MUDURNU’DA TASAVVUF

Bolu ili Mudurnu ilçesi, Türk tasavvuf tarihi açısından oldukça önemli bir yerleşim yeridir.Özellikle Halvetî ekolünün ve temsilcilerinin bu ilçede faaliyetlerini yoğunlaştırdığı görülmektedir.Halvetî ekolünü Mudurnu'ya ilk getiren sûfi, Davut el-Halvetî olmuştur. Davut el-Halvetî, XV.yüzyılda yaşamış tasavvufun büyüklerinden bir şahsiyettir. Mudurnu'lu olan Davut el-Halvetî,ömrünün sonuna kadar bu ilçede faaliyetlerde bulunmuş, öldükten sonra da Mudurnu'yadefnedilmiştir. Böyle olmakla birlikte, tarihi kaynaklarda da yazılı olmasına rağmen bugün onunmezarının Mudurnu‟nun neresinde olduğu bilinmemektedir. Ayrıca Halvetî ekolünden gelenNasuhi Muhammed Efendi ve öğrencileri de ilçede yıllarca faaliyette bulunmuş diğer önemlitemsilcilerdendir. Mehmet Tului Efendi, Abdullah Rüşdi Efendi, Muhammed Necip Efendi gibiönemli zatların hepsi birden Halvetî ekolunun Nasuhiye şubesine bağlı olarak faaliyettebulunmuşlardır. Halvetî ekolünün bu güçlü temsilcileri yanında Mudurnu, Kadirî ekolünün deönemli bir temsilcisini barındırmaktadır. Bu kişi Mudurnulu Abdurrahim Tırsi hazretleridir.Abdurrahim Tırsi hazretleri, Eşreoğlu Rumi hazretlerinin halifesidir ki Eşrefoğlu Rumi de Kadirîekolünün Anadolu'daki kurucusudur. Kurduğu ekolün adı Eşrefiyye‟dir. Bu Kadirî ekolü,Anadolu‟da yeterince yaygınlık gösterememiştir. Sadece Ġznik ve çevresinde etkili olabilmiş birkoldur. Görüldüğü üzere, Mudurnu ilçesi, Halvetî ve Kadirî ekolleri için mekân olmuş önemli birbeldedir. Bunların dışında ayrıca Mudurnu merkezde ve tepelerde dizili olan türbeler dedikkatleri çekmektedir. Yeşil türbe, Doruk Baba türbesi ve Arslan Baba türbesi bunlardansadece üçüdür ve bu türbelerde de tam olarak kimlerin yatmakta olduğu maalesef meçhuldür.Davut el-Halvetî gibi bir büyük zatın bugün Mudurnulu olduğunu bilmemizle birlikte veMudurnu‟da gömülü bulunmasına rağmen mezarının bilinmiyor olması, bu kimliği belirsiz olantürbe ve derviş kabirlerinin daha iyi incelenmesi gerekliliğini bir kez daha göstermektedir.

SUFISM IN MUDURNU

Mudurnu district of Bolu province is a valuable place for Turkish Sufism. In particular, the Halvetî school and its representatives seem to have intensified their activities in this district. The Sufi Davut al-Halvetî who first brought the Halvetî school to Mudurnu. David al-Halvetî was one of the great mystics of the mysticism that lived in the 15th century. Davut al-Halvetî from Mudurnu has been in this district for the rest of his life. Although it was written in historical sources where he was buried in Mudurnu after his death, it is not known where his grave is today. Sir Nasuhi Muhammed from the Halvetî school and his students were people who had been in the county for years. Sir Mehmet Tului, Sir Abdullah RüĢdi, Sir Muhammed Necip, all of them have been operating under the Nasuhiye branch of Halvetî School. Besides these powerful representatives of the Halvetî school, Mudurnu also holds an important representative of the Kadirî school. This person is the lover of Mudurnulu Abdurrahim Tırsi. Abdurrahim Tırsi is the caliph of EĢreoğlu Rumi, who is the founder of Kadirî school in Anatolia. The name of the school he founded is Eşrefiyye. This Kadirî school was not widespread in Anatolia. Only in Iznik and around it can be effective. As it is seen, Mudurnu district is a valuable place for Halvetî and Kadirî schools. Apart from these, there are also shrines in Mudurnu center and hills. The green tomb, Doruk Baba tomb and Arslan Baba tomb are only three of them, and it is not known exactly who lies in these tombs. Although we know that a great person like Davut al-Halvetî is today Mudurnulu and that his tomb is not known although it is buried in Mudurnu, it is necessary to examine the tombs and the tombs of this unidentified tomb better.

