Mali Saydamlığın Önemi ve Türkiye'de Kamu Mali YönetimininMali Saydamlık Açısından Değerlendirilmesi

Mali saydamlık bilgi edinme hakkının bir sonucu olup demokrasinin vazgeçilmez unsurlarından biri olarak kabul edilmektedir. Özellikle son yıllarda hem finansal alanda yaşanan ekonomik krizlerin hem de siyasal alanda yaşanan istikrarsızlıkların önemli bir nedeninin de kamu mali yönetiminde saydamlığın olmayışı ile açıklanması, mali saydamlığın önemini artırmıştır. Bu çerçevede mali saydamlığın izlenmesi, değerlendirilmesi ve güçlendirilmesi için hem ulusal hem de uluslararası düzeyde IMF ve IBP gibi kuruluşlarca standartlar geliştirilmiş ve ülke raporları hazırlanmıştır. Türkiye'de ise mali saydamlığın güçlendirilmesine yönelik ilk çalışmalar 2000'lerin başında başlamış ve kamu mali yönetiminin saydam bir şekilde yeniden yapılandırılması için günümüze kadar birçok yasal ve idari düzenleme gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada mali saydamlığın öneminden hareketle Türkiye'de mali saydamlığın durumu değerlendirilmekte ve mali saydamlığın güçlendirilmesine yönelik önerilerde bulunulmaktadır.

The Importance of Fiscal Transparency and an Evaluation of Public Financial Management in Turkey in terms of Fiscal Transparency

Fiscal transparency is a result of the right to information and an indispensable element of democracy. The reason for the economic crises in the financial field in recent years and political instabilities was thought to result from the lack of transparency in public financial management. This understanding made fiscal transparency more important. In this regard, IMF and IBP developed some standards and prepared some country reports at both national and international levels in order to monitor, evaluate and strengthen fiscal transparency. Turkey started to work on how to strengthen fiscal transparency in the early 2000s and has introduced several legal and administrative regulations to restructure public financial management in a transparent way so far. As fiscal transparency is quite important, this study aims to evaluate the current state of fiscal transparency in Turkey and make some suggestions to strengthen fiscal transparency.

