MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE EMİRDAĞ

Öz Türklüğün varlık kavgası olarak bilinen Milli Mücadele, Türk ulusunun geçmişinde önemli bir dönüm noktasıdır. Türk milleti en zor şartlarda bile bir karış vatan toprağı uğruna neler yapabileceğini göstermiştir. Bu zorlu süreç içerisinde vatanın birliği ve beraberliğinin korunması amaçlı çeşitli gruplar ve bu doğrultuda düşünenlerin bir araya geldiği birlikler oluşmuştur. Tamda bu noktada Kuvâ-yi Milliye kavramı ortaya çıkmıştır. Kuvâ-yi Milliye denildiğinde işgal altındaki vatan topraklarını milli duygularından güç alarak tam düzenli birlik ve ordu özelliği taşımadan, vatanın bağımsızlığı için istilacı kuvvetlere karşı bir araya gelmiş gönüllü milis birlikler anlamına gelmektedir. Milli Mücadele döneminde Türk halkı bölge bölge bağımsızlık hareketini desteklemiştir. Bu süreç de Eskişehir, Akşehir ve Afyonkarahisar gibi Milli Mücadele de stratejik şehirlere olan yakınlığı ile bilinen Afyonkarahisar’ın Emirdağ ilçesi bağımsızlık yolunda verdiği mücadelesinde kısa süreli işgallere maruz kalmıştır. Şehir konumu itibariyle Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz’da doğrudan sıcak noktada bulunmamasına rağmen milli mücadele için gerekli askeri hizmetlerin, Tekâlif-i Milliye emirlerinin uygulandığı bir şehir olmuştur. Milli mücadele döneminin önemli kavramlarından olan kuva-yı milliye birlikleri bulundukları bölgelerin kaderlerinin belirlenmesinde etkili güç olmuştur. Tarih sayfalarında yeteri kadar söz edilmeyen Bayatlı Arif Bey birlik içerisinde yer alarak, Orta Anadolu bölgesinde Kuvâyi Milliye hareketine destek vermiş ve yakın çevrede ortaya çıkan isyanları bastırılmasında etkin rol oynamıştır. Bayatlı Arif Bey’in bu süreçte gerçekleştirdiği önemli çalışmasından biriside çevresinde bulunan milis güçleri kendi komutası altında birleştirmesi ve Karakeçili Milli Alayını kurup milli mücadele için önemli bir destek kuvveti oluşturmasıdır. Bu önemli olaylara şahitlik eden Afyonkarahisar’ın Emirdağ ilçesinin Milli Mücadele yıllarında cereyan eden olayları arşiv belgelerine, hatıratlar, araştırmalar ve süreli yayınlardaki bilgilerden yararlanarak oluşturulan çalışmada, Türk bağımsızlığının mahalli ve millî değerlerinin anlaşılmasına tarihî bir katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu önemli olaylara şahitlik eden Afyonkarahisar’ın Emirdağ ilçesinin Milli Mücadele yıllarında cereyan eden olayları arşiv belgelerine, hatıratlar, araştırmalar ve süreli yayınlardaki bilgilerden yararlanarak oluşturulan çalışmada, Türk bağımsızlığının mahalli ve millî değerlerinin anlaşılmasına tarihî bir katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Emirdağ, , Milli Mücadele Dönemi, , Karakeçili Milli Alayı,

