YOKSULLUK VE GELİR EŞİTSİZLİĞİNİN DİNAMiKLERİ: SEÇİLMİŞ AVRUPA VE MERKEZ ASYA ÜLKELERi ÜZERiNE DİNAMİK PANEL VERİ ANALİZİ

Öz Bireylerin temel gereksinimlerini karĢılayamaması ya da temel gereksinimlerini karĢılasa bile toplumsal seviyenin gerisinde kalmak olarak tanımlanan yoksulluk, aynı zamanda kaynak yetersizliğinden de kaynaklanmaktadır. Gelirin, bireyler, gruplar ve bölgeler arasındaki dağılımında oluĢan farklılıklar ise gelir eĢitsizliği olarak tanımlanmaktadır. Gelir eĢitsizliği nüfusun tamamını içermesi nedeniyle yoksulluktan daha kapsamlı bir kavramdır. Ancak yoksulluk ve gelir dağılımı hem doğrudan hem de dolaylı olarak birbirleriyle iliĢki içerisindedir. Gelir dağılımındaki adaletsizlik arttıkça, yoksulluk oranı da aynı Ģekilde artar. Sağlık harcaması, eğitim, istihdam düzeyi, demografik yapı, sosyoekonomik geçmiĢ, gelir düzeyi, enflasyon ve ekonomik krizler ve globalleĢme gibi yoksulluğu ve gelir dağılımını etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Gelir dağılımındaki adaletsizlik ve yoksulluk hem geliĢmiĢ hem de geliĢmekte olan ülkelerin temel problemleri arasında yer almaktadır. Toplumsal refah düzeyini arttırmak için gelirin adaletli bir Ģekilde dağılımı gerekmektedir. Bu çalıĢmanın amacı yoksulluk ve gelir dağılımı iliĢkisini açıklayarak bunlara temel oluĢturan dinamikleri belirlemektedir. Bu amaçla 2000-2016 dönemi için seçilmiĢ Avrupa - Merkez Asya bölgesi üst-orta gelir grubu ülkelerinde yoksulluk ve bileĢenleri üzerine dinamik panel veri analizi yapılmıĢtır. Analiz sonuçlarına göre yoksulluk ve gelir eĢitsizliği arasındaki iliĢki pozitif ve istatistiki olarak anlamlı çıkmıĢtır. Gelir eĢitsizliğindeki artıĢ yoksulluğu da arttırmaktadır. Bunun yanı sıra nüfus yoğunluğu, iĢsizlik oranı ve döviz kurunun yoksulluğu pozitif, milli gelir, enflasyon ve sağlık harcamalarının ise yoksulluğu negatif olarak etkilediği tespit edilmiĢtir. GĠNĠ, Milli gelir, iĢsizlik, döviz

Anahtar Kelimeler:

Yoksulluk, gelir eĢitsizliği, panel veri analizi, gini, büyüme. Jel Kodları: D63, I32

PDF

___

AK, F., (2010), “Inequality, Income, And Poverty: Compartive Global Evidence”, Soc Sci Q, 91(5), 1432-1446.
AKTAN C.C. ve VURAL İ.Y. (2002), Gelir Dağılımında Adaletsizlik ve Gelir Eşitsizliği: Termonoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri, Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Hakiş Federasyonu Yayınları, Ankara.
ALKİN, E., (1995), Türkiye’de Gelir Dağılımı, Yeni Türkiye, 141-144.
APERGIS N., DİNCER, O. ve PAYNE, J. E., (2011) On The Dynamics Of Poverty And Income Inequality In Us States, Journal Of Economic Studies, Vol. 38(2), 132-143.
ARI, A. ve ZEREN, F. (2011), CO2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme: Panel Veri Analizi, Yönetim ve Ekonomi, C:18(2), 37-47
BALCI İZGİ, .B. ve ALYU, E. (2018), Yoksulluk ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği: OECD ve AB Ülkeleri Panel Veri Analizi, Gaziantep Üniversitesi Journal Of Social Sciences, 17(3), 988-996.
BELLÙ, L. G. (2005). Charting Income Inequality The Lorenz Curve, EASYPol On– line Resource Materials for Policy Making, Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).
CHEN K.M. ve WANG, T.M. (2015), Determinants Of Poverty Status in Taiwan: A Multilevel Approach, Social İndicators Research, Vol:123,371-389.
ÇALIŞKAN, İ. (2010), Türkiye’de Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk, Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı:59/2, 89-132.
DAĞDEMİR, Ö. (1998), Ekonomik Kalkınma Sürecinde Gelir Eşitsizliği Sorunu ve Makro Ekonomik Göstergeler, Ekonomik Yaklaşım, 9(30), 41-58.
DİNLER Z. (2011), İktisada Giriş, Ekin Yayınevi, Bursa.
DOLLAR, D. Ve KRAAY, A. (2002), Growth Is Good For The Poor, Journal of Economic Growth, Vol. 7, 195-225.
EĞİLMEZ, M, ve KUMCU, E. (2005) Ekonomi Politikası, Remzi Kitabevi, İstanbul.
ERKAL, G, AKINCI, M. ve YILMAZ, Ö. (2015), Yoksulluk, Gelir Eşitsizliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Seçilmiş Doğu Avrupa Ve Latin Amerika Ülkeleri İçin Ampirik Bir Analiz, TİSK Akademi, 1, 66-87.
FELDSTEİN, M. (1999),Reducing Poverty, Not Inequality, Puclıc Interest, Vol:137,33- 41.
HASSAN, S.A. ZAMAN, K. ve GUL, S. (2015), The Relationship Between GrowthInequality-Poverty Triangle And Environmental Degradation: Unveiling The Reality, Arab Economics And Business Journal 10, 57-71.
KANBUR, R. (2005), Growth, Inequality, And Poverty: Some Hard Questions, Journal of International Affairs, Vol. 58, 224-32.
KARLUK, R. (2009), Cumhuriyetin İlanından Günümüze Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşüm”, Beta Yayınları, İstanbul.
KÖK, R. ve İİMİEK, N. Panel Veri Analizi”, 03.08.2018 tarihinde Dokuz Eylül Üniversitesi http://debis.deu.edu.tr/userweb//recep.kok/dosyalar/panel2.pdf. Adresinden Alındı.
RAVALLION, M. (2005), “A Poverty Inequality Trade-Off?”, World Bank Policy Research Working Paper, 3579.
TOPUZ, S.G. ve YILDIRIM, K. (2017), Gelir Eşitsizliğinin Büyüme Üzerindeki Etkisi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimiler Dergisi, Cilt:17(3), 57-72.
WADE, R. H. (2001). “The Rising Inequality of World Income Distribution”, Finance and Development, Vol: 38(4), 37–39.