PDF

___

Acar, Ş. B. (2007). İyi Uygulama Örnekleri Çerçevesinde Kamu Yönetiminde Mali Say- damlık ve Kamuoyu Denetiminin Etkinleştirilmesi, Maliye Bakanlığı Dev- let Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara, Mayıs.
Allan, M. W. & Parry, M. T. (2003). Fiscal Transparency in EU Accession Countries: Progress and Future Challenges (No. 3-163). International Monetary Fund.
Alt, J. E. & Lassen, D. D. (2006). Fiscal Transparency, Political Parties, and Debt in OECD Countries. European Economic Review, 50(6), ss. 1403-1439.
Asian Development Bank-ADB, (1995). "Governance: Sound Development Management", August.
Avrupa Komisyonu (2013). "Türkiye 2013 Yılı İlerleme Raporu", http://www.ab.gov. tr/files/2013%20ilerleme%20raporu/2013_ilerleme_raporu_tr.pdf (Erişim Tarihi, 22.03.2016).
Ball, C. (2009). What is transparency?. Public Integrity, 11(4), ss. 293-308.
Baldrich, J. (2005). Fiscal Transparency and Economic Performance. In Anales de la Asociación Argentina de Economía Política.
Bertot, J. C., Jaeger, P. T., & Grimes, J. M. (2010). "Using ICTs to Create a Culture of Transparency: E-government and Social Media as Openness and Anti- Corruption Tools for Societies". Government Information Quarterly, 27(3), ss. 264-271
Blanton, T. (2002). The World's Right to Know. Foreign Policy, ss. 50-58.
Crotty, J. (2009). "Structural Causes of the Global Financial Crisis: a Critical Assessment of the New Financial Architecture". Cambridge Journal of Economics, 33(4), 563-580.
Çelik, A. & Tonta, Y. (1996). "Düşünce Özgürlüğü, Bilgi Edinme Özgürlüğü ve Bilgi Hizmetleri", Bilgi Edinme Özgürlüğü içinde, (ed.) Yaşar Tonta ve Ahmet Çelik, Ankara: Türk Kütüphanecileri Derneği.
Çetinkaya, Ö. Eroğlu, E., & Taşçı, K. (2011). "Türkiye'deki Çok Yıllı Bütçeleme Uygu- lamasının Stratejik Planlar Ve Orta Vadeli Mali Planlar Bağlamında Etkin- liğinin Değerlendirilmesi". Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11/22, ss. 119-146.
Çetinkaya, Ö. (2014). Kamu İhale Kanunu ve Yolsuzluk Riskleri, Bursa: Ekin Kitapevi.
Demirbaş, T. (2006). Kamu Harcama Yönetimi Bağlamında Orta Vadeli Harcama Siste- mi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
DPT (2000). "Kamu Mali Yönetimin Yeniden Yapılandırılması ve Mali Saydamlık Özel İhtisas Komisyon Raporu", Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara.
Edizdoğan, N. & Çetinkaya, Ö. (2013). Kamu Bütçesi, Bursa: Ekin Kitabevi.
Ellis, C. J., & Fender, J. (2006). "Corruption and Transparency in a Growth model". International Tax and Public Finance, 13(2-3), ss. 115-149.
Ertekin, S. (2008). "Yönetimin Demokratikleşmesi Bağlamında Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve Halkla İlişkiler Uygulamalarına İlişkin Bir Değerlendirme", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Falay, N. (2006). "Çok Yıllı Bütçeleme Nedir? Türkiye'de Uygulanabilirliği". İktisat Dergisi, s. 470-471, ss. 30-34.
Florini, A. (2007). The Right to Know: Transparency for an Open World. Columbia University Press.
Fox, J. (2007). "The Uncertain Relationship Between Transparency and Accountability". Development in Practice, 17(4-5), ss. 663-671.
Hale, T. N. (2008). "Transparency, Accountability, and Global Governance". Global Governance: A Review of Multilateralism and International Organizations, 14(1), ss. 73-94.
Héritier, A. (2003). "Composite Democracy in Europe: The Role of Transparency and Access to Information". Journal of European Public Policy, Vol 10, No 5, October, p. 814-833.
Hollyer, J.R., Rosendorff, B.P., & Vreeland, J.R. (2011). "Democracy and Transparency". The Journal of Politics, vol. 73, No. 4, October 2011, ss. 1191-1205.
IBP (2015). Open Budget Survey 2015, Turkey. http://www.internationalbudget.org/ wp-content/uploads/OBS2015-Questionnaire-Turkey.pdf (Erişim Tarihi: 27.01.2016).
IBP (2016). http://www.internationalbudget.org/who-we-are/ (Erişim Tarihi: 27.01.2016). IBP (2016a).
http://www.internationalbudget.org/opening-budgets/open-budget initiative/open-budget-survey/country-info/?country=tr (Erişim Tarihi: 27.01.2016).
IMF (2016). The Fiscal Transparency Code. http://www.imf.org/external/np/fad/trans/ (Erişim Tarihi: 07.01.2016).
IMF (2016a). http://www.imf.org/external/np/rosc/tur/fiscal.htm (Erişim Tarihi: 07.01.2016).
Justice, J. B., Melitski, J., & Smith, D. L. (2006). "E-government as an Instrument of Fiscal Accountability and Responsiveness: Do the Best Practitioners Employ the Best Practices?". American Review of Public Administration, 36(3), ss. 301-322.
Kızıltaş, E. (2001). "IMF Tarafından Belirlenen Mali Saydamlık Standartları Bu Stan- dartların Türkiye'de Uygulanabilirliği ve Bu konuda Yapılması Gereken Düzenlemelere İlişkin Öneriler", Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Ra- poru, Ankara.
