BIST BANKA ENDEKSĠNDE YER ALAN MEVDUAT BANKALARININ FĠNANSAL PERFORMANSLARININ COPRAS YÖNTEMĠYLE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
Bankacılık sisteminin büyümesi, baĢta reel ekonomi olmak üzere ekonominin diğer sektörlerini karĢılıklı ve derinden etkilemektedir. Bankaların kırılgan ve riskli bir yapıya sahip olmaları, finansal yapılarını ve etkinliklerini sürekli takip etmeyi kaçınılmaz kılmaktadır. Tüm ekonomiler için önemli bir yere sahip kurumlar olan bankalar, ekonomik, sosyal ve politik iyileĢmede hayati rol oynamaktadır ve bu gerçek, bankaların performansının değerlendirilmesinin önemini vurgulamaktadır. ÇalıĢmanın amacı, 2009-2019 yılları arasında Borsa Ġstanbul (BIST) Banka Endeksi (XBANK)‘nde iĢlem gören 9 mevduat bankasının finansal performanslarını ölçmek ve karĢılaĢtırmaktır. ÇalıĢmadaki veriler için Türkiye Bankalar Birliği web sitesinde yer alan seçilmiĢ rasyolar kullanılarak COPRAS yöntemi uygulanmıĢtır. ÇalıĢmada Türkiye'deki bankacılık sektörünün genel yapısına ve finansal performans kavramına değinildikten sonra, kuruluĢların finansal performanslarını farklı yöntemlerle ölçen çalıĢmaları içeren literatüre değinilmiĢtir. COPRAS yöntemi ve kullanılacak finansal oranlar hakkında bilgi verildikten sonra, çalıĢmada yapılan analizler açıklanmıĢ ve analiz sonuçları değerlendirilmiĢtir. 2009-2019 yılları arasındaki analiz döneminde finansal performans açısından bankaların değiĢken performans sıralaması sergiledikleri görülmekle birlikte T. Garanti Bankası A.ġ. ve Akbank T.A.ġ.‘nin 2013 yılı hariç, yıllar itibariyle ilk üçte yer aldığını, ġekerbank T.A.ġ.‘nin ise yıllar itibariyle son üçte yer aldığını söylemek mümkündür. Sonuç olarak, likidite ve karlılık oranları yüksek olan bankaların performanslarının da iyi olduğu söylenebilir
EVALUATION OF THE FINANCIAL PERFORMANCES OFDEPOSIT BANKS IN THE BIST BANK INDEX WITH THE COPRASMETHOD
The growth of the banking system affects other sectors of the economy, especially the real economy, mutually and profoundly. The fragile and risky nature of banks makes it inevitable to constantly monitor their financial structures and activities. As institutions that have an important place for all economies, banks play a vital role in economic, social and political improvement and this fact emphasizes the importance of evaluating the performance of banks. The purpose of the study is to measure and compare the financial performances of 9 deposit banks traded in Borsa Istanbul (BIST) Bank Index (XBANK) between 2009-2019. The data for the study of the Banks Association of Turkey website located COPRAS method was applied using selected ratios. After work in reference to the general concept of structure and financial performance of the banking sector in Turkey, the establishment of financial performance measures referred to in the literature including studies using different methods. After giving information about the COPRAS method and the financial ratios to be used, the analyzes made in the study were explained and the analysis results were evaluated.In the analysis period between 2009-2019, although it is observed that banks displayed variable performance rankings in terms of financial performance, T. Garanti Bankası A.ġ. and Akbank T.A.ġ. are ranked in the top three by years, except for 2013, while ġekerbank T.A.ġ. is in the last three over the years. As a result, it can be said that banks with high liquidity and profitability ratios have good performances.
___
- Akgüç, Ö. (2007). Banka Yönetimi ve Performans Analizi (1. Baskı). Ġstanbul: ArayıĢ Basım ve Yayıncılık.
- AktaĢ, H. ve Kargın, M. (2007). Türk Bankacılık Sektöründek Yabancı ve Ulusal Bankaların Finansal Oranlar Açısından KarĢılaĢtırılması. Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F., 14 (2), 31-45.
- Altemur, N., Çev k, M. ve Karaca, S.S. (2019). Bı st 30 Endeksı nde ĠĢlem Gören Tı carı Bankaların Tops s Yöntemı le Fı nansal Performans Analı zı . IJBEMP- Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 3(1), 63-73.
- Aytekin, S. ve Sakarya, ġ. (2013). BIST‘de ĠĢlem Gören Gıda ĠĢletmelerinin TOPSIS Yöntemi ile Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 21, 30-47.
