TÜRKİYE’YE YÖNELİK İNSAN KAÇAKÇILIĞI VE ÇANAKKALE ÖRNEĞİ
Öz Bu çalışmada, mülteci, sığınmacı kavramlarının anlamları, mülteciliğin tarihsel gelişimi, Türkiye’deki mültecilik olgusu, mültecilerle ilgili Türkiye’deki hukuki düzenlemeler anlatılmaya çalışılmıştır. Ayrıca önemli transit geçiş noktalarından biri olan Çanakkale’de bulunan mülteci ve sığınmacıların genel problemleri, sosyal hayata uyumu, kültürel entegrasyonu, yaşam şartları ele alınmıştır. Çalışma bağlamında Türkiye’de yaklaşık olarak 3.9 milyon mülteci bulunmaktadır. Çanakkale genelde Midilli adasına transit geçiş için kullanılan bir güzergâhtır. Buna rağmen Çanakkale’de resmi kayıtlara giren 268 mülteci yaşamaktadır. Bu rakam yaklaşık olarak Türkiye ortalamasının % 5’lik bir dilime tekabül etmektedir. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre son zamanlarda Çanakkale’ye doğru yapılan kaçak göç ve sığınma faaliyetleri artırmıştır. Bu faaliyetler kaçak sığınmacı ve transit geçişle yöreye yılda 1500 ile 2500 mültecinin yasa dışı yollarla girdiğini belirtmektedir. Aynı zamanda son zamanlarda kaçak bot ve teknelerle geçmeye çalışan mültecilerin ölüm sayısı giderek artmaktadır. Çanakkale’deki mülteciler açısından değerlendirilmesi gereken önemli bir unsur çalışma ve yaparak yaşayarak kazanım elde etme gereksinimidir. Kente daha önce gelen akraba, tanıdık ve hemşerilerin daha sonra gelenlerin meslek, iş ve ikamet edecek olanlar üzerindeki rolleri ön plana çıkmaktadır. Kentsel alanların talep ettiği vasıflara ve eğitime sahip olmayan bu kişilerin iş bulmada en önemli güvenceleri Birleşmiş Milletler ve Türkiye Cumhuriyetinin sağladığı sığınmacı haklarıdır. Mülteciler ilde ucuz işgücü olarak değerlendirilmekte iş arayanlar için olumsuz bir durum oluşturmaktadırlar.
___
- ANDERSON, Benedict (1993), Hayali Cemaatler-Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması,
İstanbul: Metis Yayınları
- ATABAY, Mithat (2006), Cumhuriyet Döneminde Çanakkale’ye Göçler, Çanakkale
Araştırmaları Türk Yıllığı, Çanakkale
- AĞIR, Osman ve SEZİK, Murat (2015), Suriye’den Türkiye’ye Yaşanan Göç
Dalgasından Kaynaklanan Güvenlik Sorunları. Birey Ve Toplum, Bahar 2015, Cilt:5,
Sayı: 9.
- BAL, Hüseyin (2008), Kent Sosyolojisi, Isparta Fakülte Kitabevi.
- TOZLU, Büke (2016), 20.05.2016 Tarihli Asam’ın Psikoloğu B.Tozlu ile yapılan
görüşme
- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (2013). 2013 Yılı Bildirgesi, s. 2
- ÇİÇEKLİ, Bülent (2003), Yabancılar ve Polis, Seçkin Yayınları, Ankara.
- ÇİÇEKLİ, Bülent (2007), Yabancılar Hukuku, Ankara: Seçkin, Yayınları.
- DEMİR, O. Ömer ERDAL, Hakan (2010), Yasadışı Göç ile İlgili Kavramların Doğru
Anlaşılamaması Sorunu ve Yazılı Basında Çıkan Haberler Üzerine Bir İnceleme: Polis
Bilimleri Dergisi, Cilt (12) 1.http://www.pa.edu.tr/objects/assets/content/file/dergi/80/2-
Makale-29-54.pdf. (Erişim tarihi 09.05.2016).