Kolstad, I., & Wiig, A. (2009). "Is Transparency the Key to Reducing Corruption in Resource-Rich Countries?". World Development, 37(3), ss. 521-532.
Kopits, G., & Craig, J. (1998). Transparency in Government Operations. Occasional Paper. Washington, DC: IMF.
Lambsdorff, J. G. (2002). "Corruption and Rent-seeking". Public Choice, 113(1-2), ss. 97-125.
Lindstedt, C., & Naurin, D. (2010). "Transparency is not Enough: Making Transparency Effective in Reducing Corruption". International Political Science Review, Vol 31, No 3, ss. 301-322.
Mehrez, G., & Kaufmann, D. (2000). Transparency, Liberalization, and Financial Crisis. World Bank Policy Research Working Paper, (2286).
Matheson, A. (2002). "Better Public Sector Governance: The Rationale for Budgeting and Accounting Reform in Western Nations". OECD Journal on Budgeting, 2 (Supplement 1), ss. 37-49.
Muhasebat Genel Müdürlüğü (2009). Say200i-Personel Modülü Uygulama Kılavuzu, Ağustos.
Mutluer, K., Kesik, A., & Öner, E. (2005). Bütçe Hukuku, İstanbul bilgi Üniversitesi Yayını.
Oliver, R. (2004). What is Transparency?. McGraw Hill Professional.
Pablos, J. L., Carcaba, A., & Lopez, A. (2002). "The Annual Report as a Tool for Financial Disclosure in Local Governments". International Journal of Management, Vol 19, No 4, December, ss. 651-663.
Park, H. & Blenkinsopp, J. (2011). "The Roles of Transparency and Trust in the Relationship Between Corruption and Citizen Satisfaction". International Review of Administrative Sciences, Vol 77, No 2, ss. 254-274.
Parry, T. (2007). The Role of Fiscal Transparency in Sustaining Stability and Growth in Latin America. IMF Working Papers, ss. 1-44.
Pınar, A., & Çubukcu D. Ö. (2008). "Yolsuzluk, Kamu Hizmetleri ve Vergi Gelirleri", Yolsuzluk Ekonomisi ve Yolsuzlukla Mücadele içinde, (ed.) İzzettin Ön- der, Mehmet Karakaş ve Murat Çak, Ankara: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği.
Piotrowski, S. J., & Ryzin, G. G. V. (2007). "Citizen Attitudes Toward Transparency in Local Government". The American Review of Public Administration, Vol 37, No 3, pp. 306-323.
Porumbescu, G. (2015). "Linking Transparency to Trust in Government and Voice". The American Review of Public Administration, 0275074015607301.
Pürsünlerli, E. S. (2001). "Bütçede Kayıt Dışı ve Yanıltıcı İşlemler: Bütçe Denetiminde Sayıştay'ın Rolü ve Etkinliği", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Vol 5, No 1-2, ss. 222-235.
Reviglio, F. (2001). Budgetary Transparency for Public Expenditure Control.
Scholl, H. J., ve Reyes L. (2011). "Uncovering Dynamics of Open Government, Transparency, Participation, and Collaboration". System Sciences (HICSS), 2011 44th Hawaii International Conference on. IEEE.
Stiglitz, J. E. (1999). "Reforming the Global Economic Architecture: Lessons from Recent Crises". Journal of Finance, ss. 1508-1521.
Summers, L. H. (2000). International Financial Crises: Causes, Prevention and Cures. American Economic Review, ss. 1-16.
TEPAV (2006). Mali Saydamlık İzleme Raporu IV, Haz. M. Ferhat Emil & H. Hakan Yılmaz, Temmuz.
TEPAV (2009). Mali Saydamlık İzleme Raporu VII, Haz. M. Ferhat Emil & H. Hakan Yılmaz, Nisan.
TESEV (2000). Kamu Maliyesinde Saydamlık, Koord. İzak Atiyas ve Şerif Sayın, İstan- bul.
TESEV (2004). Mali Saydamlık İzleme Raporu, Haz. M. Ferhat Emil & H. Hakan Yıl- maz, İstanbul, Şubat.
The Economist (2014). Democracy Index 2014, The Economist Report. http:// www.sudestada.com.uy/Content/Articles/421a313a-d58f-462e-9b24- 2504a37f6b56/Democracy-index-2014.pdf (Erişim Tarihi: 28.01.2016).
Tolbert, C. J., ve Mossberger, K., (2006). "The Effects of e-Government on Trust and Confidence in Government" Public Administration Review,66/3, ss. 354- 369.
Transparency International (2014). Corruption Perception Index. http://www.transparency. org/cpi2014/results (Erişim Tarihi: 29.01.2016).
Uluslararası Şeffaflık Örgütü, http://www.transparency.org/cpi2014/results.
Vishwanath, T., & Kaufmann, D., (2001). "Toward Transparency: New Approaches and Their Application to Financial Markets". The World Bank Research Observer, Vol 16, No 1, Spring, ss. 41-57.
Zhao, J. H., Kim, S. H., ve Du, J. (2003). "The Impact of Corruption and Transparency on Foreign Direct Investment: an Empirical Analysis". MIR: Management International Review, ss. 41-62.
WJP (2015). Rule of Justice Index, World Justice Project Report. http://worldjusticeproject. org/sites/default/files/roli_2015_0.pdf (Erişim Tarihi: 27.01.2016).
WJP (2015a). Open Government Index, World Justice Project Report. http:// worldjusticeproject.org/sites/default/files/ogi_2015.pdf (Erişim Tarihi: 27.01.2016).