PDF

___

AKKOYUN, Turan (1997). Ömer Fevzi Atabek Hayatı Şahsiyeti ve Eserleri Üzerine. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yay.
ALTINBAŞ, Ahmet (2011). Milli Mücadele’de Afyonkarahisar(1919-1922). Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Valiliği Yay.
ATABEK, Ömer Fevzi (1997). Afyon Vilayeti Tarihçesi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları,
ATASE Arşivi nr. 14626, Dosya nr. 858, Fihrist nr. 160.
ATASE Arşivi nr. 4404, Dosya nr. 850, Fihrist nr. 120.
ATASE Arşivi nr. 6184, Dosya nr. 843, Fihrist nr. 222.
ATASE Arşivi nr. 7880, Dosya nr. 847, Fihrist nr. 100.
ATATÜRK, Gazi Mustafa Kemal (1986). Nutuk-Söylev (1919-1920). Ankara: TTK Yayı.
AVCI, İbrahim (1995). Emirdağ. Eskişehir: Uğur Ofset Matb.
BABACAN, Hasan (2010). Milli Mücadele ve Büyük Taarruzda Afyonkarahisar. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yay.
ÇALIK, Erkan (2007). Emirdağ. İstanbul: UM Yay
ÇELİK, Recep (1999). Milli Mücadele’de Din Adamları I, İstanbul: Emre Yay.
ÇİFTÇİ, Barış (2007). I. TBMM Karahisar-I Sahip Mebusu İsmail Şükrü Efendi. Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
DAŞDEMİR, Latif (2003). “Afyonkarahisar’da Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Faaliyetleri”, VI. Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri (10-11 Ekim 2002), (Yayına Hazırlayan: Mehmet Sarlık). Yayın No: 10. Afyonkarahisar: Afyon Belediyesi Yay.
DAŞDEMİR, Latif (2004). Cumhuriyet Döneminde Afyon. (Yayına Hazırlayanlar: Muzaffer Uyan, İbrahim Yüksel, Nermin Avşar). Yayın No:21. Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Valiliği Yay. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklobedisi. Afyonkarahisar. http://www.tdvia.org/, (Erişim Tarihi: 24.01.2017).
İŞCAN, Nejat (2001). Fotoğraflarla Kocatepe. Eskişehir: İşcan Yay.
KALKAN, Ayhan (1984).Her Yönü İle İlçemiz Dinar, Ankara: Öztek Matb.
KOCABAŞ, Muammer (Tarihsiz). İşgal ve Direniş (Emirdağ 1919-1921). İstanbul: Prestij Reklam.
ÖZTOPRAK, İzzet (2006). Kurtuluş Savaşı ile İlgili Yunan Belgeleri, Ankara: AÜ TİTE Yay.
POLAT, Zelkif (2004). Milli Mücadele Yıllarında Afyonkarahisar. (Yayına Hazırlayanlar: Muzaffer Uyan, İbrahim Yüksel, Nermin Avşar). Yayın No:21, Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Valiliği Yay.
SARIKOYUNCU, Ali ve SARIKOYUNCU Değerli Esra (2019). “Milli Mücadele’de Afyonkarahisar Sancağı Din Adamları”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yakın Tarih Dergisi 3(6): 1-30.
SELEK, Sabahattin (1987). Anadolu İhtilâli-I, İstanbul: Kastaş Yay.
ŞAVKILI, Cengiz (2011). “Millî Mücadele’nin Mali Kaynaklarından Tekâlif-i Milliye Emirleri”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8 (2): 17- 36.
ŞENKAYA, Mehmet (1981). Afyon İli Yakın Çevre İncelemeleri. Ankara: Kocatepe Matba.
ŞİŞMAN, Adnan (1996). Milli Mücadele’de Afyon ve Uşak’ın Kurtuluşu, Büyük Taarruz ve Sonuçları, X. Milli Egemenlik Sempozyumu, Yayın No: 82. Ankara: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yay.
TALİPOĞLU, İsmail (1998). “Büyük Taarruz ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı”. Ankara: T.C. Orman Bakanlığı Milli Parklar ve Av Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü Yayınları.
TURAN, Mustafa, (2001). “Karahisar-I Sahip’te İngiliz Siyasî Temsilciliği Tercümanı Hem’e Tepkiler ve Ermeni Meselesine Politik Yaklaşım”. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1): 15-29.
URFALI, Ahmet (2006). Türkmen Destanı Emirdağ. Ankara: Uyum Ajans.
URFALI, Ahmet (2011). Emirdağ Tarihi-1. Konya: Kardelen Yay.
URFALI, Ahmet (2013). Emirdağ Tarih ve Kültür Atlası. Eskişehir: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Matba.
URFALI, Ahmet, (2014). Kurtuluş Savaşı’nda Emirdağ. Eskişehir: Emek Dijital.
YALDIZKAYA, Ömer F. (1986). Her Yönüyle Emirdağ. Ankara: Tipo Matba.
KÖKSAL, Osman (2010). “Geride Kalmış Bir Kuva-yı Milliyeci: Kaymakam Bayatlı Arif Bey ve Karakeçili Müfrezesi”, History Studies, 2(2): 469-492.