RESTORAN İŞLETMERİNDE ÇALIŞANLARIN KARŞILAŞTIĞI PSİKOLOJİK TACİZ, YILDIRMA VE ÖRGÜTSEL ETKİLERİ

Bu araştırmanın amacı işyerinde psikolojik taciz ve yıldırma davranışlarının restoran sektöründe yaygınlığının belirlenmesi, karşılaşılan olumsuz davranışların adlandırılması ve demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğinin araştırılmasıdır. Buna ek olarak mesleki bir sağlık ve güvenlik sorunu olan işyerinde psikolojik taciz ve yıldırmanın muhtemel örgütsel etkilerini tespit etmek için bu tür davranışlara maruz kalma ile çalışanların iş tatmini, tükenmişlik duygusu ve işten ve meslekten ayrılma niyetleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı da incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre çalışanların %19,5'i kendilerini psikolojik taciz ve yıldırma mağduru olarak etiketlemiş, %28,9'u ise çalışma arkadaşlarının bu tür davranışlara maruz kaldığına tanıklık ettiğini ifade etmiştir. Psikolojik taciz ve yıldırma davranışlarına maruz kalmanın iş doyumunu negatif yönde tükenmişlik düzeyini ise pozitif yönde etkilediği bulunmuştur.

BULLYING AND HARASSMENT IN THE RESTAURANT SECTOR AND ITS ORGANIZATINAL EFFECTS

The aim of the study was to determine the bullying behaviours and its frequency among a group of restaurant employees, the association between workplace bullying and demographic variables such as age, gender, education, seniority and positions. In addition, this study examines the relationship between workplace bullying and job satisfaction, burnout, and the intention to leave the job in the banking sector. Our findings indicate that a total of 19,5% of the respondents reported that they had been bullied, and 28,9 % had witnessed others being bullied in the workplace during the last six months. Furthermore, it is found that bullying was negatively related to job satisfaction and positively related to burnout.

PDF

___

Akar, N. Y., Anafarta, N. ve Sarvan, F. (2011). Causes, Dimensions and Organizational Consequences of Mobbing: An Empirical Study, Ege Academic Review, C.11, No:1, ss. 179 -191.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
Aydın, O. ve Öcel, H. (2009). İşyeri Zorbalığı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Türk Psikoloji Yazıları, 12 (24), 94-103.
Avcı, U. ve Kaya, U. (2013). Yıldırma algısı ve etkileri: hizmet sektöründe bir araştırma, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 68, No. 2, ss.1-25.
Baş, N., & Oral, E. T. (2012). Mobbing Davranışı ve Kişilik Özellikleriyle İlişkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.21, ss. 11-24.
Boz, C. (2006). Dünyada Turizm Endüstrisinde İstihdam ve Çalışma Şartları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Carroll, T. L., & Lauzier, M. (2014). Workplace bullying and job satisfaction: The buffering effect of social support. Universal Journal of Psychology, 2(2), 81-89.
Çalışkan, O., & Tepeci, M. (2008). Otel işletmelerinde ortaya çıkan yıldırma davranışlarının iş tatmini ve işte kalma niyetlerine etkileri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(2), 135-148.
Davenport, N., Schwartz, R.D. & Elliot, G.P. (2003). Mobbing / işyerinde duygusal taciz (Çev. Osman Cem Önertoy), Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Einarsen, S. ve Hoel, H. (2001). The Negative Acts Questionnaire: Development, Validation and Revision of a Measure of Bullying at Work. 10th European Congress on Work and Organizational Psychology, Prague, 16-19 May 2001.
Einarsen, S., Raknes, B. I. ve Matthiesen, S. B. (1994). Bullying and Harassment at Work and Their Relationships to Work Environment Quality - An Exploratory Study, European Work and Organizational Psychologist, C. 4, No. 4, ss. 381-401.
Ergin, C. (1995). Akademisyenlerde Tükenmişlik ve Çeşitli Stres Kaynaklarının İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 1-2, ss. 37-50.
Johns, N., & Menzel, P. J. (1999). If you can't stand the heat : Kitchen violence and culinary art. Hospitality Management, 18(2), ss. 99-109.
Karcıoğlu, F. ve Akbaş, S. (2010). İşyerinde Psikolojik Şiddet ve İş Tatmini İlişkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 24 (3), ss. 139-161.
Karsavuran, S. (2014). Sağlık sektöründe mobbing: Hastane yöneticileri üzerinde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.11, S.26, ss. 271-296.
Koç, M. ve Bulut, H. U. (2009). Ortaöğretim Öğretmenlerinde Mobbing: Cinsiyet Yaş ve Lise Türü Değişkenleri Açısından İncelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 1 (1), ss.64-80.
Maslach, C. ve Jackson, S. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, C. 2, ss. 99-113.
Mathisen, G. E., Einarsen, S. ve Mykletun, R. (2008). The Occurrences and Correlates of Bullying and Harassment in the Restaurant Sector, Scandinavian Journal of Psychology, C. 49, ss. 59-68.
Öcel, H. ve Aydın, O. (2012). Work place Bullying and Turnover Intention: The Moderating Role of Belief in a Just World, International Journal of Business and Social Science, C.3, No.13, ss. 248-258.
Özen-Kutanis R. ve Safran, B. (2005). Turizm çalışanlarına Yıldırma Uygulamaları: Bir örnek olay. 13. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Palaz, S. (2013). Vertical Bullying in Nursing Education: Coping Behaviors of Turkish Students. International Journal of Nursing Education, 5(1), ss.193-197.
Pelit, E. ve Kılıç, İ. (2012). Mobbing ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Şehir ve Sayfiye Otellerinde Bir Uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4/2, ss.122-140.
Quine, L. (2001). Workplace bullying in nurses. Journal of Health psychology, 6(1), ss.73-84.
Scott, K. D., & Taylor, G. S. (1985). An examination of conflicting findings on the relationship between job satisfaction and absenteeism: A meta- analysis. Academy of Management Journal, 28(3), ss. 599-612.
SÜ (Sakarya Üniversitesi), 2015. Turizmde Güncel Sorunlar; Turizm Sektöründe Çalışma Koşulları. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uzaktan Eğitim, http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/67523/34984/tgs_08. İşletmeciliği 17.11.2015,
Şenerkal, R., & Çorbacıoğlu, S. (2015). Akademik Personelin Algıladığı Psikolojik Taciz Davranışları ile İş Performansı, Psikolojik ve Fizyolojik Sağlık İlişkisi Üzerine bir Araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), ss. 107-135.
Tanoğlu, Ş. Ç. (2006). İşletmelerde Yıldırmanın Değerlendirilmesi ve Bir Yükseköğrenim Kurumunda Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Tunçer, M. (2014). İş yerlerinde yaşanan psikolojik taciz davranışları: Alo 170 Çağrı Merkezi başvurularının değerlendirilmesi.
Yavuzer, Y. ve Çivilidağ, A. (2014). Sağlık Çalışanlarında İş Yerinde Mobbing ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Depresyonun Aracı Rolü, Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, C. 27, No. 2, ss. 115-125.
Yılmazel, G. (2013). Hemşirelerde Psikolojik Yıldırma, İş Doyumu ve Etkileyen Faktörler, Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri, C.5, No.2, ss.55-63.