
Tennûrîzâde Mustafa b. Sun‘ullâh. Hediyyetü’l-fukarâ, Ankara Milli Kütüphane, (06 Mil Yz A 3480-2).
Uludağ, Süleyman. “Serî es-Sakatî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/564-565. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
Uludağ, Süleyman. “Abdülkâdir-i Geylânî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/234-239. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
Ünver, İsmail. “Çevriyazıda Yazım Birliği Üzerine Öneriler”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 3/6 (2008), 1-46.
Vassâf, Hüseyin. Sefîne-i evliyâ, haz. Prof. Mehmet Akkuş-Prof. Ali Yılmaz, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2006.
Yıldırım, Ahmet. Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları. Ankara: TDV Yayınları, 2000.