- DENİZ, Taşkın (2014), “Uluslararası Göç Sorunu Perspektifinde Türkiye”, Türkiye
Sosyal Araştırmalar Dergisi 18(1), s. 175-204.
- DENİZ, Orhan (2009), Mülteci Hareketleri Açısından Van Kentinin Durumu ve Kentteki
Mültecilerin Demografik Profili. Doğu Coğrafya Dergisi, 14 (22), 187-204.
- DOĞUKAN, Hatice, BARAN, İebnem, YORULMAZ, Hasan, YENİCİ, Elif, (2008),
2006-2007, Çanakkale İli Çevre Durum Raporu, Çanakkale.
- Emniyet Genel Müdürlüğü, Yabancılar Hudut İltica Dairesi Başkanlığı (2001), Dünyada
ve Türkiye’de Yasadışı Göç. Emniyet Genel Müdürlüğü Basımevi.
- Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2015), T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel
Müdürlüğü Yayınları Yayın No: 35 Nisan, Ankara
- GÜRAL, Demet (2006), “İnsan Ticareti Mağdurları” Uluslararası Göç Sempozyumu (8-
11 Aralık 2005) Zeytinburnu Belediyesi (ss. 195-197) İstanbul.
- HEİN, Jeremy (1993), “Refugees, Immigrants and State”, Annual Review of Sociology,
Vol.19, s.43-59.
- İÇDUYGU, Ahmet ve TOKTAS, Şule (2005), Yurtdışından Gelenlerin Nicelik ve
Niteliklerinin Tespitinde Sorunlar, Ankara: TUBA Raporları, Sayı 12.
- İÇDUYGU, Ahmet ve SİRKECİ, İbrahim (1999), “Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde
Göç Hareketleri‖, 75 Yılda Köylerden İehirlere”, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları,
ss.249-268.
- KARA, Polat ve KORKUT, Recep (2010), “Türkiye’de Göç, İltica ve Mülteciler” Türk
İdare Dergisi, Haziran 2010. Sayı: 467.
- KARİMAN, Selami (2015), “Türkiye Göç Eden Mültecilerin Sosyal Hayata Uyum
Sürecinin İncelenmesi: Isparta Örneği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta,
Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- KARASAR, Niyazi (1998), Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler,
Nobel Dağıtım, Ankara
- KILIÇ, Taner (2008), “Bir İnsan Hakkı Olarak İltica” Mülteci Çalıştayları (2004 – 2005)
(ss. 208-247) Ankara: Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi.
- KIRLI, Özlem (2009), “Yasadışı Göç Sorunu.” Uluslararası Davraz Kongresi – Küresel
Diyalog, Bildiriler (24-27 Eylül 2009), Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve
İdari Bilimler Fakültesi Yayınları.
- SANDER, Oral (2008), Siyasi Tarih (1918-1994). İmge Yayınevi, Ankara
- SEGUİN, C. Alberto (1956), Migration and Psychosomatic Disadaptation.
Psychosomatic Medicine, 18 (5), p.404-409
- SERBES, M. Kemal (2009), “Trendi Hızla Yükselen Suç Ekonomisinde Göçmen
Kaçakçılığı ve İnsan Ticareti: Türkiye Örneği.” Uluslararası Davraz Kongresi –Küresel
Diyalog, Bildiriler (24-27 Eylül 2009). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve
İdari Bilimler Fakültesi.
- ŞAHİN, Yusuf (2010), Kentleşme Politikası, Murathan Yayınevi, Trabzon
- TBMM Komisyon Raporu (2014), Ege Kıyılarında (İzmir–Aydın) Gerçekleşen Yasa Dışı
Göç Hakkında İnceleme Raporu, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 06543
Bakanlıklar-ANKARA
- TEKİNALP, Gülören (2003), Türk Yabancılar Hukuku, Beta Basım, İstanbul
- TERZİOĞLU, Mehmet (2006), “Göçmen Ülkesi Olarak Türkiye: Hukuksal Yapı ve
Uygulamalar.” Uluslararası Göç Sempozyumu (8-11 Aralık 2005) Zeytinburnu
Belediyesi (s. 168-172) İstanbul.
