KADINLIĞIN İNŞA OTORİTELERİ

Öz Kadın, gerek aile hayatı; gerekse siyasi, sosyal ve ekonomik alanlardaki konumu ile her zaman dikkat çekici olmuştur. Cinsiyet olgusu, biyolojik bir gerçek olarak düşünüldüğünde toplumsal cinsiyet rollerinin nasıl ortaya çıktığı akla gelen sorulardandır. Toplumun cinsiyetlere yüklediği roller neticesinde kadın, bazen açık seçik, bazen de dolaylı olarak çelişkili ve gerilimli bir süreç içerisine sürüklenmiştir. Kültür oluşum süreci içerisindeki olgulardan birinin din olduğu düşünülürse; din, milletin dünya görüşü, gelenekleri ve cinsiyetleri nasıl imgelendiği ile ilgili bilgi verir. Bu sebeple dinin ortaya koymuş olduğu kurallar, mitoslar, kıssalar, kutsal olanın tasavvur edilişi ve bunun sonucu olan çıkarımlar her zaman o kültürde yaşayan insanların rollerini belirleyici nitelikte olmuştur. Ancak toplumsal cinsiyet rollerinin oluşumunda tek otoritenin din olmadığı düşünülmektedir; çünkü insanoğlunun tarihi, dinin tarihinden daha eskiye dayanmakta, ilk baştan beri kadın ve erkeğin karşıt olarak yeryüzünde bulunduğu da unutulmamalıdır. Bu kapsamda çalışmanın sorunsalı, geleneksel tarım toplumlarında kadınların erkeklerle yalnızca biyolojik olarak değil, toplumsal işlev olarak da eşit sayılabilecek haklara sahip olmamalarıdır. Çalışmanın temel sorusu: kadınlığı belirleyen otoritelerin ne(ler) olduğudur? İnsanların bütün deneyimlerini anlamlı bir yapıya oturtup açıklamaya çalışan din, iki cinsi birbirine bazen yabancılaştırmış bazen de birtakım kurallarla cinsler arasında sınırlar oluşturmuştur. Toplumsal cinsiyetin inşasında tek otoritenin din olmadığı hipotezinden hareketle makale, toplumsal cinsiyet algısını İslam, özel mülkiyet, kadın ve erkek arasındaki biyolojik farklılıklar kapsamında açıklamayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Toplumsal Cinsiyet, din, kadınlık, özel mülkiyet

PDF

___

BERKTAY, Fatmagül (2012), Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, İstanbul: Metis Yay.
BEAUVOİR, Simon de (1993a), Kadın-Genç Kızlık Çağı, (Çeviren: Bertan Onaran), İstanbul: Payel Yay.
BEAUVOİR, Simon de (1993b), Evlilik Çağı, (Çeviren: Bertan Onaran), İstanbul: Payel Yay.
BEAUVOİR, Simon de (1993c), Kadın -İkinci Cins- Bağımsızlığa Doğru, (Çeviren: Bertan Onaran), İstanbul: Payel Yay.
BATUK, Cengiz (2006), Mitoloji ve Tarihsellik, İstanbul: İz yay.
CEMİL SCHİCK, İrvin (2017), Bedeni, Toplumu Kâinatı Yazmak, (Çeviren: Pelin Tünaydın), İstanbul: İletişim Yayıncılık
DELENAY, Delenay (2012), Tohum ve Toprak, (Çeviren: Selda Somuncuoğlu, Aksu Bora), İstanbul: İletişim Yay.
DÖKMEN, Zehra Y. (2012), Toplumsal Cinsiyet, İstanbul: Remzi Kitabevi
ENGELS, Friedrich (2012), Ailenin Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni, (Çeviren: Kenan Somer), Ankara: Sol Yay.
GÜVEN, Filiz (2015), Kars Yöresindeki Kadın Cinselliğinin Halk Bilimsel Çözümlemesi, Trakya Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Edirne
JUNG, Gustav Carl (2015), Feminen, (Çeviren: Tuğrul Veli Soylu), İstanbul: Pinhan Yay.
İLKKARACAN, Pınar (2014), Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik, İstanbul: İletişim Yay.
KARAMAN, Hayrettin (2007), Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, İstanbul: Diyanet İşleri Bakanlığı
KUTUB, Seyyid (2012), Fî Zılâl- il Kur’ân, (Çevirenler: Bekir Karlığa, Hakkı Şengüler, M. Emin Saraç), Ankara: Birleşik Yay.
MARSHALL, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, (çevirenler: Osman Akınhay, Derya Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yay.
ÖLÇER ÖZÜNEL, Evrim (2006), Masal Mekânında Kadın Olmak, Ankara: Geleneksel Yay.
REED, Evelyn (2012), Kadının Evrimi I, (Çeviren: Şemsa Yeğin), İstanbul: Payel Yay.
ROUX, Jean Paul (1990), Ortaçağ Türk Kadını” (Çeviren: Gönül Yılmaz), Erdem Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, Cilt: VI, sayı: 18, 693-724
SABBAH, Fetna Ayt (1995), İslam’ın Bilinçaltında Kadın, İstanbul: Ayrıntı Yay.