ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE RUH SAĞLIĞI BELİRLEYİCİSİ OLARAK BAĞLANMA STİLLERİNİN İNCELENMESİ

Öz Bağlanma stilleri ile psikolojik uyum arasındaki ilişkinin ele alındığı birçok araştırma bulunmaktadır. İnsanların, ihtiyaç duyduklarında önemli bağlanma figürlerinden yakınlık aramaya motive oldukları ve doğuştan gelen psikobiyolojik bir sistemle doğduğunu iddia eden Bowlby’nin bağlanma teorisi, normal gelişimin yanı sıra psikopatolojinin oluşumunu açıklamada da dikkate alınan etkili bir kuramdır. Psikopatolojinin altında yatan gelişimsel sürecin doğasının anlaşılmasına katkıda bulunmayı hedefleyen bu çalışma, üniversite öğrencilerinin bağlanma stillerinin çeşitli psikolojik belirtilerle ilişkisini ve bağlanma stillerinin zihinsel bozukluklarını öngörme düzeylerini incelemeyi amaçlamaktadır. İlişkisel tarama yönteminin kullanıldığı çalışma, 17-27 yaş (Ort.=20,54, S=1,36) arasındaki 227 kız (%70,3) ve 96 erkek (%29,7) olmak üzere toplam 323 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara Kısa Semptom Envanteri ve Üç Boyutlu Bağlanma Stilleri Ölçeği uygulanmıştır. Güvenli bağlanma stili bazı psikolojik belirtilerle negatif korelasyon gösterirken, kaçıngan bağlanma stili bazı psikolojik belirtilerle pozitif korelasyon göstermiştir. Kaygılı-kararsız bağlanma stili ile bütün psikolojik belirtiler arasında ise pozitif korelasyonlar saptanmıştır. Yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre kaygılı-kararsız bağlanma stilinin bütün psikolojik belirtiler için en önemli yordayıcı değişken olduğu, güvenli ve kaçıngan bağlanma stillerinin ise bazı psikolojik belirtiler için yordayıcı değişken olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca cinsiyet ve psikolojik yardıma ihtiyaç duyup duymama değişkenleri açısından gruplar arasında fark olduğu bulunmuştur. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde bağlanma stillerinin psikolojik belirtiler için bir risk faktörü olarak değerlendirilebileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

