1916

Tortum Çayı Havzasında (Erzurum-Artvin) 2014 ve 2015 Yıllarında Yapılan Su Buzu Tırmanışları ve Bunun Kış Turizmi Kaynakları Bakımından Değeri

Dağcılık faaliyetleri kapsamında yapılan buz tırmanışı, kar buzu (Alpin) ve su buzu tırmanışlarından oluşan iki alt disipline sahip ekstrem bir kış sporudur. Temelde kar buzu, donmuş şelale ve çağlayanlarda yapılan, bununla birlikte yapay buz duvarları ve buz kuleleri aracılığıyla da gerçekleştirilen bu spor dalı, ülkemizde yeni tanınmaktadır. Tortum Çayı Havzası'nda (Erzurum-Artvin) ATAK Arama Kurtarma ve Gençlik Spor Kulübü Derneği öncülüğünde gerçekleştirilen buz tırmanışları Türkiye'deki mevcut kış sporlarına alternatif bir branş kazandırmak ve yörenin kış sporları bakımından ulusal ve uluslararası ölçekte tanıtımını amaçlamaktadır. Bu bağlamda ilki 7-8-9 Şubat 2014 tarihlerinde ulusal katılımlı, ikincisi de 21-25 Ocak 2015 tarihleri arasında uluslararası katılımlı olmak üzere arka arkaya iki önemli organizasyon düzenlenmiştir. Organizasyonlar ulusal ve yerel basın mensupları, turizm girişimcileri ve yerel halk tarafından ilgiyle takip edilmiştir. Bu çalışmada, tırmanışların gerçekleştirildiği şelale ve çağlayanların doğal ortam özellikleri ve her iki organizasyonu kapsayacak şekilde tırmanış etkinlikleri üzerinde durulmuştur. Sonuç olarak, büyük ölçüde Erzurum ili sınırları içinde kalan Tortum Çayı Havzası'nın topografya, iklim ve su imkânları açısından su buzu (donmuş şelale, çağlayan, yapay buz duvarı ve buz kuleleri) tırmanışları için büyük bir potansiyele sahip olduğu; gerekli tanıtım, pazarlama ve organizasyon faaliyetlerinin yerine getirilmesi durumunda bu türden ekstrem sporlara ilgi duyan ve yeni arayışlar içerisinde olan kitleler için çekim merkezi olabileceği anlaşılmıştır

Ice Climbing on Tortum Stream Basin (Erzurum-Artvin) in 2014 and 2015 and the Value of Such Climbing Activities with Respect to Winter Tourism

Carried out within the activities of mountain climbing, ice climbing is an extreme winter sport that consists of two sub disciplines called snow ice (Alpin) and water ice. Snow ice climbing, which is generally carried out on frozen falls or on artificial ice walls and ice towers, is lesser known in our country. Ice climbing carried out on Tortum Stream Basin (Erzurum-Artvin) and led by ATAK Search Rescue and Youth Sport Association is made in order to provide an alternative to present winter sports in Turkey and introduce the region and its potential for winter sports at national and international levels. Accordingly, two important organizations were held respectively; a national one on 7-8-9 February 2014 and an international one on 21-25 January 2015.This study is intended to examine the natural characteristic of the falls on which such climbing activities are carried out and the above-mentioned organizations. It is concluded that Tortum Stream Basin, which is mostly within the borders of Erzurum, has a great potential for water ice in terms of its topographical qualities, its climate and water potential, and that it could be an attraction centre for those who have an interest in such extreme sports and for masses looking for new sports activities if necessary advertisement, marketing and organizational activities are carried out.

