AŞK BAĞLAMINDA GERHART HAUPTMANN’IN “SEVGİLİ WANDA” ROMANI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Sosyoloji, psikoloji ve felsefe gibi farklı disiplinlerde kendine yer bulan aşk kavramı, partnerin seçimini belirleyen duygu; insanı belirli bir nesneye veya diğer bir insana bağlayan gönül bağı; yakınlık, bağlılık ve tutku üçlüsünün bileşeni şeklinde tanımlamalara sahiptir. Nasıl ki fizyolojik veya güvenlik gereksinimleri yaşamın devamı için vazgeçilmezse aynı şekilde aidiyet/ait olma ve sev(il)me de olmazsa olmaz temel insani gereksinimlerdir. Ait olma ve sev(il)meyi diğerlerinden ayıran ise bunların psikolojik gereksinimler olmalarıdır. Aşk da bu psikolojik gereksinimler arasında değerlendirilir. Batı geleneğinde arkadaşlık/dostluk sevgisi (philia), sex (libido), ötekinim refahı için adanmış sevgi (agape/caritas) ve eros olmak üzere genel olarak dört çeşit aşk söz konusudur. Bunlar arasında eros daha yüksek varlık ve ilişki biçimine göndermede bulunur. Aynı zamanda varoluşsal bir karakter taşıyan bu aşk biçimi/eros, yaşamı anlamlandıran, ona ruh veren ve biçimlendiren itici bir güce sahiptir. Modernliğin gelişimine paralel kitlesel bir fenomene dönüşen aşk, yazınsal dünyada vazgeçilmez öğelerden biri haline gelmiştir. Öyle ki Goethe’den (Genç Werther’in Acıları) Schiller’e (Kabale und Liebe), Zweig’dan (Bir Kadının 24 Saati, Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu) H. Böll’e Katharina Blum’un Çiğnenen Onuru) kadar birçok yazarda aşk, yapıtların merkezine yerleşmiştir. Natüralizm akımının başat yazarlarından Gerhart Hauptmann’ın Sevgili Wanda adlı romanının da konusu aşktır. Bu çalışmanın amacı yazarın romanında kadın ve erkek cephesinde aşkı nasıl kurguladığını tespit etmektir.

Anahtar Kelimeler:

Gerhart Hauptmann, Sevgili Wanda, aşk, varoluşsal boşluk

PDF

___

Adler, Alfred. 2009. Sosyal Duygunun Gelişiminde Bireysel Psikoloji. (Çev. Halis Özgü). İstanbul: Hayat Yayınları.
Alexander, Neville E. 1964. Studien Zum Stilwandel Im Dramatischen Werk Gerhart Hauptmanns. J.B. Metzler.
Arpaci, Murat. 2019. '‘Cinsiyet, Kötülük Ve Beden: Femme Fatale İmgesinin Kültürel İnşası”, Fe Dergi, 11(1) : 140-154.
Beauvoir, Simone De. 2019. İkinci Cinsiyet: Yaşanmış Deneyim. (Çev. Gülnur Savran). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Cevizci, Ahmet. 1999. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
Doğan, Mehmet. 2011. Büyük Türkçe Sözlük. 23. Bs. Ankara: Yazar Yayınları.
Eidukevičienė, Rūta. 2003. Jenseits Des Geschlechterkampfes: Traditionelle Aspekte Des Frauenbildes In Der Prosa Von Marie Luise Kaschnitz, Gabriele Wohmann Und Brigitte Kronauer. St. Ingborg: Röhrig Universitätsverlag.
Frankl, Victor Emil. 1994. Duyulmayan Anlam Çığlığı. (Çev. Selçuk Budak). Ankara: Öteki Yayınevi.
Frankl, Victor Emil. 2009. İnsanın Anlam Arayışı. (Çev. Selçuk Budak). İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
Fuchs-Heinritz, Werner., Lautmann, Rüdiger., Rammstedt, Otthein. Und Wienold, Hanns. 1994. Lexikon Zur Soziologie. 3. Auflage. Opladen: Westdeutscher Verlag.
Hauptmann, Gerhart. 2020. Sevgili Wanda. (Çev. Burhan Arpad). İstanbul: Everest Yayınları.
Holger, Herma. 2009. Liebe Und Authentizität.Generationswandel In Paarbeziehungen. Wiesbaden: Vs Verlag.
Maslow, Abraham. 2001. İnsan Olmanın Psikolojisi. (Çev. Okhan Gündüz). İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
May, Rollo. 2010. Aşk Ve İrade. (Çev. Yudit Namer). 5. Baskı. İstanbul: Okuyan Us Yayın.
Städtler, Thomas. 1998. Lexikon Der Psychologie. Stuttgart: Alfred Kröner Verlag.