- Toplumsal Araştırmalar Kültür ve Sanat İçin Vakıf Ankara İubesi, (2002), Avrupa ve
Türkiye’de Sığınma Hakkı ve Mülteciler Uluslararası Sempozyum (31 Ocak-2 İubat
2002). Ekol Basım, Ankara,
- TÜSİAD., (2006), İçduygu, A. (Ed.) Türkiye - Avrupa Birliği İlişkileri Bağlamında
Uluslararası Af Örgütü (2009), İki Arada Bir Derede (Türkiye’deki Mültecilere Koruma
Sağlanmıyor) Uluslararası Af Örgütü Yayınları.
- Uluslararası Af Örgütü Türkiye İubesi (2008), Mülteci Çalıştayları (2004 – 2005),
Ankara: UAÖ Yayınları.
- Uluslararası Göç Örgütü (IOM) – İçişleri Bakanlığı – Adalet Bakanlığı. (2009), Türk
Hukukunda İnsan Ticareti Suçu El Kitabı, Ankara Yayınları.
- Uluslararası Göç Örgütü (IOM) (2009), Bülent Çiçekli (Ed). Göç Terimleri Sözlüğü.
Cenevre: OM.
- Uluslararası Göç Tartışmaları (2006), İstanbul: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği
Yayınları.
- United Nation Appeals Tribunal Tribunal D’appel Des Nation Unies (2007), Judgement
No : 2013.
- United States Committee for Refugees and Immigrants, (1999), U.S. Committee for
Refugees World Refugee Survey - Myanmar, 1 January 1999.
- WEİNER, Myron (1996), Bad Neighbors Bad Neighborhoods: An Inquiry into the
Causes of Refugee Flows‖, International Security, Vol.21, No.1, s.5-42.
- YAVUZ, Ömer (2015), “Türkiye’deki Suriyeli Mültecilere Yapılan Sağlık Yardımlarının
Yasal ve Etik Temelleri”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
Yıl: 2015, Cilt: 12, Sayı: 30, s. 265-280.
- ZOLBERG, R. Aristide, SHURKE, Astri, AGUAYO Sergio (1986), “International Factors
in the Formation of Refugee Movements”, International Migration Review, Vol.20, No.2,
Special Issues: Refugees Issues end Directions, p.151-169.
- (http://www.egm.gov.tr/hizmet.yabancilar.goc.asp), Erişim Tarihi: 07.11.2017
- http://www.goc.gov.tr/files/files/2016_goc_raporu_.pdf, Erişim Tarihi: 07.11.2017
- www.asam.gov.tr, Erişim Tarihi: 15.03.2018
- www.canakkale.bel.tr, Erişim Tarihi: 15.03.2018
- http://fortresseurope.blogspot.com/2006/01/forte-resse-europe.html. (46 Avrupa
Parlamentosu STEPS Raporu, Erişim Tarihi: 18.04.2015
- http://frontex.europa.eu/news/frontex-begins-testing-accelerated-registration-processin-lesbos-VLktjw, Erişim Tarihi: 18.04.2015
- https://frontex.europa.eu/.../Annual_Risk_Analysis_2017.pdf Erişim Tarihi: 22.10.2018
- https://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Annual_Risk_Analysis_201
7.pdf
- http://www.dw.com/tr/yunan-adaları-halkına-nobel-barış-ödülü-verilsin/a-19015279,
Erişim Tarihi: 18.04.2015
- http://data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=224, Erişim Tarihi: 18.04.2015
- www.internationalaffairs.org.au. Erişim Tarihi: 07.11.2017
- www.unhcr.org.tr Erişim Tarihi: 24.11.2017
BM Enformasyon Merkezi, Ankara,
- http://www.unicankara.org.tr/doc_pdf/h_rigths_turkce.pdf, Erişim Tarihi: 03.10.2017