- BDDK, Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri, Eylül 2020, www.bddk.org.tr
- BektaĢ, S. (2020). Mevduat Bankalarının Fı nansal Performanslarının Sıralanması: Türk Mevduat Bankalarının Cr t c ve Ma rca Yöntemlerı yle Performans Analı zı . Akadem k İncelemeler Derg s , 15(2), 784-814.
- Chang, C.P. (2006). Managing Business Attributes and Performance for Commercial Banks. The Journal of American Academy of Business, 9 (1), 104-109.
- ÇalıĢkan, E. ve Eren, T. (2016). Bankaların Performanslarının Çok Kr terl Karar Verme Yöntem yle Değerlend r lmes . Ordu Ün v. B l. Tek. Dergisi, 6(2), 85-107.
- Dem rel , E. (2010). Tops s Çok Kr terl Karar Verme S stem : Türk ye‘dek Kamu Bankaları Üzer ne B r Uygulama. G r ş mc l k ve Kalkınma Dergisi. Journal of Entrepreneurship and Development, 39-51.
- Demirkol, Ö. F. ve Ġkvan, A. (2019). Fı nansal Oran Analı zlerı nı n Aras Yöntemı Kapsamında Değerlendı rı lmesı : Bı st Toptan ve Perakende Tı caret, Otel ve Lokanta Sektöründe Uygulama. Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 5(17), 145-157.
- Doğan, M. (2013). Katılım ve Geleneksel Bankaların F nansal Performanslarının KarĢılaĢtırılması: Türk ye Örneğ . Muhasebe ve Finansman Dergisi, 58, 175-188.
- Doğan, M. (2013). Measuring Bank Performance with Gray Relational Analysis: The Case of Turkey. Ege Akademik Bakış, 13(2), 215-225.
- Galdeano, D.M., Ahmer, U., Fati, M., Rehan, R. ve Ahmed, A. (2019). Financial Performance and Corporate Social Responsibility in the Banking Sector of Bahrain: Can Engagement Moderate?. Management Science Letters 9, 1529–1542.
- Günay, B. ve Ayyıldız, H. (2016). Fı rmaların Pazarlama Faalı yet Performans Düzeylerı nı n Çok Krı terlı Karar Verme Teknı klerı Ġle KarĢılaĢtırmalı Analı zı . International Journal of Economic and Administrative Studies, 18, 113-136
- Hazar, A., BabuĢcu, ġ., Tek ndal, M. A. ve Köksal M. O. (2017). Bankacılık Sektöründe Sermaye Yeterlı lı ğı Rasyosunu Belı rleyen Rı sklerı n Analı zı . Uluslararası İkt sad ve İdar İncelemeler Derg s , 20, 135- 150.
- Ho, C.T. ve Wu, Y.S. (2006). Benchmarking Performance Indicators for Banks Benchmarking. An International Journal, 13(1/2), 147-159.
- Kandemir, T. ve KarataĢ, H. (2016). Ticari Bankaların Finansal Performanslarının Çok Kr terl Karar Verme Yöntemler le Ġncelenmes : Borsa Ġstanbul‘da ĠĢlem Gören Bankalar Üzer ne B r Uygulama (2004-2014). İnsan ve Toplum Bı lı mlerı Araştırmaları Dergı sı , 5(7), 1766-1776.
- Karaca, S.S., Altemur, N. ve Çev k, M. (2019). Türkı ye‘dekı Mevduat Bankalarının Camels Analı zı le Fı nansal Performans Ölçümü. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 2(2), 130-148.
- Karapinar, A. ve Dogan, I. C. (2015). An Analysis on the Performance of the Participation Banks in Turkey. Accounting and Finance Research, 4(2), 24-33.
- Kaygusuz, M., Ersoy, B. ve Bozdoğan, T. (2020). CAMELS Değerlend rme S stem yle Bankaların F nansal Performanslarının TOPSIS Yöntem yle Anal z . İnsan ve Toplum B l mler Araştırmaları Dergisi, 9(1), 67-95.
- Lin, X. ve Zhang, Y. (2009). Bank Ownership Reform and Bank Performance in China. Journal of Banking & Finance, 33(1), 20–29.
- Mullıner, E., Smallbone, K., ve Malıene, V. (2013). An Assessment of Sustainable Housing Affordability Using A Multiple Criteria Decision Making Method. Omega, 41, 270-279.
- Ömürbek, V., Aksoy, E. ve Akçakanat, Ö. (2017). Bankaların Sürdürüleb l rl k Performanslarının Aras, Moosra Ve Copras Yöntemler Ġle Değerlend r lmes . Süleyman Dem rel Ün vers tes Vizyoner Dergisi, 8(19), 14-32.
