TÜRKMEN YAZAR ÖVEZDURDU NEPESOV’UN “UZAK UZAK YILLAR” ROMANININ YAPI VE TEMA BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Çağdaş Türkmen Edebiyatı’nın en önemli şair ve yazarlarından biri olan Övezdurdu Nepesov birçok şiir, roman, hikâye ve tiyatro gibi eserler vererek Çağdaş Türkmen Edebiyatı’nın gelişmesinde önemli rol üstlenmiştir. Türk dünyası ile ilgili şimdiye kadar birçok çalışma yapılmıştır. Ancak Övezdurdu Nepesov’un Türkmenistan’da tanınmasının yanıda Türkiye’de yeterince bilinmemesi münasebetiyle böyle bir çalışma ihtiyacı hasıl olmuştur. Bu çalışma ele alınırken roman inceleme yöntemlerinin dışına çıkılmadan geniş bir perspektifle çözümleme yapılmıştır. Övezdurdu Nepesov bu romanla Türkmen sosyo-kültürel hayatına, tarihine ışık tutmuş ve modernist bir anlayışla Türkmen romanının gelişmesine katkıda bulunmuştur. Romanın başkarakteri olan İlaman’ın başınden geçen olaylar kronojik zaman dilimi içinde ele alınmıştır. Böylece zaman çizgisi roman karakterlerine ayak uydurarak tarihin akışı değiştirilmemiş, zaman ve mekan olduğu gibi kalmıştır. Övezdurdu Nepesov’un “Uzak Uzak Yıllar” adlı romanında Türkmen coğrafyasında 2. Dünya Savaşının getirdiği yosullaşmayla birlikte ahlaki çöküşün yansıması anlatılır. Problematik olaylar, romanın baş karakteri aracılığıyla duygusal epizotlar halinde karşımıza çıkar. Romanda toplumsal olayların sonucu olan trajik kırılmalara değinilerek romantik bir hava verilmiştir. Tematik kurgu yüklenirken şahıslar üzerindeki yansımalar dikkat edilip aksettirilmiş ve romantik yaklaşımlara ulaşılmıştır. Şahıslar mekanın dışında hareket etmeyerek tarihi vak’a zuhur etmiş. Böylece itibarî alem sanatsal görüngü halinde olay ve kişiler üzerindeki psikolojik unsurları seçebilme ayrımı elde edilmiştir. Son olarak roman bölümler halinde irdelenip bir çıkarım elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Türkmen Edebiyatı, Övezdurdu Nepesov, Yapı ve Tema

PDF

___

Akpınar, Soner 2002, “Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Romanlarının Yapı ve Muhteva Bakımından İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara
Akpınar, Yavuz- Ağca, Ferruh 2018, Çağdaş Türk Edebiyatları-I, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 245 s.
Aktaş, Şerif 2005, Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara, 144 s.
Boran, Rukiye 2015, “Kemal Abdulla’nın Unutmaya Kimse Yok İsimli Romanı ve Muhteva İncelemesi”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara
Buran, Ahmet- Alkaya, Ercan 2001, Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 347 s.
Buran, Ahmet- Alkaya, Ercan-Yalçın, Süleyman Kaan 2017, Çağdaş Türk Yazı Dilleri- 1, Akçağ Yayınları, Ankara, 280 s.
Çonoğlu, Salim 2001, Çağdaş Türkmen Edebiyatının Öncü Yazarlarından Annaguli Nurmemmet’in Romanları, Devran Yayınları, Ankara, 535 s.
Deveci, Mutlu 2007, “Anahtar Romanının Yapı ve Tema Bakımından İncelenmesi” ERDEM İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı:49, s. 77-96
Düz.: Kyýasowa, G.- Geldimyradow, A.- Durdyýew, H. 2015, Türkmen Diliniň Düşündirişli Sözlügi-Iki Tomluk: II Tom. K-Z, Ylym, Aşgabat, 542 s.
Düz.: Kyýasowa, G.- Geldimyradow, A.- Durdyýew, H. 2016, Türkmen Diliniň Düşündirişli Sözlügi-Iki Tomluk: I Tom. A-Ž , Ylym, Aşgabat, 658 s.
Ed. Garrett, Jonathan a.o. 1999, Turkmen-English Dictionary, a SPA project of Peace Corps Turkmenistan, Ashgabat, 160 s.
Eliuz, Ülkü 2014, “Orhan Kemal’in Romanlarında İsim-İçerik İlişkisi”, HECE Aylık Edebiyat Dergisi, Sayı: 205, s. 175-198
Eronat, Kamuran 2010, Adalet Ağaoğlu-İnsan ve Eser, Maya Akademi Yayın Dağıtım Eğitim Danışmanlık, Ankara, 334 s.
Forster, E. M. 2001 Roman Sanatı, (Çev. Ünal Aytür), Milenyum Yayınları, 220 s.
Güldürmez, Sevim 2018, “Savaş ve Edebiyat Araştırmaları”, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt: 58, Sayı:1, s. 217-227
Hz. Ercilasun, Ahmet Bican v.d. 1992, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü-1, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1183 s.
Hz. Tekin, Talat v.d. 1995, Türkmence Türkçe Sözlük, Simurg Kitabevi, Ankara, 728 s.
İpek, İbrahim 2016, “Cumageldi Mülkiyew’in “Selcuklar” Romanı (Aktarma-Muhteva İncelemesi)”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara
Kaya, Hilal 2012, “Fuzûlî ve John Donne’da Aşk Temasının İşlenişinin Mukayesi”, The Journal of Academik Social Science Studies, s. 105-123
Korkmaz, Ramazan 2002, İkaros’un Yeni Yüzü Cahit Sıtkı Tarancı, Akçağ Yayınları, Ankara, 388 s.
Nepesow, Öwezdurdy 1986, Uzak-Uzak Yıllar, Magaryf, Aşgabat,159 s.
Şengül, Mehmet Bakır 2010, “Romanda Mekân Kavramı”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), Volume 3 / 11, s. 528-538
Ünsal, İrfan- Ünsal, Zehra 2014, Türkiye Türkçesi-Türkmen Türkçesi/ Türkmen Türkçesi-Türkiye Türkçesi Sözlük, Liva Yayınevi, Balıkesir, 431 s.
Yalçınkaya, Şerife 2018, “Klasik Türk Edebiyatında Gurbet ve Nevres-i Kadîm’in Gurbeti”, Journal of Turkish Language and Literature, Volume: 4, İssue: 1, s. 322-343
Yeğin, Çiğdem 2018, “Çarı Aşırov’un “Göreş” Romanı (Aktarma-Muhteva İncelemesi)”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara