Bilgi Teknolojilerinin Örgüt Kültürü Üzerine Etkileri: Büyük Ölçekli İşletmelerde Bir Uygulama/The Effects of Information Technologies on Organizational Culture: An Application in Large Scale Companies
Öz
Bu çalışmada bilgi teknolojileri kullanımının örgüt kültürü üzerindeki etkileri vearalarındaki ilişkiler araştırılmıştır. Bilgi teknolojilerinin kapsam itibarıyla bir “bütün”olarak ele alındığı çalışmanın, literatürde yer alan ve hemen hemen hepsinde bazı bilgiteknolojilerinin spesifik olarak ele alındığı çalışmalardan farklı olarak, iki olgu arasındakiilişkinin daha iyi anlaşılması ve bu bağlamda ilgili literatüre kuramsal anlamdakatkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. Araştırma kapsamında, İstanbul ilinde faaliyetgösteren büyük ölçekli sanayi işletmelerinde çalışan “beyaz yakalı” çalışanlardan anketyöntemi ile veriler toplanmış ve analize tabi tutulmuştur. Neticede, bilgi teknolojileri kullanımdurumunu belirleyen üç boyutun örgüt kültürünü tanımlayan sekiz boyutun her biriüzerinde doğrudan bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Bu sonuç bilgi teknolojilerininörgüt kültürü üzerinde doğrudan etkilerinin olmadığını ileri süren çalışmaları desteklerniteliktedir. Değişim hızları birbirinden farklı iki olgu arasındaki ilişkilerin tespit edilebilmesiiçin daha uzun zaman dilimini kapsayan çalışmalara ihtiyaç olduğu kanaatinevarılmıştır. Ayrıca, kullanılan teknolojilerin kendine has bazı kültürel özellikleri içindebarındırabileceği, benzer teknolojilerin farklı kültürel özelliklere sahip birey veya gruplartarafından farklı şekilde yorumlanabileceği, bilgi teknolojilerinin tamamının benzerişlev ve özelliklere sahip olmamaları gibi değerlendirmelerin elde edilen sonucu desteklediğisonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Örgüt Kültürü, Örgütsel Yapı, Bilgi Teknolojileri.This study examines the effects of information technologies (IT) usage onorganizational culture and the relationships between the two concepts. It is consideredthat the study which has a holistic approach to IT will make a valuable theoreticalcontribution to the literature and the current understanding about the relationshipsbetween two concepts, unlike from the studies in the current literatüre, almost all of themon the relationships between some spesific IT usage and organizatinal culture. Necessarydata were gathered from the white collar employees in the large scale industrialcompanies located in İstanbul, and analysed through SPSS software. In conclusion,neither direct effect of IT on organizational culture nor relationships were found out This result supports the studies in the current literature that suggests no relationshipsbetween IT and organizational culture. In order to explore the relationships betweentwo concepts, which have different paces of change, it is needed to undertake studies oflong period. Additionally, this study concludes that each IT might have different inherentcharacteristics, that same technologies can have different meanings to the differentindividuals with different cultural backgrounds, and that all IT don’t have the samefunctions and features is a wrong assumption.Keywords: Organizational Culture, Organizational Structure, InformationTechnologies.