- Parker, C. (2000). Performance Measurement. Work Study, 49(2), 63–66.
- Podvezko, V. (2011). The Comparative Analysis of MCDA Methods SAW and COPRAS. Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics, 22(2), 134-146.
- Saldanlı, A. ve Sırma, Ġ. (2014). Topsı s Yöntemı nı n Fı nansal Performans Göstergesı Olarak Kullanılabı lı rlı ğı . Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(41), 185-202.
- Santoso, A. L. ve Santasyacitta, I. G. (2020). Ownership Structure and Financial Performance of Islamic Bank in Indonesia. International Journal of Islamic Economics & Business Management in Emerging Market (IJIEBMEM), 1(1), 47-62.
- Sarıçalı, G. ve Kundakcı, N. (2016). AHP ve Copras Yöntemlerı ile Otel Alternatı flerı nı n Değerlendı rı lmesı . International Review of Economics and Management, 4(1), 45-66.
- SarıtaĢ, H., Uyar, K., S., G. ve Gökçe, A. (2016). Banka Karlılığı le F nansal Oranlar ve Makroekonom k Değ Ģkenler Arasındak Ġl Ģk ler n S stem D nam k Panel Ver Model le Anal z : Türk ye AraĢtırması. Eskı şehı r Osmangazı Ünı versı tesı , İİBF Dergı sı , 11(1), 87- 108.
- Seçme, N. Y., Bayrakdaroğlu, A. ve Kahraman, C. (2009), Fuzzy Performance Evaluation in Turkish Banking Sector Using Analytic Hierarchy Process and TOPSIS. Expert Systems with Applications, 36(9), 11699-11709.
- Sümer, G. (2016). Türk Bankacılık Sektörünün Tarı hsel Gelı Ģı mı ve AB Bankacılık Sektörü le KarĢılaĢtırılması. Gaz Ün vers tes İkt sad ve İdar B l mler Fakültes Derg s , 18(2), 485-508.
- ġ Ģman, B. ve Doğan, M. (2016). Türk Bankalarının F nansal Performanslarının Bulanık AHP ve Bulanık Moora Yöntemler Ġle Değerlend r lmes . Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F., 23(2), 353-371.
- Takan, M. (2001). Bankacılık Teori, Uygulama ve Yönetim (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Tezerg l, S.A. (2016). Vı kor Yöntemı le Türk Bankacılık Sektörünün Performans Analı zı . Marmara Ün vers tes İkt sad ve İdar B l mler Dergisi, 38(1), 357-373.
- Topak, M.S. ve Çanakçıoğlu, M. (2019). Banka Performansının Entropı ve Copras Yöntemı le Değerlendı rı lmesı : Türk Bankacılık Sektörü Üzerı ne Bı r AraĢtırma. İSMMMO- Mali Çözüm Dergisi, 29(154), 107- 132.
- Toraman, C., Ata, H.A. ve Buğan, M.F. (2015). Mevduat ve Katılım Bankalarının KarĢılaĢtırmalı Performans Analizi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 301-310.
- Uslu, A. (2019). Türk ye‘dek Yabancı Sermayel Bankaların CAMELS Anal z le Performanslarının Ölçümü. Muhasebe ve F nansman Dergisi, 82, 199-220.
- Uygurtürk, H. ve Soylu, N. (2016). G r Ģ m Sermayes Yatırım Ortaklıklarının L k d te ve Karlılık Performanslarının COPRAS Yöntem le Anal z . H t t Ün vers tes Sosyal B l mler Enst tüsü Dergisi, 9(2), 637-650.
- Yalçıner, D. ve Karaatlı, M. (2018). Mevduat Bankası Seç m Sürec nde Tops s ve Electre Yöntemler n n Kullanılması. Süleyman Dem rel Ün vers tes İkt sad ve İdar B l mler Fakültes Derg s , 23(2), 401- 423.
- Yurttadur, M. ve Dem rbaĢ, H. (2017). Türk ye‘de Bulunan Katılım Bankaları ve Özel Sermayel Mevduat Bankalarının F nansal Performanslarının KarĢılaĢtırılması. İGÜ Sos. B l. Derg s , 4(2), 89- 117.
- Zavadskas, E. K., Kaklauskas, A., Peldschus, F. ve Turskis, Z. (2007). Multı-Attrıbute Assessment Of Road Desıgn Solutıons By Usıng The Copras Method. The Baltic Journal Of Road and Bridge Engineering, 2(4), 195– 203.