PDF

___

Akcan. F. ve Bulgu, N., (2013). "Sports Across Asia: Politics, Cultures, and Identities". Katrin Bromber, Birgit Krawietz and Joseph Maguire (Ed.). The Develop- ment of Mountaineering in Republican Turkey (ss. 167-188). New York: Routledge.
Ardel, A., Kurter, A. ve Dönmez, Y. (1969). Klimatoloji Tatbikatı. İstanbul: İstanbul Üni- versitesi Yayınları No: 1123. Taş Matbaası.
Atalay, İ., Tetik, M. ve Yılmaz, Ö. (1985). Kuzeydoğu Anadolu'nun Ekosistemleri. An- kara: Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi No: 141.
Bozkuş, C. (1992). "Olur (Erzurum) Yöresinin Stratigrafisi". Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 1 (35), 103-119.
Devlet Su İşleri (DSİ). (1991-1999). Akım Gözlem Kayıtları. Erzurum: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ 8. Bölge Müdürlüğü.
Fındık, T. (2009). Kış Dağcılığı Teknikler ve Taktikler. İstanbul: Akut Yayınları.
Fındık, T. (2012). İrtifa 8000 Yüksek Macera, İstanbul: Karakter Color A. Ş.
Guiland, J. C., Moreau, D., Malyal, M., Morville, R. and Klepping, J. (1984). "Evaluation of Sympathoadrenal Activity Adrenocortical Function and Androgenic Sta- tus in Five Men During a Himalayan Mountaineering Expedition (ascent of Mt. Pabil, 7, 102 m, 23, 294 ft)". European Journal of Applied Physiology and Occupational Physiology, 52 (2), 156-162.
Kopar, İ., ve Çakır, Ç., (2015), Tortum Çayı Havzası'nda (Erzurum-Artvin) Donmuş Şelale-Çağlayan Tırmanışları ve Bunun Kış Turizmi Bakımından Önemi, Doğu Coğrafya Dergisi, 20 (33), 63-90.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM). (2014). Tortum (Erzurum) ve Uzundere (Erzu- rum) Meteoroloji İstasyonlarına Ait Uzun Yıllık Veriler. Erzurum: T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Meteoroloji 12. Bölge Müdürlüğü.
Montagnat, M., Weiss, J., Cinquin-Lapierre, B., Labory, P.A., Moreau, L., Damilano, F. and Lavigne, D. (2010). "Waterfall Ice: Formation, Structure and Evoluati- on". Journal of Glaciology, 56 (10), 225-234.
Patrick Peters, M. D. (2001). "Orthopedic Problems in Sport Climbing". Wilderness and Environmental Medicine, 12, 100-110.
Schöffl, V., Schöffl, I., Schwarz, U., Hennig, F. and Küpper, T. (2009). "Injury-Risk Eva- luation in Water Ice Climbing". Medicina Sportiva, 13 (4), 210-218.
Sever, R. ve Kopar, İ. (2009). "Maral Şelalesi (Borçka-Artvin), Doğal Ortam Özellikleri ve Ekonomik Potansiyeli". Türk Coğrafya Dergisi, 52, 17-29.
Somuncu, M. (2004). "Dağcılık ve Dağ Turizmindeki İkilem: Ekonomik Yarar ve Ekolo- jik Bedel". Coğrafi Bilimler Dergisi, 2 (1), 1-21.
Yılmaz, Y. (1985). "Magmatic activity in geological history of Turkey and its relation to tectonic evaluation". Ketin Symposium, 20-21 February 1984, Ankara: Turkish Geology Institution.
İnternet Kaynakları
http://www.alpinist.com/p//climbing_notes/grades, Son erişim: 20, 04, 2014.
http://www.fisu.net/en/Internationale-university-sports-federation-3137.html. Son erişim: 23.06.2014.
http://www.tuncfindik.com/erzurum-buz-tirmanis-senligi-ve-yeni-rotalar, Son erişim: 26.02.2014.
http://www.universiadeerzurum.org/. Son erişim: 22.06.2014.
(Footnotes)
Alman tekniği olarak bilinen front point (ing), Oscar Eckenstein isimli Alman dağ cının 1910 yılında önü dişli kramponları keşfiyle başlamıştır (Tunç, 2009: 119). Bu teknikte kramponların burnundaki sivri uçlu metal dişler buza dik şekilde saplanmak ta ve ardından dişlerin buz içinde açtığı yarayı bir basamak gibi kullanıp, buz çekiçle rinden de yararlanarak vücut yukarı çekilmektedir.