RUS VE TÜRK DİL DÜNYA GÖRÜŞLERİNDE AİLE KONSEPTİ

Öz XX. yüzyılın sonlarında dilbilim araştırmalarının ilgi odağı olmaya başlayan kültürdilbilim, dil ve kültür etkileşim sorunları üzerine odaklanan yeni bir bilim dalıdır. Kültürdilbilimin temeli W. Humboldt, Boduen de Courtaine, A. A. Potebnya, Sapir ve Whorf gibi araştırmacıların fikirlerinden yola çıkarak atılır. Dil kültürel anlamda değerli bilgileri muhafaza eden bir araç durumundadır. Kültürdilbilimde dil ve kültür, bireyin dünya görüşünü betimleyen bilincin bir biçimi olarak görülmektedir. Dil, kültür ve insan üçlemesi kültürdilbilimde bir bütün içerisinde ele alınır. Kültürdilbilim açısından konsept; kültürel, zihinsel ve dilsel bir oluşumdur. Milli kültürel ögeleri taşıyan ifadeler dile yerleşerek söz kalıpları olarak karşımıza çıkmaktadır ve bu söz kalıpları o kültürün dil dünya görüşünü bizlere yansıtmaktadır. Bu bağlamda çalışmamızda iki farklı kültüre ve inanca sahip olan Rus ve Türk toplumlarının dil dünya görüşlerindeki “aile” konsepti karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. Karı - koca, anne - baba ve çocuklar üzerinden aile kavramının Rus ve Türk halkları tarafından algılanışı irdelenecek ve bu algıların her iki toplumun dil dünya görüşlerindeki yansımaları çözümlenmeye çalışılacaktır. Çalışmanın sonunda dil materyalleri aracılığıyla her iki kültürdeki aile anlayışının kültürel anlamları çözümlenerek aradaki benzerliklerin ve farklılıkların ortaya konulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Dil, , Kültür, , Kültürdilbilim,

PDF

___

AKARSU, B., (1998), Wilhelm Von Humboldt’da Dil-Kültür Bağlantısı, İstanbul: İnkılap Kitabevi
AKSAN, D., (2003), Her Yönüyle Dil. Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara.
ALİMJANOVA, G.M., (2016), Karşılaştırmalı Kültürdilbilim. Dil-Kültür-İnsan, (Çev. S.Uçar ve Ş.Aktay), Ankara: Gazi Kitabevi.
ANDREYANOVA, M.A., (2014), “Kültürdilbilimin Anahtar Kavramı: Konsept, “ (Çev. C. Paşalıoğlu) Kültürdilbilim (Temel Kavramlar ve Sorunlar), Ankara: Gazi Kitabevi, s.67-73.
ÇERNIH, P.Ya., (1999), İstoriko-Etimologiçeskiy Slovar Sovremennogo Russkogo Yazıka, Tom 2, Moskva: İzdatelstvo «russkiy yazık».
ESHKENOV, D., (2007), Türk ve Atasözlerinde Kadın İmajının Dilbilimlik Karşılaştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi.
GARMAYEV, P.A., (2003), Kultura Semeynıh Otnoşeniy, Volgograd.
HACIZADE, N., (2007), “Türkçede ve Rusçada Ev Kavramı ve Bu Kavramın Dildeki Yeri”, 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 13/1, s.731-740.
HUMBOLDT, W., (2000), Izbrannıye Trudı po Yazıkoznaniyu, Moskva: Progress. İNTERNET: Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 05.01.2020).
KARASİK, V.İ., (2004), Yazıkovoy Krug: Liçnost’, Kontseptı, Diskurs, Moskva.
KOLŞANSKIY, G.V., (1990), Obyektivnaya Kartina Mira v Poznanii i Yazıke, Moskva: Nauka.
KOZAN, E., (2014), Kültürdilbilim (Temel Kavramlar ve Sorunlar), Ankara: Gazi Kitabevi.
KUZNETSOV, S.A., (2000), Bolşoy Tolkovıy Slovar Russkogo Yazıka, SanktPeterburg: Norint.
MASLOVA, V.A., (2001), Lingvokulturologiya, Moskva: Akademiya.
MOKİENKO, V.M., Nikitina T.G., Nikolayeva Ye.K., (2010), Bolşoy Slovar Russkih Poslovits, Moskva: ZAO «OLMA Media Grupp».
PAŞALIOĞLU, C. (2017), “A Comparative Linguculturological Analysis: “Woman” Concept in Russian and Turkish Linguocultures (on the Basis of Russian and Turkish Languages)”, 4th International Symposium on Asian Languages and Literatures Proceedings (p.64-104). Aurangabad: Dr. Babasaheb Ambedkar Marathwada University Global Art Publications.
SARAÇ, H. (2016), “Rus ve Türk Dil Dünya Görüşünde Dağ Kavramı” (Kültürdilbilimsel Analiz), Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0(57), ss. 1581-1598.
STEPANOV, Yu.S., (2004). Konstantı: Slovar Russkoy Kulturı, Moskva: Akademiçeskiy proyekt.
TELİYA, V.N., (2014), Bolşoy Frazeologiçeskiy Slovar Russkogo Yazıka. Znaçeniye. Upotrebleniye. Kulturologiçeskiy Kommentariy, Moskva: ASTPress Kniga.
VARDAR, B., (2002), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual.
VOROBYEV, V.V., (1997), Lingvokulturologiya: Teoriya i Metodı, Moskva: RUDN.