PDF

___

AKSOY, Hasan (2003). “Mehmed Tulûî Efendi”. Diyanet İslâm Ansiklopedisi, c. XXVIII, s. 539. İstanbul.
AZAMAT, Nihat (2001). “Kadirîyye”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları,, cilt: XXIV, sayfa: 131-136
GÖLPINARLI, Abdülbâki (1969). 100 Soruda Türkiye’de Mezhepler ve Tarîkatler, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
HİLMİ, İbrâhim (1857?). Menâkıb-ı Hacı Mustafâ Sâfî Efendi, Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî, İer‟iyye Kısmı, No:1111
HULVÎ, Mahmûd Cemaleddîn (1993). Lemezât-ı Hulviyye Ez Lemezât-ı Ulviyye (Büyük Velilerin Tatlı Halleri), Haz. Mehmet Serhan Tayşî, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları Nu: 68, İstanbul
İSLAMOĞLU, Abdülmecid (2007). “DÂVÛD-I HALVETÎ VE GÜLİEN-İ TEVHÎD Ü
TAHKÎK‟İ (İNCELEME-METİN)” Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları ABD, Ankara.
KONRAPA, M. Zekâi (1960). Bolu Tarihi. Bolu Vilayet Matbaası, Bolu.
KÖSE, Fatih (2012). İstanbul Halvetî Tekkeleri, I. Baskı, Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları No: 263, İstanbul.
ÖZCAN, Nuri (1988). “Abdurrahim Tırsî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi c. I, s.293, İstanbul.
PEKOLCAY, A. Necla ve Abdullah UÇMAN (1995), “Eşrefoğlu Rûmî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları,, Cilt: XI, Sayfa: 480- 482.
RAMSAY, William M. (1967). Anadolu Tarihi Coğrafyası. Çev. Mihri Pektaş, İstanbul.
REİS, Bedriye (2016). “Bolu‟da Halvetîliğin Temsilcileri” AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: XVI, Yıl:16, Sayı: I, 16: 423-451, Bolu.
SERİN, Rahmi (1995). Hayreddin Tokâdî Hazretleri, Bolu ve İlçelerindeki Türbeler, İlmi Araştırmalar ve Hayreddin Tokâdî Hazretleri Vakfı Yayınları, Bolu.
SÜREYYA, Mehmed (1996). Sicilli Osmanî Cilt 2, 6 Cilt, Yayına Hazırlayan Nuri Akbayar, S. Ali Kahraman, Tarih Vakfı Yurt Yayınları 30, İstanbul.
TÜRKYILMAZ, M. Emin (2001), Bütün Menkıbeleriyle İstanbul ve Anadolu Evliyaları, 2 Cilt, İpek Yayın ve Dağıtım, İstanbul.
ULUDAĞ, Süleyman (1997). “Halvetîyye”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Cilt: XV., s. 393-395, Ankara.
USLU, Recep (1994). “Dâvûd-ı Halvetî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi C. IX, İstanbul, 1994.
VASSÂF, Osmânzâde Hüseyin (2015). Sefîne-i Evliyâ, Yay. Haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz, 4. Cild, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
VİCDÂNÎ, M. Sâdık (1995). Tarîkatler ve Silsileleri (Tomar-ı Turûk-ı Aliyye), Yay. Haz. İrfan Gündüz, Enderun Kitabevi, İstanbul.