AŞIRI EBEVEYNLİK, ENÇOKLAMACI KARAR VERME EĞİLİMLERİ VE KARİYER KARARSIZLIĞI İLİŞKİSİ: SİNOP ÖRNEĞİ

Öz Aşırı ebeveynlik, anne ve/veya babanın çocuklarının üzerinde kurdukları bir tahakküm biçimi olarak ifade edilebilir. Ebeveynlik biçimindeki bu tarz, çocukların ençoklamacı karar verme eğilimleri göstermelerinin nedeni olarak sayılabilir. Ayrıca, çocukların içinde yaşadıkları toplumda sosyalleşme biçimleri de bu ebeveyn tarzı ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, ençoklamacı karar verme eğilimleri gösteren kişilerin, aşırı ebeveynlik gösteren ailelerin çocuklarının, demokratik ve izin verici ailelerin çocuklarına nazaran, ilerdeki yaşamlarının büyük bir kısmını kapsayacak olan mesleki hayatlarını belirleme konusu önemli olmaktadır. Çünkü, ençoklamacı karar verme eğilimleri sebebiyle kariyer kararsızlığını daha fazla yaşayacaklarını söylemek mümkün görünmektedir. Bu çalışmada, Sinop ili örneği temel alınarak aşırı ebeveynlik, ençoklamacı karar verme eğilimleri ve kariyer kararsızlığı arasındaki ilişki sosyolojik eksende incelenmektedir. Bu amaç doğrultusunda çalışma, nicel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleşmektedir. Çalışmanın evrenini Sinop ili oluşturmaktadır. Örneklemi ise toplamda 300 katılımcıdan oluşan üniversite hazırlık grubu lise mezunu ve yaş aralığı 13-18; 19-25 olan kadın öğrenciler temsil etmektedir. Katılımcılara uygulanan anketlerden toplanan verilerin analizinde, SPSS 21 programı kullanılmıştır. Varimax eksen döndürme tekniği uygulandıktan sonra, IBM SPSS ve AMOS-YEM istatistik programına entegre edilen ve düzenleyici aracılık modelleri analizleri için geliştirilmiş olan PROCESS 2.16 adında makro kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular, verilerden elde edilen analiz sonucuna göre aşırı ebeveynlik, ençoklamacı karar verme eğilimleri ve kariyer kararsızlığı arasında ilişkinin sosyolojik olarak anlamlı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Aşırı Ebeveynlik, , Ençoklamacı Karar Verme Eğilimleri, , Kariyer Kararsızlığı,

PDF

___

AYDOĞDU, F, ve Dilekmen, M, (2016), “Ebeveyn Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”, Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 2, s.569- 585.
BACANLI, F, (2012). “Kariyer Karar Verme Güçlükleri ve Meslek Seçimine İlişkin Akılcı Olmayan İnançların İlişkisi”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, C. 4, S.37, s.86-95.
BAUMRİND, D, (1966), “Effects of Authoritative Parental Control on Child Behavior”, Child Development, Volume. 37, Issue. 4, p.887-907.
BALCI, A, (2000), “Kadın Kavramı ve Kadının Toplumsal Yaşamdaki Yeri: Metaforik Bir Araştırma”, A Century of Women in Turkey: Uluslararası Sempozyum, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi.
ÇALIŞKAN, A, ve Şahin, B, (2018), “Annenin Ebeveyn Tutumlarının ve Çocuğun Annesinin Tutumlarıyla İlgili Algısının Çocuğun Duygu Tanıma Becerilerindeki Rolü”, Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), C. 6, S. 12, s.27-50.
ÇIRAKOĞLU, O, C, (2017), “Çocuğumuzun Ruh Sağlığında Önemli Aktörler: Gen, Anne, Baba, Arkadaş, Öğretmen ve Toplum”, Çocuğumuzun Ruh Sağlığında Önemli Aktörler: Toplum, Ankara: Başkent Üniversitesi Geliştirme Vakfı İktisadi İşletmesi.
DEMİR, A, (2020), “Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Kariyer Kararsızlığı: Sinop Örneği”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, C. 8, S. 22, s.1-17.
DEMİRUTKU, K, (2019), Değerlerin Edinilmesinde Ailenin Rolü, Ankara: Aile, Çalışme ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı.
GAFOOR, A. K. & A. Kurukkan, (2014), “Construction and Validation of Scale of Parenting Style”, Guru Journal of Behavioral and Social Sciences, Volume. 2, Issue 4.
KARABULUT, E, ve Erdem, D, (2008), “Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ)”, Türk Psikoloji Yazıları, C. 11, S. 21, s.15-25.
KILIÇARSALAN, S, ve Erdem, D, (2017), “Ebeveynler İçin Yeni Bir Başetme Modeli: Yeni Otorite Şiddetsiz Karşı Koyma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 44, s.66-89.
KLEİMAN, T., Gati, I., Peterson, G., Sampson, J., Reardon, R. & Lenz, J. (2004). “Dysfunctional Thinking and Difficulties in Career Decision Making”. Journal of Career Assessment, Volume. 12, s.213-331.
ÖZTOP, H, vd. (2018), Tek Ebeveynli Aileler, Ankara: Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
SİMON, H. (1989), “The Scientist as Problem Solver”, Complex Information Processing: The Impact of Herbert A. Simon, Ed. David KLAHR – Kenneth
KOTOVSKY, New Jersey, USA: Lawrence Erlbaum Associates, 370-389.
THOMPSON, M. N., & Dahling, J. J, (2012), “Perceived social status and learning experiences in Social Cognitive Career Theory”, Journal of Vocational Behavior, Volume. 80. Issue. 2, p.351–361
VATANDAŞ, C, (2007), “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı”, Sosyoloji Konferansları, S. 35, s.29-56.
WAREHİME, R. G., Routh, D. K., & Foulds, M. L. (1974). “Knowledge about selfactualization and the presentation of self as self-actualized”, Journal of Personality and Social Psychology, Volume. 30, Issue. 1, p.155–162.
ZENCİRKIRAN, M, (2018), Sosyoloji, Bursa: Dora Yayıncılık.