psikolojik belirtiler, bağlanma stilleri

PDF

___

AINSWORTH, Mary DS ve BELL, Simon M, (1970). Attachment, exploration, and separation: Illustrated by the behavior of one-year-olds in a strange situation. Child Development, XLI,1:49–67.
AINSWORTH, Mary DS, BLEHAR, Mary C, WATERS, Everett ve WALL, Sally, (1978). Patterns of attachment. A psychological study of the strange situation. Halsted (Wiley), NJ: Lawrence Erlbaurn.
ALGAN, Ayşegül G ve İENDIL, Gül, (2013). Okul öncesi çocuklar ve ebeveynlerinin bağlanma güvenlikleri ile çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişkiler. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, XXXIII, 1: 55-68.
AYDOĞDU, Hilal ve ÇAM, Mahire O, (2013). Comparison of attachment styles, parent attitudes and social supports of normal adolescents and those diagnosed with substance use disorder/Madde kullanim bozuklugu olan ve olmayan ergenlerin baglanma stilleri, anne baba tutumlari ve sosyal destek algilari yonunden karsilastirilmasi. Journal of Psychiatric Nursing, IV, 3:137-145.
BATIGÜN, Ayşegül D ve BÜYÜKİAHİN, Ayda, (2008). Alexityhmia: Psychological symptoms and attachment styles. Klinik Psikiyatri, XI, 3:105-14.
BERRY, Katherine, BARROWCLOUGH, Christine ve WEARDEN, Alison, (2008). Attachment theory: a framework for understanding symptoms and interpersonal relationships in psychosis. Behaviour Research and Therapy, XLVI:1275–1282.
BERGNER, Raymond M, (1997). What is psychopathology? And so what?. Clinical Psychology: Science and Practice,IV, 3:235-248.
BOSMANS, Guy, BRAET, Caroline veVAN VLİERBERGHE, Leen, (2010). Attachment and symptoms of psychopathology: early maladaptive schemas as a cognitive link? Clinical Psychology & Psychotherapy, XVII, 5:374-385.
BOWLBY John, (1958). The nature of the child’s tie to his mother. Int J Psychoanal, XXXIX:350- 373.
BOWLBY, John (1969). Attachment and loss: Attachment (Vol.12). London: Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis.
BOWLBY, John (1973). Attachment and loss: Separation: Anxiety and anger (Vol. 2). London: Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis.
BOWLBY John, (1979). The Making and Breaking of Affectional Bonds. London: Tavistock Publications.
BRENNAN, Katharine A ve SHAVER, Phillip R, (1998). Attachment styles and personality disorders: Their connections to each other and to parental divorce, parental death, and perceptions of parental caregiving. Journal of personality, LXVI, 5:835- 878.
COHN, Deborah A, COWAN, Philip A, COWAN, Carolyn P ve PEARSON, Jane, (1992). Mothers' and fathers' working models of childhood attachment relationships, parenting styles, and child behavior. Development and psychopathology, IV, 3:417- 431.
COOPER, M, Lynne, SHAVER, Philip R ve COLLİNS, Nancy L. (1998). Attachment styles, emotion regulation, and adjustment in adolescence. Journal of personality and social psychology, 74(5), 1380.
CÖMERT, Itır T ve ÖGEL, Kültegin (2014). Madde Kullanan Ergenlerin Bağlanma Stilleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, I,1:9-40.
CRAWFORD, Thomas N, LİVESLEY, John W., JANG, Karry L., SHAVER, Philip R., COHEN, Patricia ve GANİBAN, Joddy, (2007). Insecure attachment and personality disorder: A twin study of adults. European Journal of Personality: Published for the European Association of Personality Psychology, XXI, 2:191-208.
DEROGATİS, Leonard R ve MELİSARATOS, Nick, (1983). The Brief Sympton Inventory: An Introductory Report. Psychological Medicine, XIII,3:595-605.
DOINITA, Nanu E ve MARIA, NijloveanuD, (2015). Attachment and parenting styles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, CCIII:199-204.
ERÖZKAN, Atılgan, (2004). Lise öğrencilerinin bağlanma stilleri ve yalnizlik düzeylerinin bazi değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, IV,2:155-175.
ERZEN, Evren, (2016). Üç boyutlu bağlanma stilleri ölçeği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII, 3:1-21.
FEARON, R Pasco, BAKERMANS‐KRANENBURG, Marian J, VAN IJZENDOORN, Marinus H, LAPSLEY, Anne-Marie ve ROISMAN, Glenn I, (2010). The significance of insecure attachment and disorganization in the development of children’s externalizing behavior: a meta‐analytic study. Child development, LXXXI, 2:435-456.
GEZEN, Mine ve ORAL, Esat T, (2013). Kadin Siginma Evinde Yasayan Kadinlar Ile Siddet Gördügü Evde Yasamaya Devam Eden Kadinlarin Baglanma Biçimlerinin Ve Ruhsal Belirti Düzeylerinin Incelenmesi/Attachment styles and degree of the psychological symptoms in women staying in a shelter for battered women or in their home where they were exposed to violence. Dusunen Adam, XXVI, 1:65-71.
