PERİ MASALLARININ ORJİNİ

Batı ülkelerinde kullanılan ‘peri masalı’ (fairy tale) ifadesi aslında bu türdeki hikâyelerinin tümünü adlandırmak için kullanılmamıştır. Peri masalı sözcüğünü ilk kez Madame Catherine-Anne d’Aulnoy, 1697 yılında yayınladığı, üst sınıftan kişiler için hazırladığı 4 ciltlik ‘Les contes de fees’ (The Tales of the Fairies) “periler hakkında masallar” kitabında kullanmıştır. İngilizce’ye “fairy tales” peri masalları olarak çevrilmesi ile birlikte kullanımı yaygınlaşmıştır. Peri masalları kökenini halk masallarından (folk tales) alan ayrı bir türdür. 15.yy’da yazılı basının icadı ve okuryazarlığın artışıyla masal anlatımının sözlü geleneği muazzam bir köklü değişikliğe uğramıştır. Yetenekli yazarlar tarafından ele alınarak değiştirilen halk masallarından peri masalları olarak adlandırılan ayrı bir tür doğmuştur. Bu masallar aristokrat yetişkinlere bir misyon duygusu kazandırmak için salonlarda anlatılmaya başlanmıştır. Her ne kadar günümüzde peri masalı denilince akla çocuklar gelse de tarihe bakıldığında bu masallar çocuklar için değil yetişkinler için yazılmıştır. Peri masalları, daha sonraları içeriklerinin çocuklara uygun hale getirilmesiyle çocuklarla tanıştırılmıştır. Avrupa’da edebî masalların doğuşu üzerinde çalışma yapan neredeyse bütün eleştirmenler, eğitimli yazarların bilinçli olarak halk masalları üzerinde değişiklik yaptığını, çocukların ve yetişkinlerin günün sosyal kodlarına göre medenileşmesi adına masalı âdetler, değerler ve tavırlar üzerine bir edebi türe çevirdikleri konusunda hemfikirlerdir. Bu çalışmada “peri masalları” türünün ortaya çıkışı, bu adlandırmanın yaygın kullanıma ne şekilde ulaştığı, kökenini aldığı halk masallarının doğuşu, yayılması ile birlikte peri masalları türüne oluşturduğu zemine dair bir literatür incelemesinin yapılması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Peri Masalı, Orijin, Köken, Çocuk, Yetişkin

THE ORIGIN OF FAIRY TALES

The term of fairy tale which is used in western countries is not used to refer to all of the stories of this genre in fact. This term is first used by Madame Catherine-Anne d’Aulnoy in her four-volumes of tales book named as ‘Les contes de fees’ (The Tales of the Fairies) prepared for upper class people published in 1697. The use of term became widespread by the translation into English as fairy tales. Fairy tales are distinct genre of tales which get their origins from folk tales. In the 15th century, the oral tradition of folk tale narration has undergone a tremendous drastic change with the increase of literacy and invention of the print media. A different genre, called as fairy tales, emerged from folk tales that have been modified by talented writers. These tales began to be told in the salons to give a sense of mission to the aristocratic adults. Although children come to mind in the name of fairy tale today, these tales are written for adults not for children. Fairy tales presented to kids after their contents were made suitable for children. Almost all critics working on the origins of literary tales in Europe agree that educated authors have consciously changed their folk tales and that they have turned them into a literary genre which are on traditions, values and manners in the name of the civilization of children and adults regarding to the social codes of the day. This current study aims to conduct a literature review on the emergence of the fairy tale genre, the way that this name comes into widespread use, origins of folk tales which are the roots of fairy tales.

Keywords:

Fairy Tales, Origin, Root, Child, Adult,

PDF

___

Aydın, A. (2017). Doğu’nun hikâye kuramına dair. Eyvallah Edebiyat ve Fikir Dergisi, Ocak 2017 (3).
Allen, J., Fonagy, P. & Bateman, A. (2013). Klinik uygulamada zihinselleştirme. (S. Yelkener, Çev.). İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları 37.
Bettelheim, B. (1991). The uses of enchantment the meaning and importance of fairy tales. UK: Penguin Books.
Bottigheimer, R. (2009). Fairy tales a new history. State University of New York Press.
Bottigheimer, R. (2012). Faiy tales framed early forewords, afterwords, and critical words. US: Sunny Press.
Brown, N. B. (2007). The therapeutic use of fairy tales with adults in group therapy. Journal of Creativity in Mental Health, 2006-2007, 2 (4), 87-96. doi:10.1300/J456v02n04_08
Coulacoglou, C. (2008). Exploring the child's personality: developmental, clinical and cross-cultural applications of the fary tale test. Charles C Thomas. [Adobe Digital Editions sürümü]. Erişim tarihi: 01.05.2017. Erişim adresi: http://library.bilgi.edu.tr/
Dewan, P. (2016). Perennially Popular: The appeal of classical fairy tales for children. Children and Libraries, 14 (2), 27-31. Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.5860/cal.14n2.27
Duman, N. (2018). Peri masalları ve çizgi animasyon filmlerindeki zihin durumlarının incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü.
Escandell, N. G. (2014). A study of the evaluation of fairy tales in disney films. Universidad de Granada. Facultad de Ciencias de la Educación. (Grado en Educación Primaria). Erişim adresi: http://digibug.ugr.es/handle/10481/36187
Karatay, H. (2007). Dil edinimi ve değer öğretimi sürecinde masalın önemi ve işlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (3): 463-475.
Korkut Raptis, B. (2015). Masal gerçekliği. Doğu Batı Düşünce Dergisi, (71), 219-236.
Madame Catherine-Anne d’Aulnoy (2017). ‘Les contes de fees’ Erişim tarihi: 15.03.2017. Erişim adresi: http://p9.storage.canalblog.com/93/08/1296686/99028184.jpg
Malafantis, K., & Ntoulia, A. (2011). Rewriting fairy tales: new challenge in creativity in the classroom. [online paper] Extravio. Revista electronica de literatura comparada 6. Universitat de Valencia. Erişim tarihi: 10.05.2017. Erişim adresi: http://www.uv.es/extravio ISSN: 1886-4902.
Şahin, M. (2011). Masalların çocuk gelişimine etkilerinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi. Milli Folklor, 23 (89):208-219.
Tsitsani, P., Psyllidou, S., Batzios, S. P., Livas, S., Ouranas, M., & Cassimos, D. (2011). Fairy tales: a compass for children's healthy development-a qualitative study in a greek island. Child: care, health and development, 38 (2),266-72. Erişim adresi: doi:10.1111/j.1365-2214.2011.01216.x.
von Franz, M. L. (1996). The interpretation of fairy tales. Boston&London: Shambhala Publications,Inc.
Zipes, J. (1999). When dreams came true: classical fairy tales and their tradition (Second Edition (2007) b.). New York-London: Routledge. [Adobe Digital Editions sürümü]. Erişim adresi: http://library.bilgi.edu.tr/
Zipes, J. (2012). A fairy tale more than just a fairy tale. Book 2.0 2, 113-120. Erişim tarihi: 01.05.2017. Erişim adresi: doi:10.1386/btwo.2.1-2.113_1
Zipes, J. (2014). Toward a theory of the fairy tale as literary genre. Presentation in Children’s Literature Week Stop & Rewind: Remembering the genre that shaped us. [Adobe Digital Editions sürümü]. Erişim tarihi: 01.05.2017. Erişim adresi: https://www.academia.edu/6192587/Fairy_Tale_Theory_Genre