GUTTMANN-STEINMETZ, Sarith ve CROWELL, Judith A, (2006). Attachment and externalizing disorders: A developmental psychopathology perspective. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, XLV, 4:440-451.
KARAVASILIS, Leigh, DOYLE, Anna B ve MARKIEWICZ, Dorothy, (2003). Associations between parenting style and attachment to mother in middle childhood and adolescence. International Journal of Behavioral Development, XXVII, 2:153- 164.
KESKİN, Gülseren ve ÇAM, Olcay, (2008). Ergenlerin ruhsal durumlari ve anne baba tutumlari ile baglanma stilleri arasindaki iliskinin incelenmesi/Relationship between mental health, parental attitude and attachment style in adolescence. Anadolu psikiyatri dergisi, IX, 3:139-147.
KESEBİR, Sermin, KAVZOĞLU, Semine Ö ve ÜSTÜNDAĞ, Mehmet F, (2011). Bağlanma ve psikopatoloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, III, 2:321-342.
MAIN, Mary, (1990). Cross-cultural studies of attachment organization: Recent studies, changing methodologies, and the concept of conditional strategies. Human development, XXXI, 1:48-61.
MAIN, Mary ve Solomon, Judith, (1990). Procedures for identifying infants as disorganised/disoriented during the Ainsworth Strange Situation.In GREENBERG, Mark T, CICCHETTI Dante ve CUMMINGS E. Mark, (Eds.), Attachment in the preschool years. Chicago, IL: University of Chicago Press.
MIKULINCER, Mario ve SHAVER, Philip R. (2012). An attachment perspective on psychopathology. World Psychiatry, XI, 1:11-15.
PICKERING, Laura, SIMPSON, Jane ve BENTALL, Richard P, (2008). Insecure attachment predicts proneness to paranoia but not hallucinations. Personality and Individual Differences, XLIV, 5:1212-1224.
ROSENSTEIN, Diana S ve HOROWITZ, Harvey A, (1996). Adolescent attachment and psychopathology. Journal of consulting and clinical psychology, LXIV, 2:244-253.
SARKAR, Jaydip ve ADSHEAD, Gwen, (2006). Personality disorders as disorganisation of attachment and affect regulation. Advances in Psychiatric Treatment, 4:297-305.
SAVAŞIR, Işık ve İAHİN, Nesrin H. (1997). Bilişsel –Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
SEZER, Özcan, (2010). Ergenlerin Kendilik Algılarının Anne Baba Tutumları ve Bazı Faktörlerle İlişkisi (ss. 1-19). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VII, 1:1-19.
SOYSAL, A Şebnem, BODUR, Şahin, İŞERİ, Elvan veİENOL, Selahattin, (2005). Bebeklik dönemindeki bağlanma sürecine genel bir bakış. Klinik Psikiyatri, VIII, 2:88- 99.
SÜMER, Nebi, ÜNAL, Süheyla, SELÇUK, Emre, KAYA, Burhanettin, POLAT, Ruhcan ve ÇEKEM, Bülent, (2009). Baglanma ve Psikopatoloji: Baglanma Boyutlarinin Depresyon, Panik Bozukluk ve Obsesif-Kompulsif Bozuklukla Iliskisi/Attachment and Psychopathology: Relationship between Adult Attachment and Depression, Panic Disorder, and Obsessive Compulsive Disorder. Türk Psikoloji Dergisi, XXIV, 63:38- 45.
ŞAHİN, Nesrin H veDURAK, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri’nin Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, IX, 31:44-56.
ŞAHİN, N.H., DURAK Batıgün, A., UĞURTAŞ, Sinem, (2002). Kısa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler İçin Kullanımının Geçerlik, Güvenilirlik ve Faktör Yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi, XIII ,2:125-135.
ŞENKAL, İpek ve IŞIKLI, Sedat, (2015). Çocukluk çağı travmalarının ve bağlanma biçiminin depresyon belirtileri ile ilişkisi: Aleksitiminin aracı rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, XXVI, 4:261-67.
TAYLOR, Richard E, MANN, Anthony H., WHITE, Naomi J ve GOLDBERG, David P, (2000). Attachment style in patients with unexplained physical complaints. Psychological medicine, XXX, 4:931-941.
TÜZÜN, Olcay ve SAYAR, Kemal, (2006). Bağlanma kuramı ve psikopatoloji. Düşünen Adam, XIX, 1:24-39.
WAKEFIELD, Jerome C, (1992). The concept of mental disorder: on the boundary between biological facts and social values. American Psychologist, XLVII, 3:373-388.
West, Malcolm, Rose, M. Sarah ve Sheldon-Keller, Adrienne, (1994). Assessment of patterns of insecure attachment in adults and application to dependent and schizoid personality disorders. Journal of Personality Disorders, VIII, 3:249-256.
WORLD HEALTH ORGANIZATION-WHO | World health report - archive. The world health report 2001- Mental Health: New Understanding, New Hope. http://www.who.int/whr/previous/en/ (Erişim Tarihi: 12.02.2018).